برو به محتوای اصلی
  • فکت‌نامه چیست؟
  • روش کار ما
English
پادکست
جستجو
خانهفکت‌خانهدرستی‌سنجی
مسعود پزشکیان

مسعود پزشکیان

رئیس جمهوری اسلامی ایران

ما به هیچ خانه‌ای در اسراییل حمله و زیرساخت‌های غیرنظامی را تخریب نکردیم.

درستی‌سنجی

زمان خواندن: ۵ دقیقه

نادرست

ادعای نادرست پزشکیان درباره حمله جمهوری اسلامی ایران به مناطق شهری و غیرنظامی اسرائیل

مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری اسلامی ایران، در گفتگوی تلویزیونی با شبکه الجزیره مدعی شد جمهوری اسلامی ایران به هیچ خانه‌ای در اسراییل حمله نکرده، آنجا را بمباران نکرده و آب و زیرساخت‌های غیرنظامی را تخریب نکرده‌است. در این مصاحبه علاوه بر الجزیره در ایرنا نیز منتشر شده، از قول پزشکیان آمده:

ما برخلاف قوانین بشری عمل نکردیم، ولی آن‌ها هیچ قانون بشری را رعایت نکردند. ما به هیچ خانه‌ای در آنجا حمله نکردیم، آنجا را بمباران نکردیم، آب و زیرساخت‌های غیرنظامی را تخریب نکردیم. اما آن‌ها هر کاری از دست‌شان برمی‌آمد انجام دادند.

این ادعا نادرست است. فکت‌نامه پیش از این تعدادی از حملات موشکی جمهوری اسلامی ایران به اسراییل را براساس ادعاهای مطرح شده در رسانه‌های نزدیک به حکومت بررسی کرده‌‌است.

برای نمونه، در دور نخست حملات جمهوری اسلامی ایران به اسرائیل، در شبکه های اجتماعی تصاویری اغراق‌شده و دستکاری‌شده از انفجاری در مرکز شهر تل‌آویو منتشر شد هرچند تصویر منتشر شده دستکاری‌شده بود و از فکت‌نامه نشان نادرست گرفت، اما اصل تصویر، از خبرگزاری AP نشان‌دهنده حمله به مرکز شهر تل‌آویو بود.

شبکه‌های اجتماعی
تصویری که ادعا می‌شود مربوط به انفجار تل‌آویو بر اثر حمله ایران است

درستی‌سنجی

نادرست

همچنین ادعا شد که سپاه به مقر موساد در هرتزلیا حمله کرده‌است اما بررسی‌های فکت‌نامه نشان داد موشک‌ها به یک مرکز خرید برخورد کرده‌است که حداقل ۵۰۰ متر تا مقر موساد فاصله دارند.

اما یکی از مهم‌ترین حملات، بیمارستان سوروکا بود. در آن زمان هم جمهوری اسلامی مدعی‌شد که به یک مرکز نظامی حمله کرده‌است و حتی عباس عراقچی، وزیر امور خارجه در توییتر یک نقشه جعلی نیز منتشر کرد.

همچنین در پایان جنگ رسانه‌های داخلی ایران از جمله فارس و نورنیوز و شرق ویدیویی را با عنوان «تل‌آویو قبل و بعد از جنگ با ایران» منتشر کردند که بخش زیادی از آن جعلی و ساخته هوش مصنوعی بود اما چند ثانیه اول آن که واقعی بود را خبرگزاری AP نیز منتشر کرد که مناطق مسکونی را نشان می داد.

یکی دیگر از نقاطی که هدف موشک‌های جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت، موسسه تحقیقاتی و دانشگاهی وایزمن بود. در رسانه‌ها (همشهری آنلاین، پرس تی‌وی) و شبکه‌‌های اجتماعی فارسی و انگلیسی یک تصویر ماهواره‌ای منتشر شده است که ادعا شد تصویر ماهواره‌ای از تخریب ساختمان موسسه وایزمن اسرائیل در اثر حمله موشکی ایران را نشان می‌دهد اما در واقع پایگاه موشکی تبریز بود. با این‌حال اصل خبر حمله و خسارات به موسسه وایزمن واقعیت داشت و تصاویر آن هم منتشر شده‌است.

همچنین در نمایش یک سند جعلی در تلویزیون ایران ادعا شد که موسسه آمریکایی مطالعات جنگ گفته ۴۶۰ موشک ایرانی به خاک اسرائیل برخورد کرده‌اند اما مشخص شد در گزارش موسسه مطالعات جنگ آمده:

«مرکز CTP-ISW برخورد ۶۰ موشک بالستیک ایرانی یا رهگیر اسرائیلی در اسرائیل را ثبت کرده است که ناشی از بیش از ۴۰ موج حمله موشکی ایران از زمان آغاز کارزار هوایی اسرائیل در تاریخ ۱۲ ژوئن بوده‌اند. این برآورد با ارزیابی خبرنگار رادیو ارتش اسرائیل مطابقت دارد که گفته بود بین ۵۰ تا ۶۰ موشک بالستیک ایرانی به خاک اسرائیل اصابت کرده‌اند. برخوردهای موشک‌های بالستیک ایرانی باعث کشته‌شدن ۲۸ نفر در اسرائیل شد، از جمله یک سرباز ارتش اسرائیل. اکثریت این موشک‌ها به مناطق غیرنظامی اصابت کردند و تنها پنج مورد از ۶۰ برخورد، به تاسیسات زیرساختی نظامی یا انرژی برخورد داشته‌اند. دست‌کم سه مورد از برخوردهای موشکی ایرانی، اهداف یا تاسیسات نظامی اسرائیل را هدف قرار داده‌اند. یک موشک بالستیک ایرانی در تاریخ ۱۳ ژوئن در نزدیکی هاکریا در تل‌آویو اصابت کرد. موشک بالستیک دیگری در تاریخ ۱۷ ژوئن به انباری در نزدیکی مدرسه اطلاعات نظامی در اردوگاه موشه دایان برخورد کرد. همچنین یک موشک بالستیک ایرانی به پارک فناوری‌های پیشرفته گاو یم نقب اصابت کرد که میزبان تأسیسات فعال نظامی و سایبری است. دست‌کم دو مورد از برخوردهای موشکی ایرانی، زیرساخت‌های انرژی اسرائیل را هدف قرار داده‌اند. موشک‌های بالستیک ایرانی در تاریخ ۱۵ ژوئن به پالایشگاه نفت بازان در حیفا اصابت کردند که موجب تعطیلی موقت این تأسیسات شد. یک موشک بالستیک ایرانی در تاریخ ۲۳ ژوئن به یک پست برق در اشدود اصابت کرد.»
صدا و سیما
موسسه آمریکایی در ارزیابیش اعلام کرده که ۴۶۰ موشک ایرانی به اسرائیل برخورد کرده

درستی‌سنجی

شاخ‌دار

اما «عفو بین‌الملل» نیز در گزارشی مستقل در همان روز ۲ مرداد ۱۴۰۴ در اینباره منتشر کرد، نشان داد که جمهوری اسلامی ایران در جنگ ۱۲ روزه از مهمات خوشه‌ای علیه مناطق مسکونی اسرائیل استفاده کرده است. این نوع مهمات طبق قوانین بشردوستانه بین‌المللی به‌ویژه در مناطق غیرنظامی ممنوع است. عفو بین‌الملل سه حمله یا کلاهک خوشه‌ای به مناطق مسکونی را ثبت کرد:

  1. در نوزدهم ژوئن، موشکی با خوشه‌های انفجاری به منطقه پرجمعیت گوش دان (مناطق حومه تل‌آویو) شلیک شد که بقایای خوشه‌ها در آن ثبت شد.
  2. در بیستم ژوئن، موشک‌های مشابهی در بئرشبع فرود آمدند و یک خوشه روی زمین بسکتبال مدرسه اصابت کرد.
  3. همچنین در مورخ ۲۲ ژوئن در شهر ریشون لتزیون نیز حفره‌هایی مشاهده شد که با خوشه‌های ترکیب‌شده همخوانی داشتند.

آزمایش موشکی مشابهی، دو سال پیش با همین موشک در سمنان برگزار شد که منجر به فرود کلاهک خوشه‌ای در شهر گرگان شده‌بود.

مقاله‌های مرتبط

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، در سومین پیام ویدیویی که منتشر کرد به وضوح از آسیب دیدن مناطق شهری در اسرائیل ابراز خوشحالی کرده و گفته بود:

خدا را سپاس می‌گزارم که به نیروهای مسلح ما کمک کرد، توانستند از دفاع چند لایه پیشرفته آنها عبور کنند و بسیاری از مناطق شهری و نظامی آنها را زیر فشار موشک‌های خودشان و با تهاجم قوی سلاح پیشرفته خودشان با خاک یکسان کنند! این یکی از بزرگ‌ترین نعمتهای الهی است.

جمع‌بندی

مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری ایران، در مصاحبه‌ای با الجزیره مدعی شد که جمهوری اسلامی به خانه‌های مسکونی، زیرساخت‌های غیرنظامی و منابع آب در اسرائیل حمله نکرده است. اما بررسی‌های فکت‌نامه و دیگر منابع معتبر این ادعا را رد می‌کند. شواهد متعدد از جمله تصاویر منتشرشده توسط خبرگزاری AP، گزارش‌های میدانی و اظهارات رسمی، نشان می‌دهند که موشک‌های ایران به مناطق مسکونی در تل‌آویو، بیمارستان سوروکا، مرکز خرید در هرتزلیا و موسسه وایزمن اصابت کرده‌اند. همچنین اسنادی جعلی از سوی رسانه‌های داخلی برای بزرگ‌نمایی حملات منتشر شده‌اند که فکت‌نامه نادرستی آن‌ها را ثابت کرده است.
افزون بر این، گزارش مؤسسه مطالعات جنگ آمریکا و ارزیابی‌های رسانه‌های اسرائیلی حاکی از آن است که دست‌کم ۶۰ موشک بالستیک ایرانی به خاک اسرائیل اصابت کرده‌اند که بیشترشان به مناطق غیرنظامی برخورد کرده و باعث مرگ دست‌کم ۲۸ نفر شده‌اند. در این حملات تنها چند مورد به اهداف نظامی یا زیرساخت‌های انرژی برخورد کرده‌اند، در حالی که بقیه در مناطق شهری فرود آمده‌اند. در همین راستا، علی خامنه‌ای نیز به‌طور آشکار از هدف قرار گرفتن مناطق شهری در اسرائیل ابراز رضایت کرده است.
از سوی دیگر، عفو بین‌الملل در گزارشی مستقل تأیید کرده که ایران در جریان جنگ از مهمات خوشه‌ای ممنوعه در مناطق مسکونی اسرائیل استفاده کرده است. این حملات در شهرهای پرجمعیتی چون تل‌آویو، بئرشبع و ریشون لتزیون ثبت شده‌اند. بقایای کلاهک‌های خوشه‌ای در این مناطق کشف شده و شواهد به‌دست‌آمده با آزمایش‌های پیشین مشابه در ایران مطابقت دارد.
بنابراین فکت‌نامه در مجموع به ادعای مسعود پزشکیان در مصاحبه با الجزیره که مدعی شد «جمهوری اسلامی ایران به هیچ خانه‌ای در اسراییل حمله نکرده، آنجا را بمباران نکرده و آب و زیرساخت‌های غیرنظامی را تخریب نکرده‌است» نشان نادرست می‌دهد.

نادرست

گفته یا آمار، نادرست است یا دست‌کم سندی معتبر آن را رد می‌کند.

درباره نشان‌های میرزاروش کار ما
پرش به فهرست

گزارش‌های مرتبط

فکت‌نامه اولین سایت درستی‌سنجی (فکت‌چکینگ) سیاسی درباره ایران است.پیشنهاد سوژه
فکت‌نامه اولین سایت درستی‌سنجی (فکت‌چکینگ) سیاسی درباره ایران است.پیشنهاد سوژه

فکت‌نامه

فکت‌نامه اولین سایت درستی‌سنجی (فکت‌چکینگ) سیاسی درباره ایران است.

درباره ما

  • فکت‌نامه چیست؟
  • روش کار ما
  • نشان‌های میرزا
  • تیم ما

پروژه‌ای از

حریم خصوصی

این وبسایت تحت پروانه کریتیو کامنز اختیار-غیرتجاری اشتراک همانند 4.0 بین المللی است.