ویدیو نادرست درباره لخته شدن خون با واکسن کرونا

ادعاهایی درباره اینکه این واکسن کرونا عوارضی مانند لخته‌شدن خون دارد مجددا مطرح شده و ویدیوهایی منتشر شد که مدعی است تفاوت خون و سلول‌های افرادی که این واکسن را تزریق کرده‌اند و کسانی که این کار را نکردند زیر میکروسکوپ نشان می‌دهد. (لینک۱، لینک۲)

فکت‌نامه پیش از این ادعای «اعتراف «آسترازنکا» به عوارض مرگبار واکسن کرونا» در اثر لخته‌شدن خون را راستی‌آزمایی کرده و به آن نشان نادرست داده بود:

اما ای ادعاهای جدید چه می گوید؟ آیا این تصاویر واقعی است؟ آیا عوارض تزریق واکسن کرونا برای بدن انسان خطرناک است و عوارض تزریق آن از عواقب تزریق نکردن آن بیشتر است؟

آیا لخته شدن خون از عوارض واکسن کرونا است؟

ویدئوی منتشر شده با زیرنویس فارسی مدعیست «سلول‌های خونی افرادی را که واکسن کرونا دریافت کرده‌اند در زیر میکروسکوپ به هم چسبیده و در هم تنیده هستند در حالی که سلول‌های خونی افرادی که این واکسن را دریافت نکرده‌اند، در زیر میکروسکوپ به راحتی و آزادانه حرکت می‌کنند.»

این ویدئو به عنوان شاهدی بر ادعای لخته شدن خون افرادی که واکسن کرونا را دریافت کرده‌اند، منتشر می‌شود.

عارضه لخته شدن خون در بیماری کرونا به دو صورت ایجاد می‌شود، ایجاد لخته پس از ابتلا به کرونا که در نتیجه عفونت ناشی از ویروس کرونا است و ایجاد لخته پس از دریافت واکسن کرونا.

لخته شدن خون در افراد پس از دریافت واکسن کووید ۱۹ یک عارضه بسیار نادر است. تحقیق منتشر شده در انستیتو ملی سلامت آمریکا (NIH) در این زمینه می‌گوید که ریسک ایجاد لخته‌های خونی در افرادی که واکسن کویید ۱۹ را دریافت می‌کنند، به طور جزئی افزایش می‌یابد. این پژوهش می‌گوید خطر ایجاد لخته‌های خونی در افرادی که دوز اول واکسن را دریافت کرده‌اند ۱/۱۳ برابر دیگر افراد و در افرادی که دو دوز واکسن کرونا دریافت کرده‌اند ۱/۲۳ برابر دیگر افراد افزایش می‌یابد اما موضوع جالب‌تری که در این تحقیق وجود دارد این است که ریسک ایجاد لخته در افرادی که واکسن کووید ۱۹ را دریافت نکرده‌اند اما به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند بسیار بیشتر است.

پژوهشی که در دانشگاه آکسفورد صورت گرفته این موضوع را تایید می‌کند. طبق تحقیق دانشگاه آکسفورد ریسک لخته خون در عروق مغزی (که یکی از خطرناکترین نوع لخته های خون است) در افرادی که واکسن کووید mRNA را دریافت کرده‌اند از هر یک میلیون نفر ۴ نفر است اما همین پژوهش می‌گوید ریسک ابتلا به لخته خون در عروق مغزی افرادی که واکسن نزده‌اند و به بیماری کرونا مبتلا شده‌اند، از هر یک میلیون نفر ۳۹ نفر است یعنی ریسک ایجاد خطرناکترین لخته خونی در این افراد، تقریبا ۱۰ برابر افرادی است که واکسن mRNA زده‌اند. 

بنابراین با توجه به اطلاعات موجود فکت‌نامه به ادعای «لخته شدن خون با تزریق واکسن کرونا نشان نادرست می‌دهد.

اما به غیر از ادعاهایی که در این ویدئو مطرح شده، در ادامه به برخی از ادعاهای دیگر درباره واکسن کرونا نیز اشاره می‌کنیم که این روزها در شبکه‌های اجتماعی به چشم می‌خورد.

آیا التهاب قلبی از عوارض واکسن کرونا است؟ 

التهاب قلبی پس از دریافت واکسن کرونا یکی دیگر از عوارضی است که این روزها دوباره در شبکه‌های اجتماعی عنوان می‌شود. 

مطالعه‌ای که در ژورنال معتبر انجمن قلب آمریکا ( Circulation) در این زمینه منتشر شده، نشان می‌دهد که خطر ابتلا به میوکاردیت (التهاب عضله قلب) پس از عفونت کووید-۱۹ نیز وجود دارد و احتمال ابتلا در افرادی که واکسن کووید ۱۹ را دریافت نکرده‌اند اما به بیماری کرونا مبتلا شده‌اند به‌طور قابل‌توجهی بیشتر از افرادی است که واکسن کوئید ۱۹ زده‌اند.

این پژوهش روی ۴۳میلیون نفر که حداقل یک دوز واکسن کووید ۱۹ دریافت کرده‌اند در انگلستان انجام شده و نشان می‌دهد که خطر میوکاردیت در در ۲۸ روز پس از عفونت کووید-۱۹ به‌طور قابل‌توجهی بالاتر از خطر آن پس از واکسیناسیون بود. در این مطالعه آمده که مردان زیر ۴۰ سال پس از دوز اول واکسن‌های mRNA یا دوز دوم هر یک از سه واکسن موجود، در معرض خطر بیشتری برای میوکاردیت بودند با این حال ریسک ابتلا به میوکاردیت به دلیل ابتلا به عفونت ویروس کرونا به مراتب بیشتر از ریسک ابتلا پس از دریافت واکسن‌های کرونا است. 

آیا واکسن‌های mRNA توانایی تغییر ژنوم انسان را دارند و باعث افزایش سرطان می‌شود؟

از ابتدای ساخت واکسن‌های mRNA کووید ۱۹ فرضیه تغییر ژنوم پس از تزریق این واکسن‌ها و افزایش ابتلا به سرطان بر اثر این تغییر از سوی مخالفان واکسن مطرح شد. این اولین بار بود که از mRNA در ساخت واکسن یک بیماری استفاده می‌شد. آن‌ها که فرضیه تغییر ژنوم و افزایش سرطان را مطرح می‌کردند، معتقد بودند این واکسن‌ها با تغییر ژنومت پروتئین SV40 را که باعث سرطان می‌شود در بدن تولید می‌کنند. در این فرضیه با بالا گرفتن بحث‌ها درباره بیماری‌های ویروسی و واکسیناسیون بار دیگر مطرح شده است.

این موضوع آنقدر از اولین روزهای تولید واکسن‌های mRNA در شبکه‌های اجتماعی مطرح شد که سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تحقیقات گسترده‌ای را درباره آن آغاز کرد و در دسامبر ۲۰۲۳ در نامه‌ای به فرضیه مطرح شده در این خصوص پاسخ داد. 

این نامه تاکید می‌کند که برای اطمینان از عدم وجود پروتئین‌های SV40 در واکسن‌های mRNA آزمایش‌های دقیقی صورت گرفته است و هیچکدام از توالی‌های نوکلئوتیدی موجود در mRNA واکسن‌ها پروتئین‌های SV40 را کد نمی‌کند. این نامه همچنین تاکید می‌کند که داده‌های نظارتی جهانی از بیش از یک میلیارد دوز واکسن mRNA که تزریق شده‌اند نشان می‌دهد که هیچ چیزی به طور خاص خطرات ژنتیکی نظیر افزایش سرطان‌ها را نشان نمی‌دهد. سازمان غذا و داروی آمریکا می‌گوید که این نامه را در پاسخ به نگرانی‌های عمومی مردم منتشر کرده است.

ما پیش از این در مطلب جداگانه‌ای این ادعا را بررسی کرده و به آن نشان نادرست داده بودیم.

آیا واکسن کرونا در زنان و یا مردان باعث ناباروری می‌شود؟ 

فرضیه ناباروی زنان و مردان پس از دریافت واکسن‌های کرونا یکی دیگر از موضوعاتی بود که در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شد. در پژوهشی که زیر نظر انستیتو سلامت ملی آمریکا (NIH) انجام شده به این پرسش‌ پاسخ داده شد است. 

این مطالعه که بر روی بیش از دو هزار زوج انجام شده نشان می‌دهد که هیچ تفاوتی در شانس بارداری بین زوج‌های واکسینه شده و غیر واکسینه وجود ندارد اما نرخ بارداری به طور موقت روی مردانی که به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند اثر می‌گذارد. این پژوهش می‌گوید اگر شریک مرد در ۶۰ روز گذشته پیش از یک دوره قاعدگی زن به ویروس کرونا مبتلا شده باشد شانس بارداری در آن دوره ۱۸ درصد کاهش پیدا می‌کند چون تب ناشی از عفونت کووید ۱۹ شمار اسپرم‌ها و تحرک آن‌ها را در مردان کاهش می‌دهد. این پژوهش البته تاکید می‌کند که هیچ تفاوتی در نرخ بارداری برای زوج‌هایی که شریک مردشان بیش از ۶۰ روز قبل به ویروس مبتلا شده، مشاهده نشده است.