انتشار ویدیوهای نادرست منتسب به اکتشافات جدید در اهرام مصر

این روزها در در شبکه‌های اجتماعی ویدیوهای متعددی با ادعاهایی مانند کشف سازه‌های جدید زیر اهرام مصر با  «بیش از دو کیلومتر عمق» و یا کشف «تونل‌های مخفی» و «شهرهای زیرزمینی» در این سایت تاریخی منتشر و پربازدید شده است. (لینک۱، لینک۲، لینک۳)

فکت‌نامه حدود یک هفته پیش، ۸ فروردین ۱۴۰۴ شایعه کشف سازه‌های عظیم زیر اهرام مصر که ادعا می‌کرد «بیش از دو کیلومتر سازه زیر اهرام مصر خوابیده باشه و چیزی که ما می‌دیدیم، شاید فقط نوک برج بوده» را بررسی کرده و به آن نشان نادرست داده بودیم.

ما در فکت‌چک قبلی توضیح دادیم که باستان‌شناسان معتبر این ادعاها را رد کرده‌اند و نتایج آن‌ها را «کاملاً اشتباه» و بدون پایه‌ی علمی دانسته‌اند. متخصصان فناوری رادار نیز تأیید کرده‌اند که این ادعا «اغراقی بزرگ» است و فناوری مورد استفاده نمی‌تواند تا این عمق درون زمین نفوذ کند. همچنین توضیح دادیم که، اعتبار علمی محققان اصلی این ادعاها به دلیل تحقیقات پیشین آنها در زمینه‌های شبه‌علمی زیر سؤال است. این ادعاها همچنین با نظریه‌های شبه‌علمی که از قبل در این باره وجود داشت و تصاویر ساخته شده با هوش مصنوعی همراه شده است.

با وجود این، این ادعاها همچنان با انتشار ویدیوهای جدیدی که یا ساخته هوش مصنوعی هستند و یا ویدیو هایی قدیمی از اکتشاف‌های باستان‌شناسان در این سایت تاریخی، بازنشر می‌شوند.

در یکی از نمونه‌ها که صدها هزار بار دیده شده و نزدیک به ۳ هزار کامنت دارد این ادعاها همراه با ویدیویی منتشر شده که به طور کامل ساخته هوش مصنوعی است. این ویدیوها پیش این با تاکید بر اینکه ساخته هوش مصنوعی است در شبکه‌های اجتماعی مختلف از جمله فیس‌بوک، تیک‌تاک، و یوتیوب منتشر شده است.

ویدیوی پربازدید دیگر در فضای فارسی هم از تدوین ویدیوهای مختلف از جمله ویدیوهای قدیمی از اکتشافات باستان‌شناسی در اهرام و عکس‌های و ویدیوهای تولید شده با هوش مصنوعی ساخته شده است. 

بخش عمده این ویدیو از پست اینستاگرامی یک اینفلوئنسر سفر مصری به نام «حجاجوفيتش»  برداشته شده که در سال ۲۰۲۴ به دنبال اکتشاف یک مقبره ۲۵۰۰ ساله در اهرام منتشر کرده بود.

در ویدیو منتشر شده این اینفلوئنسر به همراه مصطفی وزیری باستان شناس مصری، و دبیرکل سابق شورای عالی آثار باستانی مصر دیده می‌شود و بخش‌هایی از ویدیو در اینستاگرام وزیری هم منتشر شده است.

از این رو فکت‌نامه با تاکید مجدد بر اینکه اساس این ادعا نادرست و نامعتبر است به این پست‌ها که با ویدیوهای ساخته هوش مصنوعی یا قدیمی همراه شده‌اند هم نشان نادرست می‌دهد.