معاونت اجتماعی سازمان نظام پزشکی ایران، روز ۲۰ خرداد ۱۴۰۴، اطلاعیهای صادر کرد و در آن درباره «فعالیت غیرقانونی و فاقد مجوز ۵۲ فرد در حوزههای طبابت، تجویز دارو و اقدامات درمانی»، به شهروندان هشدار داد. در این اطلاعیه نام ۵۲ نفر که اکثر قریب به اتفاق آنها در شبکههای اجتماعی، به ویژه اینستاگرام در حال فعالیت هستند ذکر و تاکید شده که:
«بر اساس ماده (۳) قانون مربوط به مقررات امور پزشکی، دارویی و مواد خوردنی و آشامیدنی مصوب 29/03/1334، ارائه هرگونه خدمات پزشکی، دارویی و درمانی توسط این افراد، مداخله در امور پزشکی محسوب شده و مشمول پیگرد قضایی خواهد بود».
این نهاد نوشت که این فهرست تنها بخشی از اسامی افراد فاقد مجوز قانونی را شامل میشود و اسامی سایر متخلفان در مراحل بعدی، بهروزرسانی و اعلام میشود. سازمان نظام پزشکی کشور همچنین اعلام کرد که آمادگی دارد به آسیبدیدگان از این افراد مشاوره حقوقی ارائه دهد.
فکتنامه مدتهاست ادعاهایی را از بعضی از افرادی حاضر در این لیست را درستیسنجی کرده و درباره خطرات احتمالی مراجعه به آنان و یا اجرای توصیههایشان هشدار داده است. بعضی از این افراد عبارتند از حسین خیراندیش، عباس تبریزیان، خسرو زارعی، حمید کمرزرین و مجتبی بیگدلی که نه تنها در شبکههای اجتماعی، بلکه در صداوسیما و رسانههای پرمخاطب نیز حضور دارند. در ادامه با مجموعه از ادعاهایی که ما پیش از این درستیسنجی مرده بودیم و حالا در ادعاهای افراد حاضر در این لیست هم تکرار شده اشاره میکنیم:
۱) حسن جنتی، از افراد حاضر در این لیست در پستی میگوید: «سرطان را باید با گیاهی به نام گیاه سرطان از بین برد». یا در پستی دیگر گیاهی به نام افتیمون را برای درمان سرطان معرفی میکند. و در توضیح نحوه درمان با این گیاه طب مزاجی را هم وارد بحث میکند.
۲) جمال مقدم، هم در این لیست حضور دارد. او میگوید که نباید به سرطان مستقیم حمله کنیم و از «طب غربی» برای درمان آن استفاده کنیم. بلکه به جای آن باید به مقدار زیاد انار خورد (لینک۱، لینک۲).
۳) حامد رئیسی، از دیگر افراد حاضر در این لیست میگوید که درمان سرطان آمیگدالین موجود در هسته زردآلو است.
۴) کاربر جوانی با نام «حکیم نوریان» هم در این لیست قرار دارد. او ادعا می کند که واجبی یا همان نوره، ده ها بیماری از جمله سرطان را درمان میکند.
۵) کاربری به اسم احمد سوزنچی که به اسم دکتر سوزنچی در اینستاگرام فعال است میگوید سرطان وجود ندارد اما با وجود این انار داروی ضدسرطان است.
۶) امیررضا کمایی، در صفحه اینستاگرام روشهای سنتی را برای درمان سرطان سینه پیشنهاد کرد.
ما پیش از این در فکتنامه درستیسنجیهای متعددی درباره ادعاهایی که مدافعان طب سنتی و طب جایگزین مانند انرژی درمانی برای درمان سرطان پیشنهاد کرده بودند منتشر کردیم. در این درستیسنجیها نشان دادیم که به دلایل متعدد از خطرناک بودن روشهای پیشنهادی گرفته تا بیاقر بودن آن و دادن امید واهی به بیماران استفاده از آنها نادرست و آسیبرسان است. در واقع درمانهای رایج مانند جراحی، شیمیدرمانی و رادیوتراپی موثرترین روشهای درمان سرطان است.
۱) مهدی شیروانی از افراد حاضر در این لیست میل به خودکشی را با طب مزاجی توضیح میدهد و «تدابیر خوراکی و رفتاری برای اونهایی که به خودکشی فکر میکنند» پیشنهاد میکند. و با اتکا به همین طب راههایی را برای مقابله با افسردگی ارائه میدهد.
۲) الهه استکی از دیگر افرادی است که در این لیست حضور دارد و متمرکز بر بیماری آندومتریوز زنان به طور خاص کار میکند. او در پستی با اشاره تلویحی به «طب مزاجی» نوشته که «حنا هوشمندترین گیاه هستی است با هر طبعی خودش را سازگار میکنه و قویترین سودا بر جهانه و سودای بدن که ریشه بیماری هاست را از بدن دفع میکنه» او در ادامه مدعی میشود که «حنا از ریزش مو بگیر تا بیماریهای زنان تا بهبود سرطان و MS موثره. حنا قویترین بهبود بیماریهای خود ایمنی و سوداوی است».
۳) جمال مقدم، که پیشتر هم به او اشاره شد در پستهای خود اشارات متعددی به این طب دارد و غذاهای مفید و ناسازگار «بلغمی مزاجها» و «سوداوی مزاجها» و توصیفاتی از ظاهر و خلقیات آنان ارائه میکند.
۴) به «حکیم نوریان» پیش از این هم اشاره کردیم. او بیعلاقگی جنسی و یا به گفته او «سردی جنسی» زنان را به «بلغم زیاد در اندامهای جنسی آنان مربوط میداند و برای رفع آن توصیههایی میکند. او سردی مغز را هم با گلاب و کندر درمان میکند.
۵) احسان میرزایی نام دیگری است که در این لیست میتوان یافت. او هم برای درمانهای خود از طب مزاجی استفاده میکند. و غذاهای گرم و سرد را معرفی میکند و برای آنها کاربردهایی ذکر میکند.
۶) احمد کاظمی، با نام کاربری کاضیطب در اینستاگرام از جمله افراد حاضر در این لیست است. او با وجود هم در پستهای خود به طب مزاجی اشاره دارد و مثلا یائسگی زودرس زنان را نتیجه آنچه آن را غلبه مزاج سرد بر لگن و معده خوانده میداند و درمانهایی ارائه میکند.
۷) امین کابلی عضو دیگر این لیست هم درمانها و توصیههای خود را با اتکا به طب مزاجی توضیح میدهد. حوزه مورد تمرکز او کبد است و درمانهایی را برای کبد چرب و … ارائه میدهد. او میگوید سردی مادر همه بیماریهاست. (لینک۱)
۸) مصطفی وحدتی یا حکیم وحدتی صفحهای به نام چشم سلامت در اینستاگرام دارد و درمان بیماریهای چشم از آستیگماتیسم تا تاری چشم و… را با اصلاح مزاج ممکن میداند.
۹. علی حقانی با نام کاربری clinic_alihaghani، غلبه بلغم را موجب فراموشی کوتاه مدت، سفید شدن موها نازکی، ریزش مو، چربی، چاقی شکم و پهلوها،درد مفاصل، یبوست، نفخ، رفلاکس (ترش کردن) میداند (لینک۱، لینک۲).
۱۰) افشین دانشی، که با نام کاربری afshin_daneshi_hakim در اینستاگرام فعال است، سردی و رطوبت بدن را « دلیل خیلی از بیماری هاست مثل «اماس»، مشکلات جنسی، بیحالی و کسلی، ضعف اعصاب و چاقی» میداند.
۱۱) صغری حیدری، میگوید حکیم طب مزاجی است. او میگوید با ترکیب نوره، حنا، نمک، گلاب و سرکه سیب میتوان «سودای سوخته» را از بدن بیرون کشید.
ما پیش از این در فکتچکهای متعددی توضیح دادیم که شبهعلم «طب مزاجی» مدعیست، تعادل مزاجها یا چهار طبع «سردی، گرمی، خشکی و رطوبت» به سلامت و عدم تعادلشان به بیماری منجر میشود. این ادعاها ترکیبی از نقل قولهایی از یونان باستان و قرون وسطی است و اکنون منسوخ شدهاست. واژههای «گرمی» و «سردی» که در طب مزاجی بهکار میرود، تعریف دقیق و درستی ندارد و مدعیان شبهعلم طب سنتی، هیچ معیاری ارائه نمیدهند که بر اساس آن بتوان پیشبینی کرد که چه ترکیبی گرمی است و چه ترکیبی سردی است. حتی در بعضی موارد همدیگر را نقض میکنند. از این رو «طب مزاجی» و مفاهیم گرمی و سردی مرتبط با آن شبه علم است و در پزشکی جایی ندارد.
این گزارش تکمیل میشود…