ادعای گمراه کننده انتقال ایدز با کاشت ناخن

تصویری در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که مدعی است «انتقال ایدز از طریق کاشت ناخن گزارش شده.» در این عکس‌نوشته، تصویر فردی را می‌بینیم که در حال سوهان‌کاری ناخن است و در متن زیر آن نوشته شده:

انتقال ایدز از طریق کاشت ناخن گزارش شده!
ابزار اگه آلوده باشه، با کوچیک‌ترین تماس مبتلا میشید.
تمام ناخون‌کاران معضف (موظف؟) به تهیه دستگاه استریل برای ابزار خود هستند.

این نخستین بار نیست که چنین ادعایی درباره حرفه ناخن‌کاری و بیماری ایدز (یا حتی در موردی HPV و و بیماری‌های دیگر) در رسانه‌های ایرانی مطرح می‌شود. براساس اخبار برخی رسانه‌ها، در اردیبهشت سال ۱۴۰۳ دکتر فریبا شیروانی، استاد دانشکده پزشکی دانشگاه شهید بهشتی و متخصص عفونت اطفال، در ویدیویی گفته (لینک۱، لینک۲):

چنین اتفاقی البته در موارد نادری می‌تواند اتفاق بیفتد…
در مورد انتقال ویروس ایدز از طریق خدمات ناخن باید گفت که اگر این خدمات در مراکز بسیار شلوغ ارایه شود و استریل وسایل ناخن هم به دقت انجام نشود، می‌تواند اتفاق بیفتد. در صورتی‌که خون تازه فرد مبتلا در تماس با زخمی در پوست بدن فرد دیگر قرار بگیرد، انتقال ویروس ممکن است.

در ادامه بررسی می‌کنیم که آیا امکان انتقال ایدز از طریق ابزارهای آرایشی وجود دارد؟ آیا موردی از ابتلا به ایدز به‌خاطر کاشت ناخن گزارش شده‌است؟

آیا امکان انتقال ایدز از طریق ابزارهای آرایشی وجود دارد؟

می‌دانیم که ویروس HIV عامل بیماری ایدز از سه راه اصلی از فرد مبتلا به فرد غیر مبتلا، منتقل می‌شود:

۱- آمیزش جنسی محافظت‌نشده (از جمله مقعدی و دهانی)

۲- قرارگرفتن در معرض بافت یا خون آلوده

۳- از مادر به فرزند در طول بارداری، زایمان یا شیردهی

در مورد دوم یعنی «قرارگرفتن در معرض بافت یا خون آلوده»، راه‌های زیادی وجود دارد که منجر به انتقال ویروس به فرد سالم می‌شود؛ از محصولات خونی که در هنگام انتقال خون به فرد مورد نیاز، به همراه خود ویروس را منتقل می‌کنند، تا ابزارهایی مانند سرنگ‌های چندبار مصرف. 

ابزارهای خالکوبی، سوزن‌کاری و لوازم آرایشی و بهداشتی که امکان زخم کردن و تماس با خون را دارند و بین افراد مختلف، بدون استریل شدن، استفاده می‌شوند نیز پتانسیل انتقال ویروس را دارند؛ هرچند این احتمال خیلی کم است.

مسئله این است که وقتی این ابزارها در تماس با خون فرد آلوده قرار می‌گیرند، ذرات خونی که روی آنها قرار می‌گیرد بعد از مدت کوتاهی خشک می‌شود. در صورتی که در این زمان کوتاه این خون آلوده با خون فرد دیگری در تماس باشد، ویروس آلوده به آن منتقل می‌شود وگرنه احتمال انتقال ویروس HIV از طریق خون خشک‌شده صفر است.

بنابراین انتقال از طریق ابزارهای آلوده، تحت شرایط خاصی امکان‌پذیر است و ربطی به ماهیت شغل یا فعالیت ناخن‌کاری یا سایر مشاغل مربوط به امور آرایشی ندارد. عدم استفاده از وسایل استریل، در بعضی شرایط خاص ممکن است منجر به انتقال بیماری شود. با این‌حال مطالعات نشان داده انتقال HIV در سالن‌های زیبایی یا خالکوبی در صورت رعایت اصول بهداشتی بسیار نادر است.

آیا موردی از انتقال ایدز در سالن ناخن‌کاری گزارش شده‌است؟

در نمونه‌ای نادر در سال ۲۰۱۴ برای اولین بار گزارشی با عنوان «یک مورد انتقال ویروس HIV-1 احتمالاً مرتبط با ابزار مانیکور» در فردی ساکن برزیل در مجلات علمی منتشر شد. در این مورد، فردی ۲۲ ساله، ۱۰ سال قبل‌تر (در ۱۲سالگی) به ایدز مبتلا شده‌بود. بررسی‌های تیم پزشکی در سائوپائولو نشان داد براساس اطلاعات جمع‌آوری شده، فرد مبتلا احتمالا از بین همه راه‌های ممکن، به خاطر استفاده از ابزارهای مانیکور دخترعموی بزرگترش، که در آن زمان بیمار بوده اما بدون اطلاع خانواده در حال طی مراحل درمان بوده، باعث این انتقال شده‌است.

اگرچه این زن و دختر عمویش از وسایل مانیکور مشترک استفاده می‌کردند، اما براساس گزارش محققان این زن دقیقاً «در حین کاشت ناخن» به HIV مبتلا نشد، توصیفی که باعث ایجاد ترس یا نگرانی از سالن‌های ناخن‌کاری شده‌است.

بنابراین ادعای اینکه «انتقال ایدز از طریق از طریق کاشت ناخن گزارش شده» نادرست است.

همچنین ارتباط انتقال HIV با یک شغل خاص مانند «ناخن‌کاری» هم گمراه‌کننده است و در هر فعالیتی که امکان زخم کردن و تماس با خون را دارد اگر از ابزاری بین افراد مختلف، بدون استریل شدن استفاده می‌شود، پتانسیل انتقال ویروس را دارند هر چند این احتمال خیلی کم است.

بنابراین ادعای «انتقال ایدز از طریق کاشت ناخن گزارش شده! ابزار اگه آلوده باشه، با کوچیک‌ترین تماس مبتلا می‌شوید» از فکت نامه نشان گمراه‌کننده می‌گیرد.