ادعای نادرست خامنه‌ای درباره عدم مشارکت ایران در جنگ اوکراین

آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، در سخنرانی سالانه خود در اول فروردین ۱۴۰۲ در مشهد گفت:

ما حضور در جنگ اوکراین را قاطعاً و صریحاً رد می‌کنیم و ابداً چنین چیزی صحت ندارد. جنگ اوکراین را آمریکا برای گسترش ناتو به شرق راه انداخت و اکنون نیز در حالی که مردم اوکراین گرفتار و دچار مشکلات هستند، بیشترین سود را از جنگ، آمریکا و کارخانجات اسلحه‌سازی آن می‌برند و به همین علت، مانع کارهای لازم برای خاتمه جنگ می‌شوند.

این اولین‌بار نیست که مقامات جمهوری اسلامی چنین ادعایی می‌کنند. برای مثال حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی بارها این موضع را تکرار کرده‌است. فکت‌نامه پیش‌تر این ادعا را بررسی کرده و نشان داده که نادرست است.

پهپادهای انتحاری شاهد ۱۳۱ و شاهد ۱۳۶

شواهد انکارناپذیری از استفاده از پهپاد‌های انتحاری شاهد ۱۳۱ و شاهد ۱۳۶ در اوکراین وجود دارد. این دو پهپاد را روس‌ها به نام GERAN به معنی گل شمعدانی نام‌گذاری کرده‌اند.

روز جمعه ۶ آبان ۱۴۰۱، ولودیمیر زلنسکی پیام ویدیویی ۸دقیقه‌ای منتشر کرد  که در آن در کنار لاشه یک پهپاد از خانواده شاهد ایستاده و در میانه سخنرانیش می‌گوید: «شاهد سقوط خواهد کرد.»

ویدیوی زیر لحظه بازیابی یک شاهد ۱۳۱ و در ادامه جدا کردن سر جنگی پهپاد را توسط تیپ ۲۸ مکانیزه ارتش اوکراین را نشان می‌دهد.

تصویر بقایای شاهد ۱۳۶ منهدم شده در شهر کپیانسک، منطقه خارکف:

پهپاد تاکتیکی مهاجر ۶

در تابستان ۱۴۰۱، یک پهپاد مهاجر ۶ که در دریای سیاه، نزدیک به سواحل اوکراین در حال گشت‌زنی بوده سقوط کرد و تقریبا به شکل سالم به دست اوکراین افتاد.

ارتش اوکراین به خبرنگار CNN اجازه داد تا پهپاد را از نزدیک ببیند.

همکاری ایران با روسیه در جنگ اوکراین

اولین بار روز ۲۰ تیر ۱۴۰۱، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده، با استناد به اطلاعاتی که از حالت محرمانه خارج شده‌بود، خبر آماده‌شدن جمهوری اسلامی ایران برای ارسال چند صد پهپاد نظامی به روسیه را افشا کرد.

چهار روز بعد، کاخ سفید عکس‌‌های ماهواره‌ای منتشر کرد که نشان می‌داد تا آن زمان پرسنل ارتش روسیه حداقل دو بار برای بررسی و آشنایی با پهپاد‌های شاهد به پایگاه شهید کریمی کاشان سفر کرده‌اند.

همان روز، امیرعبداللهیان در تماس تلفنی  با دیمیتری کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین، مطرح شدن این اتهامات همزمان با سفر بایدن به اسرائیل و عربستان سعودی را در راستای «اهداف سیاسی» و واهی خواند.

از آن پس تصاویر و شواهد زیادی از پهپادهای ایرانی به‌خصوص شاهد ۱۳۶ از اوکراین منتشر شد.

غیر از پهپاد، گزارش‌هایی منتشر شد که ایران آماده تحویل موشک‌های فاتح ۱۱۰ و ذوالفقار به روسیه است.

سرانجام در  ۱۴ آبان ۱۴۰۱، وزیر امور خارجه ایران، ارسال پهپاد به روسیه را پذیرفت اما زیر بار ادعای ارسال موشک به این کشور نرفت:

اظهارات آنها در مورد بخش موشکی کاملا غلط است و بخش پهپاد درست است. ما تعداد معدودی پهپاد ماه‌های قبل و پیش از جنگ اوکراین در اختیار روسیه قرار دادیم.

آژانس اطلاعات دفاعی ایالات متحده (DIA)، در فوریه ۲۰۲۳ گزارشی را درباره به‌کارگیری این سه پهپاد در اوکراین منتشر کرد که در مهرماه ۱۴۰۱ تهیه شده بود و نشان می‌داد تحقیقات قبلی فکت‌نامه در این باره صحت دارد.

با وجود شواهد مستند از استفاده روسیه از پهپادهای ساخت جمهوری اسلامی علیه اوکراین، ادعای علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، مبنی بر اینکه «ما هیچ مشارکتی در جنگ اوکراین نداریم» نادرست است.