«آزمایش بکارت» غیرعلمی و بی‌اعتبار است
اگر وقت ندارید …
- در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی ایران هر چند وقت یک‌بار این سوال که «آیا تست باکرگی می‌تواند نشان دهد که زن در گذشته رابطه جنسی واژینال داشته یا نه؟»، به محل بحث و اختلاف بدل می‌شود.
- پاسخ متخصصان و سازمان‌های متولی امر بهداشت و سلامت زنان این است که نه، این تست نمی‌تواند به این سوال در مورد زنان پاسخی قطعی و قابل اعتماد دهد.
- سازمان بهداشت جهانی و سازمان ملل هر کدام در بیانیه‌های رسمی جداگانه در سال ۲۰۱۸ تاکید کردند؛ هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد انجام «تست‌های باکرگی» بتواند ثابت کند که آیا یک زن رابطه واژینال داشته است یا خیر و این تست‌ها هم غیرعلمی و هم ناقض حقوق بشر هستند.
- آزمایش «باکرگی» اغلب با مشاهده و «تست دو انگشت» برای بررسی پارگی احتمالی و تعیین اندازه دهانه هایمن یا آنچه «پرده بکارت» نامیده شده، انجام می‌شود.
- معاینه واژن برای تشخیص میزان سستی و فرسودگی آن بر اثر روابط جنسی متعدد نیز یکی از بخش‌های این آزمایش است.
- هایمن یا همان به اصطلاح «پرده بکارت» یک بخش کوچک و نازک منعطف از بافتی گوشتی در دهانه واژن است.
- اندازه، شکل و ضخامت هایمن برای هر شخص منحصر به فرد است و می‌تواند در طول زمان تغییر کند. تصور رایج که هایمن پرده‌ای گوشتی است که دهانه واژن را به طور کامل می‌پوشاند و با سکس پاره شده و «بکارت» زن از بین می‌رود نادرست است.
- اگر هایمن دهانه واژن را به طور کامل بپوشاند (که در موارد معدودی به این صورت است)، این یک اختلال محسوب می‌شود و عادت ماهانه برای زنان بالغ ممکن نخواهد بود و نیاز به یک عمل جراحی جزیی برای باز شدن مسیر خروج خون دارد.
- رایج‌ترین شکل هایمن در زنان شکل هلال ماه است که فقط قسمت پایین دهانه واژن را می‌پوشاند، با وجود این شکل‌های دیگری از آن هم وجود دارد.
- هایمن می‌تواند به دلایل مختلف، از قرار دادن تامپون در زمان قاعدگی، انجام فعالیت‌های ورزشی مانند دوچرخه‌سواری، اسب‌سواری و ژیمناستیک و یا خودارضایی و همچنین سکس واژینال، دستکاری و یا به اصطلاح دچار فرسودگی شود.
- همه این عوامل می‌توانند موجب خونریزی در این اندام شوند. با وجود این، هایمن از آنجا که عضوی انعطاف‌پذیر است لزوما در این موارد و در زمان انجام اولین سکس واژینال خونریزی نمی‌کند.
- «تست دو انگشت» در واژن، که برای بررسی سستی آن انجام می‌شود نیز ناکارآمد است، زیرا جامعه پزشکی سستی واژن را به عنوان شاخص بالینی برای مقاربت جنسی پیشین در نظر نمی‌گیرد.
- واژن یک اندام عضلانی پویا است که اندازه و شکل آن بسته به فرد، مرحله رشد، موقعیت فیزیکی و عوامل هورمونی و برانگیختگی جنسی و استرس متفاوت است.
- از این رو بررسی هایمن و واژن نمی‌تواند شواهد قطعی دخول در واژن یا هر سابقه جنسی دیگر را ارائه دهد.
- انجام این تست به جز اینکه به پرسش اصلی که در پی آن است پاسخ نمی‌دهد، به دلایل متعدد و مهم دیگر، از جمله؛ ایجاد احساس حقارت در زنان، نقض حریم خصوصی آنان، اعمال تبعیض جنسی، اجبار زنان به انجام معاینه فیزیکی ناخواسته که می‌تواند آسیب‌زا باشد و تروماهای روحی در پی داشته باشد، نه تنها ناکارآمد بلکه آسیب‌رسان است.
در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی ایران این سوال که «آیا تست باکرگی می‌تواند نشان دهد که زن در گذشته سکس واژینال داشته یا نه؟»، هر چند وقت یک‌بار به محل بحث و اختلاف بدل می‌شود. در آخرین موج از این اختلاف‌نظرها کاربری در شبکه اجتماعی X با انتشار یک گواهی عکس‌دار از معاینه و مشاوره متخصص زنان نوشت:
«گواهی بکارت گرفتم. هدفم این بود که نشون بدم این موضوع توسط متخصص پزشکی قانونی هم قابل تشخیص نیست و هیچ ارزش و اعتباری نداره و منسوخه به امید روزی که بساط این اراجیف جمع بشه.»
در گواهی مذکور نوشته شده بود: «معاینه بعمل آمد. پرده بکارت از نوع حلقوی قابل اتساع و بدون آسیب می‌باشد. لازم به ذکر است در این نوع از پرده‌ها دخول ممكن است بدون ایجاد پارگی و خونریزی انجام شود. این معاینه به درخواست نامبرده انجام گردید». تاریخ انجام آزمایش و مشخصات فرد نیز در آن ذکر شده بود.
این توییت بعد از واکنش‌های گسترده به آن حذف شد، اما تصویر اسکرین‌شات آن موجود است.
اما جواب متخصصان و سازمان‌های متولی امر بهداشت و سلامت زنان به این پرسش چیست؟ آیا تست باکرگی می‌تواند نشان دهد که زن در گذشته سکس واژینال داشته یا نه؟
در یک پاسخ کوتاه باید گفت که نه، این تست نمی‌تواند به این سوال در مورد زنان پاسخ دهد.
سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۱۸ یک بیانیه رسمی صادر و در آن تاکید کرد؛ هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد انجام «تست‌های باکرگی» بتواند ثابت کند که آیا یک زن رابطه واژینال داشته است یا خیر.
بر اساس این بیانیه انجام این تست به جز اینکه به پرسش اصلی که در پی آن است پاسخ نمی‌دهد، به دلایل متعدد و مهم دیگر، از جمله؛ ایجاد احساس حقارت در زنان، نقض حریم خصوصی، اعمال تبعیض جنسی بر آنان، اجبار زنان به انجام آزمایش فیزیکی پزشکی بی‌دلیل و ناخواسته که می‌تواند آسیب‌زا باشد و تروماهای روحی در پی داشته باشد، باید ممنوع شود.
سازمان ملل هم در بیانیه‌ای که در جریان کنگره جهانی زنان و زایمان (FIGO) در ریودوژانیرو در سال ۲۰۱۸ صادر کرد، تاکید کرد که این تست‌ها هم غیرعلمی و هم نقض حقوق بشر هستند.
در این گزارش ما روی پاسخ به این پرسش متمرکز می‌شویم که چرا این تست عملا ناکارآمد و بی‌فایده است و با تاکید بر مهم بودن سایر ابعاد، فعلا به آنها نمی‌پردازیم.
«تست باکرگی» چگونه انجام می‌شود؟
آزمایش «باکرگی» اغلب با مشاهده و «تست دو انگشت» برای بررسی پارگی احتمالی و تعیین اندازه دهانه هایمن یا آنچه «پرده بکارت» نامیده شده، انجام می‌شود. معاینه واژن برای تشخیص میزان سستی آن بر اثر روابط جنسی متعدد نیز یکی از بخش‌های این آزمایش است.
این معاینه pelvic exam یا آزمایش لگنی هم نام دارد که اغلب معاینه‌هایی برای تشخیص بیماری‌های لگنی زنان و یا مشکلات آنان در ناحیه تناسلی است. در واقع در این شکل از معاینه اگر فرد مراجعه‌کننده، خونریزی یا ترشح غیر معمول واژینال، سابقه خانوادگی سرطان، نگرانی در مورد سرطان تخمدان، کیست، بیماری های مقاربتی و سایر مشکلات زنان دارد پزشک از این آزمایش و معاینه به عنوان یکی از روش‌های تشخیص استفاده می‌کند.
یکی دیگر از اهداف بازرسی دو انگشتی اندام تناسلی زنان هم این است که مشخص شود آیا فرد به رابطه جنسی عادت کرده است یا خیر. پزشک با وارد کردن دو انگشت، میزان شلی دیواره واژن را اندازه می‌گیرد و این باور وجود دارد که می‌توان به این طریق دریافت که فرد رابطه جنسی مکرر داشته یا نه.
کسانی که «تست باکرگی» را کارآمد می‌دانند، ادعا می‌کنند که پزشک از طریق این معاینه‌‌ها و مشاهده می‌تواند تشخیص دهد که زن مراجعه‌کننده پیش از این سکس واژینال داشته یا نه، چرا که بنابر این نظر در صورت دخول آلت تناسلی منتسب به مردان «پرده باکرگی» یا همان هایمن Hymen در زن آسیب دیده و یا به اصطلاح «پاره» می‌شود و این برای پزشک قابل تشخیص است.
هایمن چیست و چه شکل‌هایی دارد؟
هایمن با همان به اصطلاح «پرده بکارت» یک قطعه کوچک و نازک منعطف از بافت گوشتی در دهانه واژن است. اندازه، شکل و ضخامت هایمن برای هر شخص منحصر به فرد است و می‌تواند در طول زمان تغییر کند. هایمن در زمان تولد فرد معمولاً یک تکه بافت حلقه‌ای شکل دور دهانه واژن است. این بافت گاهی اوقات فقط قسمت پایین دهانه واژن را می پوشاند و در موارد نادر، هایمن کل دهانه واژن را می‌پوشاند و باعث مشکلاتی در قاعدگی می‌شود و گاه فرد نیاز به دخالت پزشکی و جراحی برای باز کردن آن دارد.
از این رو اساسا این تصور رایج که هایمن پرده‌ای گوشتی است که دهانه واژن را به طور کامل می‌پوشاند و با سکس پاره شده و «بکارت» زن از بین می‌رود نادرست است. چرا که اگر این پرده دهانه واژن را به طور کامل بپوشاند، عادت ماهانه برای زنان بالغ ممکن نخواهد بود و خون مسیری برای خروج نمی‌یابد. این معمولاً باعث برگشت خون به داخل واژن می‌شود که اغلب به یک توده در واژن و درد شکم یا کمر منجر می‌شود. برخی از افراد نیز ممکن است در این زمان دردهایی در روده و مشکل در دفع ادرار داشته باشند. چنانچه بالاتر ذکر شد در موارد نادری که هایمن به این شکل است با شروع بلوغ زن گاهی لازم می‌شود که با عمل جراحی جزئی این مسیر باز شود.
هایمن می‌تواند به شکل‌های مختلف، از قرار دادن تامپون در زمان قاعدگی، انجام فعالیت‌های ورزشی مانند دوچرخه‌سواری، اسب‌سواری و ژیمناستیک و یا خودارضایی و همچنین سکس واژینال دستکاری و یا به اصطلاح دچار فرسودگی شود. همه این عوامل می‌توانند موجب خونریزی در این اندام شوند. با وجود این، این اتفاق، یعنی خونریزی هایمن در زمان دستکاری شدن هم ضرورتا رخ نمی‌دهد و هایمن لزوما در زمان اولین سکس واژینال خونریزی نمی‌کند.
رایج‌ترین شکل هایمن در زنان شکل هلال ماه است، با وجود این شکل‌های دیگری از آن هم وجود دارد که در ادامه اشکال مختلف آن را می‌بینید:
آیا تست باکرگی کارایی دارد؟
بر اساس نتایج پژوهش رز مک کئون اولسون از دانشگاه مینه‌سوتا و کلودیا گارسیا مورنو از سازمان بهداشت جهانی، «معاینه پرده بکارت به طور دقیق یا قابل اعتمادی وضعیت باکرگی را مشخص نمی‌کند. آزمایش باکرگی می‌تواند آسیب‌های جسمی، روانی و اجتماعی را برای معاینه شونده ایجاد کند.»
آنها این پژوهش را با بررسی داده‌های ۱۷ تحقیق متفاوت که در نقاط مختلف دنیا درباره «تست باکرگی» صورت گرفت، انجام دادند.
از جمله استدلال‌های ذکر شده در این تحقیق آن است که یکی از ویژگی‌های هایمن که معمولاً در آزمایش «باکرگی» مورد بررسی قرار می‌گیرد، اندازه دهانه هایمن است. این آزمایش غیرقابل اعتماد است چرا که اندازه دهانه هایمن با توجه به انعطاف‌پذیر بودن آن می‌تواند متناسب با روش معاینه، موقعیت معاینه شونده، همکاری و آرامش معاینه شونده، سن، وزن و قد معاینه شونده متفاوت باشد، از سوی دیگر با توجه به بهبودی سریع صدمات احتمالی هایمن، حتی در صورت دخول و یا دستکاری پیشین به هر شکلی لزوما هیچ شواهدی از ترومای قبلی باقی نمی‌ماند.
از این رو به وضوح بررسی هایمن که اولا شکل‌های مختلفی دارد و ثانیا به صورت‌های متعدد به دستکاری بیرونی پاسخ می‌دهد و از سوی دیگر به سرعت ترمیم می‌شود، نمی‌تواند هیچ پاسخی قطعی به این سوال بدهد که آیا فرد پیش از این رابطه جنسی واژینال داشته است یا نه.
از سوی دیگر مطالعات متعددی نشان می‌دهد که تست دو انگشت در واژن، که برای بررسی سستی آن انجام می‌شود نیز ناکارآمد است، زیرا جامعه پزشکی سستی واژن را به عنوان شاخص بالینی مقاربت جنسی قبلی در نظر نمی گیرد. واژن یک اندام عضلانی پویا است که اندازه و شکل آن بسته به فرد، مرحله رشد، موقعیت فیزیکی و عوامل هورمونی و برانگیختگی جنسی و استرس متفاوت است.
از این رو بررسی هایمن و واژن نمی‌تواند شواهد قطعی دخول در واژن یا هر سابقه جنسی دیگر را ارائه دهد.
بنابراین ادعای متواتر شبکه‌های اجتماعی که «آزمایش بکارت، غیرعلمی و بی‌اعتبار است» نشان درست می‌گیرد.
