حسین امیرعبداللهیان
وزیر امور خارجه سابق
درستیسنجی برخی گفتههای امیرعبداللهیان در گفتگو با سیانان
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران در گفتگوی روز ۱۱ اسفند ۱۴۰۱ با کریستین امانپور، خبرنگار شبکه سیانان، گفتههایی را درباره معترضان، وضعیت زنان، مسائل مربوط به حقوق بشر و کمک ایران به روسیه در جنگ اوکراین مطرح کرد.
ما پیشتر در فکتنامه، برخی از این ادعاها را بررسی کرده بودیم. در این مطلب، چند فکتچک را در این زمینه مرور میکنیم.
امیرعبداللهیان در این گفتگو میگوید: «پلیس و نیروهای حافظ امنیت در ایران احدی را با گلوله یا به هر شیوه دیگر را در این حتی «اغتشاشات» نکشتهاند.»
ما پیشتر به ادعای کشتهنشدن معترضان در جریان اعتراضهای سال ۱۴۰۱ نشان شاخدار دادهایم. به جز گزارشهای متعدد در این زمینه، نمایندگان زاهدان و مهاباد، کشتهشدن معترضان را تایید کردهاند:
حسین امیرعبداللهیان میگوید: «به پلیس اجازه داده نشد که سلاح جنگی حمل کند».
این گفته، ادعایی شاخدار است که او پیشتر هم مطرح کرده بود. تعداد زیادی گزارش و ویدئو وجود دارد که شلیک با سلاح گرم و جنگی را تایید میکند؛ از جمله لحظه کشتهشدن مهدی حضرتی در کرج:
بخش دیگری از صحبتهای امیرعبداللهیان، مربوط به زندانیان اعتراضهای اخیر است. او به خبرنگار سیانان میگوید: «مقام معظم رهبری فرمان عفو عمومی دادند و همه کسانی که در زندان بودند آزاد شدند، جز آن دسته از افرادی که کسی را کشتهاند و شاکی دارند.»
این گفته نیز درست نیست. ما پیشتر درباره دستگیری روزنامهنگاران مطلبی را منتشر کردهایم؛ دستگیریهای گستردهای که از سوی مقامات رسمی جمهوری اسلامی و هم از سوی نهادهای صنفی، واکنشهایی را به دنبال داشته است. در زمان انجام مصاحبه وزیر امور خارجه ایران، نیلوفر حامدی و الهه محمدی، دو روزنامهنگار ایرانی، مشمول عفو نشده بودند و در زندان به سر میبردند.
امیرعبداللهیان درباره وضعیت دموکراسی در ایران میگوید: «ما در ایران قویترین دموکراسی را بویژه در مقایسه با بسیاری از کشورها داریم.» این گفته نادرست است. ایران در شاخص دموکراسی ۲۰۲۱ (اکونومیست) جزو ۱۳ کشور انتهایی جدول است. پیشتر درباره این شاخص و همچنین وضعیت دموکراسی در ایران مطلبی را در فکتنامه منتشر کرده بودیم:
امیرعبداللهیان در این مصاحبه، کشتهشدن مهسا امینی را با عبارت «مرگ طبیعی یک دختر ایرانی» توصیف میکند؛ عبارتی که برای جانباختن فردی که پلیس او را دستگیر کرده، نادرست است. پیشتر در این باره توضیح دادهایم که چه ابهامهایی در گزارش نیروی انتظامی درباره کشتهشدن مهسا امینی در بازداشتگاه وزرا وجود دارد:
یکی دیگر از ادعاهای امیرعبداللهیان، مربوط به نقش زنان در ایران بعد از انقلاب است. او میگوید: «خانمها نقش بسیار مهمی در ایران دارند و این نقش را بعد از پیروزی انقلاب اسلامیبه دست آوردند.» مقایسه وضعیت زنان، پیش و پس از انقلاب نشان میدهد که این گفته درست نیست. پیشتر درباره وضعیت زنان در ایران پیش و پس از انقلاب توضیحاتی منتشر کردهایم:
امیرعبداللهیان همچنین درباره حمله نظامی روسیه به اوکراین و کمکهای ایران میگوید: «در جنگ اوکراین و روسیه به هیچ طرفی سلاحی ندادیم. ما از گذشته با روسیه همکاری دفاعی داشتیم و این همکاریها همچنان ادامه دارد.» این در حالی است که شواهدی وجود دارد که نشان میدهد روسیه از پهپادهای ساخت ایران در جنگ علیه اوکراین استفاده میکند. پیشتر در فکتنامه درباره «پهپادهای ایرانی در آسمان اوکراین» نوشتهایم: