اطلاعات گمراه‌کننده معاون وزیر کار درباره ایجاد اشتغال در سال ۱۴۰۱

محمود کریمی بیرانوند، معاون اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی روز ۲۹ فروردین‌ماه ۱۴۰۲ مدعی شد: نتایج تمام‌شماری سامانه ملی رصد اشتغال، ثبت اشتغال ایجادی سال ۱۴۰۱ را بیش از یک میلیون نفر نشان می‌دهد.

پیش از این دولت با انتشار گزارشی و همچنین دیگر مقام‌های دولت سیزدهم از جمله ابراهیم رئیسی، رئیس دولت و صولت مرتضوی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مقاطع مختلفی اظهاراتی مشابه داشتند که عمدتا نادرست یا گمراه‌کننده بودند.

عمده اعداد و ارقامی که مقام‌های دولتی ارائه می‌کنند، آمار و ارقامی است که به «فرصت‌های شغلی» یا «شغل‌های ایجاد شده» مربوط است. آنها برای اثبات درستی این اعداد و ارقام به آمار سامانه ملی رصد اشتغال یا آمار بیمه‌شدگان جدید نزد سازمان تامین اجتماعی استناد می‌کنند.

از آنجا که آمار و ارقام این سامانه‌ها به صورت عمومی و در قالب گزارش‌های آماری منظم و رسمی منتشر نمی‌شود، این ادعاها قابل راستی آزمایی نیستند.

اما حتی اگر این اعداد و ارقام در دسترس بود، باز آنچه به عنوان تعداد جمعیت شاغلین در گزارش‌های رسمی مرکز آمار ایران اعلام می‌شود و شاخص‌های اصلی در بازار کار را رقم می‌زند با مفاهیم «فرصت‌های شغلی» و «شغل‌های ایجادشده» متفاوت است.

فرصت‌های شغلی اگر به انعقاد قرارداد کاری بین کارگر و کارفرما منجر نشده و در قالب آن شغلی در اختیار جویای کاری قرار نگیرد، صرفا در حد یک پیشنهاد شغلی باقی خواهد ماند.

اگر بازار کار را به یک ظرف یا استخر تشبیه کنیم که یک جریان ورودی و یک جریان خروجی آب دارد آنچه در وهله نخست اهمیت است، حجم آب موجود در ظرف یا استخر است. اینکه چه میزان آب به استخر وارد یا از آن خارج می‌شود در درجه دوم اهمیت قرار می‌گیرد.

حجم آب موجود در استخر یا ظرف، همان اشتغال خالص یا تعداد جمعیت شاغلان در گزارش‌های مرکز آمار از شاخص‌های بازار کار است.

اینکه چرا شغل‌های ایجاد شده منجر به افزایش جمعیت شاغلان نمی‌شود می‌تواند دو دلیل داشته باشد، اول آنکه این مشاغل ایجاد شده مشاغل پایداری نیستند و به سرعت از بین می‌روند. دوم اینکه شغل‌های ایجاد شده به قیمت از بین رفتن مشاغل موجود رقم می‌خورد که در نهایت تفاضل تعداد شغل‌های ایجادشده و مشاغل از بین رفته، منجر به کاهش تعداد جمعیت شاغلین می‌شود.

مرکز آمار ایران هنوز گزارش بازار کار سال ۱۴۰۱ را منتشر نکرده است، اما با استفاده از گزارش‌های رسمی چکیده طرح‌های فصلی آمارگیری بازار کار، می‌‌توان تصویری کامل از تغییرات شاخص‌های بازار کار در سال ۱۴۰۱ ارايه کرد.

بر اساس این گزارش‌ها، میانگین تعداد جمعیت شاغلان در سال ۱۴۰۱ معادل ۲۳،۷۱۵،۸۱۰ نفر بوده که در مقایسه با تعداد جمعیت شاغلین در سال ۱۴۰۰ به تعداد ۲۶۸،۳۵۸ نفر افزایش داشته است.

محمود کریمی بیرانوند، معاون اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی روز ۲۹ فروردین‌ماه ۱۴۰۲ در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم، گفت: نتایج تمام‌شماری سامانه ملی رصد اشتغال، ثبت اشتغال ایجادی سال ۱۴۰۱ را بیش از یک میلیون نفر نشان می‌دهد.

پیش از این دولت با انتشار گزارشی و همچنین دیگر مقام‌های دولت سیزدهم از جمله ابراهیم رئیسی، رئیس دولت و صولت مرتضوی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مقاطع مختلفی اظهاراتی مشابه داشتند که عمدتا نادرست یا گمراه‌کننده بودند.

در این اظهارنظرها به طور معمول به جای تعداد «جمعیت شاغلین» یا «اشتغال خالص» از مفاهیم دیگری همچون «فرصت‌های شغلی» یا تعداد «شغل‌های ایجاد شده» استفاده می‌شود. منابع این آمار و ارقام نیز سامانه ملی رصد اشتغال یا آمار بیمه‌شدگان جدید نزد سازمان تامین اجتماعی اعلام شده است که به طور رسمی و در قابل گزارش‌های مدون و منظم منتشر نمی‌شوند تا امکان راستی آزمایی آنها ممکن باشد.

مرکز آمار ایران هنوز گزارش بازار کار سال ۱۴۰۱ را منتشر نکرده است، اما با استفاده از گزارش‌های رسمی چکیده نتایج طرح‌های فصلی آمارگیری بازار کار، می‌‌توان تصویری کامل از تغییرات شاخص‌های بازار کار در سال ۱۴۰۱ ارايه کرد.

بر اساس این گزارش‌ها، میانگین تعداد جمعیت شاغلان در سال ۱۴۰۱ معادل ۲۳،۷۱۵،۸۱۰ نفر بوده که در مقایسه با تعداد جمعیت شاغلین در سال ۱۴۰۰، فقط ۲۶۸،۳۵۸ نفر افزایش داشته‌است.

با این حساب اظهارنظر محمد کریمی بیرانوند، معاون اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی روز ۲۹ فروردین‌ماه ۱۴۰۲ در گفت‌وگو با تسنیم، درباره اینکه نتایج تمام‌شماری سامانه ملی رصد اشتغال، ثبت اشتغال ایجادی سال ۱۴۰۱ را بیش از یک میلیون نفر نشان می‌دهد، «گمراه کننده» ارزیابی می‌شود.