ادعای نادرست هشت‌برابر شدن قیمت سوخت در اروپا

در تاریخ ۲۸ آذر ۱۴۰۱، روزنامه ایران، ارگان رسمی دولت جمهوری اسلامی در گزارشی با تیتر «افزایش ۸ برابری قیمت سوخت و ۱۰۰ درصدی قیمت برق!» به بررسی وضعیت قیمت حامل‌های انرژی در اروپا بعد از جنگ اوکراین پرداخته و مدعی شده که این روزها: 

«از فعال شدن نیروگاه‌های قدیمی زغال‌سنگ با هدف جبران کمبود انرژی، افزایش هشت برابری قیمت سوخت، رشد ۱۰۰ درصدی قبوض برق، خالی‌شدن بنزین پمپ‌بنزین‌ها و افزایش اعتراضات مردمی به دلیل کمبود سوخت به عنوان بخش کوچکی از مشکلات دولتمردان اتحادیه اروپا یاد می‌شود.»

آیا افزایش ۸ برابری قیمت سوخت در اروپا واقعیت دارد؟ آیا قیمت برق پس از جنگ اوکراین در اروپا ۱۰۰ درصد افزایش یافته است؟ در این راستی‌آزمایی به این سوالات پاسخ می‌دهیم.

آنچه که در اروپا امروز به نام سوخت یا Fuel شناخته می‌شود عمدتا شامل بنزین، بنزین سوپر، گازوئیل است. 

آیا قیمت بنزین در اروپا از آغاز جنگ اوکراین تا امروز ۸ برابر شده است؟

خیر. بر اساس داده‌های موجود در وب‌سایت‌های عوارض اتحادیه اروپا Tolls.eu و Auto Travel  میانگین قیمت بنزین و بنزین سوپر در ۲۲ فوریه ۲۰۲۲ (۳ اسفند ۱۴۰۰) یعنی دو روز قبل از تهاجم روسیه به خاک اوکراین در اروپا به ترتیب ۱/۱۹۰ و ۱/۲۶۰  یورو به ازای هر لیتر بوده‌است.

این رقم در انتهای ژوئن ۲۰۲۲ (خرداد ۱۴۰۱) به بالاترین میزان خود پس از آغاز جنگ اوکراین یعنی ۱/۸۶۰ و ۱/۹۵۰ یورو می‌رسد. به عبارتی میانگین قیمت بنزین و بنزین سوپر در اروپا هر کدام حدودا ۵۶درصد و ۵۴درصد افزایش یافته‌است. 

نمودار بالا میانگین قیمت بنزین E5 (یورو ۵) و بنزین سوپر پلاس E5 از فوریه ۲۰۲۲ (اسفند ۱۴۰۰) تا دسامبر ۲۰۲۲ (آذر ۱۴۰۱) را نشان می‌دهند.

قیمت بنزین E5 در آذر ۱۴۰۱، حدود ۱۲/۶ درصد گرانتر از اسفند ۱۴۰۰ (آغاز تهاجم روسیه به اوکراین) است.

آیا قیمت گازوئیل در اروپا از آغاز جنگ اوکراین تا امروز ۸ برابر شده است؟

خیر. ارزش گازوئیل نیز نوسانی مشابه بنزین داشته‌است. میانگین قیمت گازوئیل در ۲۲ فوریه ۲۰۲۱ (۳ اسفند ۱۴۰۰) دو روز پیش از شروع جنگ اوکراین ۱/۱۲۰ یورو به ازای هر لیتر بود. میانگین قیمت گازوئیل در ژوئن ۲۰۲۲ به بالاترین حد خود پس از آغاز جنگ در اوکراین یعنی ۱/۸۷۰ یورو به ازای هر لیتر رسید. یعنی ۶۶درصد افزایش قیمت. 

نمودارهای بالا میانگین قیمت گازوئیل در اروپا را از فوریه ۲۰۲۲ (اسفند ۱۴۰۰) تا دسامبر ۲۰۲۲ (آذر ۱۴۰۱)  را نشان می‌دهند.

قیمت گازوئیل B7 در آذر ۱۴۰۱، حدود ۲۱/۳ درصد گرانتر از اسفند ۱۴۰۰ (آغاز تهاجم روسیه به اوکراین) است.

آیا قیمت گاز مایع در اروپا از آغاز جنگ اوکراین تا امروز ۸ برابر شده است؟

خیر. روند تغییرات قیمت گاز نفتی مایع‌شده (LPG) هم در یک سال گذشته شرایط نسبتا مشابهی داشته است.

پیش از آغاز جنگ اوکراین، قیمت هر لیتر LPG به طور میانگین در اتحادیه اروپا معادل ۰/۵۸ یورو بوده و این رقم در ژوئن ۲۰۲۲ (خرداد ۱۴۰۱) در بالاترین حد خود به ۰/۹۶ یورو رسیده است. به عبارتی بیشترین افزایش قیمت LPG در اروپا به واسطه جنگ اوکراین ۶۵درصد بوده‌است.

قیمت LPG در آذر ۱۴۰۱، حدود ۷/۵ درصد گرانتر از اسفند ۱۴۰۰ (آغاز تهاجم روسیه به اوکراین) است.

تغییرات قیمت گاز طبیعی فشرده

در نقشه زیر، تغییرات قیمت گاز طبیعی برای مصرف‌کننده خانگی، در نیمه اول سال ۲۰۲۲ (زمستان ۱۴۰۰ و بهار ۱۴۰۱) با نیمه اول سال ۲۰۲۱ مقایسه شده‌است (لینک منبع).

آیا قیمت برق در اروپا از آغاز جنگ اوکراین تا امروز صددرصد افزایش یافته است؟‌

خیر. داده‌های مربوط به قیمت برق در اتحادیه اروپا در وب‌سایت آمار اتحادیه اروپا ثبت می‌شود. قیمت برق در مرداد ماه ۱۴۰۱ یک جهش بزرگ داشته اما آن جهش موقتی بوده و همان طور که نمودار نشان می‌دهد قیمت برق برای هر کیلووات ساعت در اتحادیه اروپا در آذر ۱۴۰۱ تقریبا برابر اسفند ۱۴۰۰ است.

پیش از آغاز جنگ اوکراین، قیمت هر مگاوات‌ساعت برق در ایتالیا که بیشترین جهش را داشته، ۲۲۴/۴۹ یورو بوده که در آگوست ۲۰۲۲ (مرداد ۱۴۰۱) به ۵۴۳/۴۸ یورو در بالاترین حد خود می‌رسد که ۱۴۲/۱ درصد رشد را نشان می‌دهد. 

قیمت برق در آذر ۱۴۰۱، حدود ۰/۱ درصد گرانتر از اسفند ۱۴۰۰ (آغاز تهاجم روسیه به اوکراین) است.

در نقشه زیر، تغییرات قیمت برق برای مصرف‌کننده خانگی، در نیمه اول سال ۲۰۲۲ (زمستان ۱۴۰۰ و بهار ۱۴۰۱) با نیمه اول سال ۲۰۲۱ مقایسه شده‌است.

بنابراین فکت‌نامه بر اساس آمار رسمی، به ادعای روزنامه ایران درباره «افزایش ۸ برابری قیمت سوخت و ۱۰۰ درصدی قیمت برق در اروپا» نشان نادرست می‌دهد.