زاکانی و فکت‌هایی درباره دخترش، نوه‌اش و دامادش

روز پنج‌شنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۳، علیرضا زاکانی، نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری که برای تبلیغات در شهر قم سخنرانی می‌کرد در مورد زندگی شخصی و خانوادگی خود گفت:

فرزند بنده در خارج از کشور در رشته‌ای تحصیل کرده که این رشته در داخل ایران نبوده و پس از فارغ التحصیلی به ایران برگشته و در حال فعالیت برای همین کشور است.

پس از اظهارات عباسعلی کدخدایی در زمان رد صلاحیت علی لاریجانی در انتخابات ریاست‌جمهوری گذشته (دوره سیزدهم) درباره «اقامت» (Residency) منسوبان نزدیک رئیس جمهوری در خارج از کشور، مسايل مشابه در زندگی شخصی سایر کاندیداها مورد توجه افکار عمومی قرار گرفته‌است.

مناظرات دوره چهاردهم نیز ممکن است به‌خاطر گذشته فرزندان بعضی از کاندیداهای ریاست جمهوری از جمله قالیباف و زاکانی، باز هم محل بحث در این‌باره باشد. با این‌حال چون زاکانی در دور سیزدهم هم کاندید ریاست جمهوری بود، در بخشی از برنامه‌های تبلیغاتیش به این سوال جواب داده‌بود. زیرا در زمان تحصیل دخترش در خارج از کشور، نوه زاکانی در خارج از کشور (سوئیس) به دنیا آمده‌بود.

روز ۱۴ خرداد ۱۴۰۰، دختر کوچک زاکانی، زینب، در برنامه تبلیغاتی انتخاباتی ریاست جمهوری سیزدهم که از شبکه دو تلویزیون به جزئیات محل تحصیل خود و خواهرانش اشاره کرد. او گفته‌بود (علیرضا زاکانی از نگاه زینب زاکانی، دقیقه ۰۱:۵۵):

آقای زاکانی سه دختر دارند، خواهر بزرگترم کارشناسی تاریخ و فرهنگ و تمدن ملل اسلامی از دانشگاه تهران را گرفته و مشغول تحصیل در مقطع ارشد در رشته تاریخ تشیع است و با افتخار معلم هستند.
خواهر دومم در  مقطع کارشناسی در رشته مهندسی کامپیوتر دانشگاه شریف درس خواند و در مقطع ارشد رشته علوم انسانی دیجیتال از دانشگاه EPFL تحصیل کرد، از ترم دوم کارشناسی مشغول به کار نرم افزاری است.
بنده هم در دانشگاه تهران، در مقطع کارشناسی روانشناسی بالینی خواندم و اکنون مشغول به تحصیل در رشته علوم شناختی گرایش روانشناختی دانشگاه تهران مشغول به تحصیل هستم.
مادرم تحصیلات حوزوی سطح سه دارد و بطور جدی کار فرهنگی را بیشتر در حوزه مهدویت دنبال می‌کند.

ادعایی که در اینجا زینب زاکانی مطرح می‌کند، نشان می‌دهد زاکانی در شهر قم درباره دختر دومش، مریم و سابقه تحصیلی و کاری او صحبت کرده‌است. تصاویری وجود دارد که نشان‌دهنده اسکرین‌شات‌هایی از صفحه لینکدین مریم‌شان است. اما هم‌اکنون از دسترسی عموم خارج شده‌است.

با این حال می‌دانیم مریم، دختر دوم علیرضا زاکانی، به‌عنوان یک «الگو» برای «مادر جوان نخبه انقلابی-جهادی» از آیکن‌های تبلیغاتی جمهوری اسلامی و چهره‌ای شناخته شده‌است. پیشینه کاری و تحصیلات او پس از افشاگری‌های غلامرضا تاج‌گردون و رد شدن اعتبارنامه او در مجلس در تابستان ۱۳۹۹ مورد توجه قرار گرفت.

مریم زاکانی لیسانسش را از دانشکده مهندسی کامپیوتر دانشگاه صنعتی شریف و فوق لیسانس را از دانشگاه «اکول پلی‌تکنیک فدرال لوزان» EPFL سوئیس گرفته‌است. این دانشگاه در رتبه‌بندی‌های مختلف دانشگاهی در سال‌های اخیر همواره در رتبه‌های ۱۰ تا ۵۰ جهان، و معمولا رتبه یک رقمی در اروپا حضور دارد. (هر رنکینگ، پارامترهای متفاوتی دارد که وارد آن نمی‌شویم). چند نوبلیست و دانشمند، بانکدار و مهندس مشهور دنیا از پلی‌تکنیک لوزان فارغ‌التحصیل شده‌اند اما برای ایرانیان، شاید لیلا حاتمی و احمد خطیر، مدیرعامل استقلال از همه معروف‌تر باشند. 

در تیتر خبری که وب‌سایت دانشگاه EPFL از فارغ‌التحصیلی مریم زاکانی و همکلاسی‌هایش در وبلاگ این دانشگاه منتشر کرده (سه‌شنبه، ۲۳ مهر ۱۳۹۸) آمده که آنها «نخستین فارغ‌التحصیللان کارشناسی ارشد علوم انسانی دیجیتال» این دانشگاه هستند. بدیهیست می‌توان انتظار داشت که وقتی رشته‌ای برای دانشگاهی در این سطح برای نخستین‌بار ارائه می‌شود، در ایران نیز یا وجود ندارد یا اگر هم کسی روی آن تحقیق می‌کند، باید در حد پایان‌نامه‌های دوره دکتری باشد. اگر تحصیلات مریم زاکانی در مقطع دکتری بود، به خاطر ذات تحقیقاتی دوره دکتری باید به این ادعا نشان نیمه‌درست می‌دادیم، اما اینجا چون او در مقطع کارشناسی ارشد تحصیل کرده و تحصیلات در این مقطع عموما سیلابس مشخصی دارد و چنین رشته‌ای در ایران وجود ندارد، به این ادعای زاکانی نشان درست می‌دهیم.

از مریم زاکانی، همسرش و ملیت فرزندش چه می‌دانیم؟

همان طور که پیش‌تر هم گفته شد، پس از افشاگری‌های تاج‌گردون، فکت‌نامه مستقلا آن ادعاها را در پروژه اینترنت‌آباد بررسی کرد که در ادامه خلاصه آن را می‌خوانید (توضیحات کامل‌تر در مورد داماد زاکانی و کسب‌وکار او و همسرش مریم را می‌توانید در پروفایل شرکت عرش در اینترنت آباد ببینید).

شرکت ایده‌نگار عرش، یک همکاری بین شرکت «عمید رایانه شریف» (عرش) و موسسه «انجمن اوقات فراغت» و یک شریک دیگر است. اولی متعلق به حسین حیدری، داماد زاکانی، همسر مریم زاکانی و دومی متعلق به رامبد جوان است (روزنامه رسمی). مریم زاکانی، پیش از شروع فوق‌لیسانسش در سوئیس مدیرعامل آن بوده‌است.

عرش، تولید‌کننده اپلیکیشن خندوانه است. این شرکت همچنین مشتری‌هایی در زمینه‌های مختلف (از مخابرات و همراه اول تا صدا و سیما) داشته است. داماد زاکانی اخیرا به خاطر قرارداد اپلیکیشن شهر تهران، مورد توجه قرار گرفته‌بود. وب‌سایت و اپلیکیشن «تهران من» یکی از ضروریات زندگی شهری در شهر تهران است بسیاری از مسائل مانند خرید بلیط مترو، بی‌آر‌تی (روزانه و شارژ کارت)، مجوز روزانه طرح ترافیک، عوارض خودرو، قبوض شهرداری و  … از طریق آن انجام می‌شود. جایگزینی آن با اپلیکیشن «شهرزاد» از پاشنه‌های آشیل پرونده فساد زاکانی است که چون هنوز ابعاد آن کاملا روشن نشده و ممکن است در مناظره‌ها از آن بیشتر بشنویم. زاکانی، پس از رسیدن به سمت شهرداری تهران، در حکمی داماد خود را به عنوان «مشاور و دستیار ویژه شهردار در حوزه هوشمندسازی و فناوری‌های نوین و نوآوری‌های شهرداری» منصوب کرده‌بود.

همچنین لازم به ذکر است که هرچند تصاویر تایید می کند که نوه زاکانی در زمان تحصیل دخترش در سوئیس به‌دنیا آمده و او نیز این موضوع را انکار نمی‌کند، اما تابعیت سوئیسی به خاک تعلق نمی‌گیرد، لذا نوه زاکانی نمی‌تواند به صرف تولد در آن کشور، شهروند سوئیس محسوب شده و ملیت او در بدو تولد ایرانی بوده‌است.

بنابراین فکت‌نامه به ادعای زاکانی که «فرزندش در خارج از کشور در رشته‌ای تحصیل کرده که این رشته در داخل ایران نبوده» نشان درست می‌دهد.