آیا تلگرام اطلاعات کاربران خود را به دادگاه داده است؟

وب‌سایت دیجیاتو در گزارشی مدعی شده که تلگرام در پی درخواست دادگاهی در هند، نام، شماره موبایل و آدرس‌های آی‌پی ادمین‌های چند کانال را افشا کرده‌است. این در حالی است که بر اساس قوانین تلگرام، «هر چند این اتفاق تاکنون نیفتاده» اما این اپلیکیشن در مواردی که خطر تروریسم وجود داشته‌باشد اطلاعات کاربران را با مسئولان به اشتراک خواهد گذاشت. در گزارش دیجیاتو آمده:

«پس از اینکه یک معلم از تلگرام بابت تلاش ناکافی این پلتفرم برای جلوگیری از توزیع غیرقانونی دروس خود شکایت کرد، دادگاه عالی دهلی نو تلگرام را مجبور به اشتراک‌گذاری اطلاعات کرد. این معلم در دادگاه گفته بود که کانال‌های تلگرام بدون اجازه‌اش در حال فروش دروس او با قیمتی پایین هستند.»

اما واقعیت چیست؟ آیا دادگاهی در هند از تلگرام درخواست کرده تا اطلاعات کاربران این اپلیکیشن را افشا کند؟ آیا تلگرام اطلاعات کاربرانش را افشا کرده‌است؟‌ در این راستی‌‌آزمایی قصد داریم با پاسخ به این پرسش‌ها ادعای دیجیاتو مبنی بر افشای اطلاعات کاربران توسط تلگرام را بررسی کنیم. 

آیا دادگاهی در هند از تلگرام خواسته تا اطلاعات کاربرانش را افشا کند؟ 

بله. پس از آنکه یک معلم به خاطر انتشار بدون اجازه محتوی آموزشی‌اش در کانال‌های تلگرامی به دادگاه عالی دهلی نو شکایت کرد، قاضی سینگ در حکمی از تلگرام خواست تا جزییات کانال‌ها/دستگاه‌های مورد استفاده در انتشار محتوای متخلف، شماره تلفن همراه، آدرس IP، آدرس ای‌میل و غیره را که برای آپلود محتوای متخلف استفاده می‌شود، ارائه دهد. 

استدلال تلگرام در مقابل درخواست دادگاه چه بود؟ 

تلگرام در برابر درخواست دادگاه دلایل زیر را برای رد ادعای شاکی و وکلایش مطرح می‌کند:

• به محض دریافت اطلاع از یک کانال/حساب متخلف توسط شاکیان، تلگرام کانال‌ها را حذف کرده‌است و این ترتیب موقت برای حفظ حقوق شاکیان کافی است.
• افشای اطلاعات مشترک طبق بند ۸-۳ سیاست حفظ حریم خصوصی تلگرام امکان پذیر نیست، مگر در مواردی که حکم دادگاه تأیید کند که مشترک مظنون به تروریسم است.
• طبق رای دیوان عالی کشور هند، هرگونه افشای اطلاعات مجاز نیست و حریم خصوصی کاربر طبق اصل ۲۱ قانون اساسی هند محافظت می‌شود.
• بندهایی از قانون فناوری اطلاعات (رهنمودهای میانجی و آیین‌نامه اخلاقی رسانه‌های دیجیتال) هند برای هدایت افشای اطلاعات اولیه مشترک شرایط خاصی را لازم می‌داند که حتی قبل از اینکه دادگاه بتواند حکم صادر کند باید رعایت شود. 
• تلگرام به عنوان یک واسطه، تنها پس از اطلاع‌رسانی موظف به حذف محتوای متخلف است و هیچ مسئولیتی در قبال اطلاعات شخص ثالث در پلتفرم خود ندارد.
• تلگرام نمی‌تواند داده‌های مربوط به سازندگان یا کاربران کانال‌ها را به اشتراک بگذارد زیرا داده‌ها در سرورهای آن در سنگاپور ذخیره می‌شوند و قوانین سنگاپور چنین افشایی را ممنوع می‌کند.
• طبق قوانین سنگاپور، تلگرام ممکن است اطلاعات خاصی را بر اساس دستورات یک «دادگاه» فاش کند. با این حال، در این زمینه، «دادگاه» به معنای دادگاه مستقر در سنگاپور است. بنابراین، دادگاه های هند این اختیار را ندارند که تلگرام را برای افشای اطلاعات هدایت کنند.
• بر اساس بخش 72A قانون فناوری اطلاعات، هرگونه افشای اطلاعات برخلاف قرارداد قانونی (بین تلگرام و کاربر آن) جرم است.

اما این توضیحات با ارائه ۱۲ دلیل توسط دادگاه دهلی نو رد شد: 

• قانون کپی رایت به صاحب حق چاپ اجازه می‌دهد تا در محلی که مالک در آن زندگی می‌کند یا کسب و کار خود را انجام می‌دهد، شکایتی را برای نقض حقوق چاپ کند. صرفاً به این دلیل که افراد ناقض حق چاپ از برنامه تلگرام استفاده می‌کنند که داده‌های آن را در سرورهای خارج از هند ذخیره می‌کند، صلاحیت دادگاه‌های هند را نمی‌توان حذف کرد.
• تعاریف «کپی متخلف»، «پلاک‌ها» و «تجهیزات کپی» تحت قانون حق چاپ به اندازه کافی گسترده است تا دستگاه‌های اپراتورهای کانال را که انتشار و ارتباط محتوای متخلف را مجاز و امکان‌پذیر می‌کنند، و نسخه‌های الکترونیکی منتشر شده در کانال‌های تلگرام را پوشش دهد. بنابراین، دادگاه‌های مدنی و کیفری در هند صلاحیت ارائه تسهیلات تحت قانون حق نسخه‌برداری را دارند، صرف نظر از اینکه سرورهای میزبان داده‌ها در کجا قرار دارند.
• صرف اعطای معافیت دستوری بدون خسارت متناسب برای نقض حق نسخه‌برداری، توخالی و بی‌اثر خواهد بود. در صورت عدم افشای هویت، احکام اعطای معافیت قضایی مانع از ایجاد کانال‌های متخلف جدید و سود بردن از تخلفات متخلفان نمی‌شود. درعوض، شاکیان مجبورند مکرراً به دنبال دستور مسدود کردن چنین کانال‌های جدیدی باشند. اگر هویت کاربران/مدیران کانال‌ها و حساب‌ها فاش نشود، جبران خسارات ناشی از این قانون یک درمان ناقص خواهد بود و در نتیجه هدف و نیت قانون را نقض می‌کند.
• با توجه به اینکه تلگرام یکی از محبوب‌ترین اپلیکیشن‌های پیام‌رسان در هند است، تنها با ادعای اینکه سرورهای میزبان داده‌ها در خارج از هند قرار دارند، تلگرام نمی‌تواند از دستورات صادرشده توسط دادگاه‌های هند طفره رود.
• دادگاه‌های هند صلاحیت دارند زیرا: (i) نقض در هند اتفاق می‌افتد. (ii) حساب‌هایی که محتوای متخلف را بارگذاری می‌کنند احتمالا در هند ایجاد شده‌اند. (iii) داده‌های چنین حساب‌هایی احتمالاً از هند بارگذاری شده‌باشند. و (IV) دستگاه‌هایی که آثار مربوط به آزمون‌های رقابتی را منتشر می‌کنند و افرادی که کانال‌ها/محتوای نقض‌کننده را اداره می‌کنند احتمالاً در هند مستقر هستند. همچنین لازم به ذکر است که تلگرام به طور فعال خدمات خود را در هند ارائه می‌دهد و از هند درآمد کسب می‌کند.
• از آنجایی که داده‌ها با استفاده از محاسبات ابری ذخیره می‌شوند، در حالی که سرورها ممکن است در خارج از هند قرار داشته‌باشند، داده‌ها در سراسر حوزه‌های قضایی از جمله هند قابل دسترسی خواهند بود. قلمروگرایی به معنای متعارف آن وجود ندارد تا دادگاه‌های هند را از اختیارات خود سلب کند.
• قوانین سنگاپور نقض قوانین را به عنوان یک استثنا برای حفظ حریم خصوصی می‌شناسد. نقض حق تکثیر یکی از این موارد نقض است، هرگونه افشای در چنین دادرسی به عنوان یک استثنا برای حفظ حریم خصوصی تحت قانون قابل اجرا سنگاپور شناخته می‌شود.
• سنگاپور کنوانسیون برن برای حمایت از آثار ادبی و هنری ۱۸۸۶ و موافقت‌نامه جنبه‌های تجاری حقوق مالکیت معنوی را امضا کرده‌است. بنابراین، آثار شاکی با وجود تعهدات حفظ حریم خصوصی، تحت قوانین سنگاپور نیز از حمایت برخوردار خواهند بود.
• صرفاً غیرفعال کردن یا حذف کانال‌ها پس از اطلاع از محتوای نقض شده توسط تلگرام کافی نیست.
• قوانین فناوری اطلاعات مانع از وظیفه تلگرام به عنوان یک پلتفرم برای برداشتن تمام گام‌های موثر برای حفاظت از حقوق مالکیت معنوی نیست.
• تلگرام نمی تواند از افشای اطلاعات مربوط به ناقضان به دلیل نقض حقوق اساسی حریم خصوصی بگریزد - این حق نمی‌تواند به عنوان سپر توسط هیچ شخصی برای محافظت از خود در برابر اقدامات غیرقانونی استفاده شود.
• بند غیرمبادله در قانون فناوری اطلاعات حاوی شرطی است مبنی بر اینکه مفاد قانون فناوری اطلاعات شخص را از اعمال حقوق خود تحت قانون حق چاپ منع نمی‌کند. این بدان معناست که مفاد هر دو قانون مکمل هستند.

آیا تلگرام درنهایت اطلاعات کاربرانش را افشا کرد؟ 

بله. براساس  توضیحات حکمی که دادگاه عالی دهلی نو در روز ۲۴ نوامبر ۲۰۲۲ منتشر کرده، تلگرام اسامی و مشخصات درخواست شده را باید تا اواسط ژانویه (اواخر دی ماه ۱۴۰۱) تحویل دهد. در همین رابطه سخنگوی تلگرام بدون تایید و یا رد این که اطلاعاتی را تا این لحظه را به اشتراک گذاشته به تک کرانچ گفته است:

این پلتفرم داده‌های بسیار کمی یا اصلاً هیچ اطلاعاتی را ذخیره نمی‌کند و حتی در برخی مواقع به هیچ داده‌ای از آن‌ها دسترسی ندارد.با یکسری نقاط ورود خاص می‌تواند به داده‌های کاربران دسترسی پیدا کند که چنین اتفاقی در پرونده دادگاه هند روی داده‌است.

وب‌سایت دیجیاتو در گزارشی مدعی شده که تلگرام در پی درخواست دادگاهی در هند، نام، شماره موبایل و آدرس‌های آی‌پی ادمین‌های چند کانال را افشا کرده‌است. این در حالی است که تلگرام پیشتر مدعی شده‌بود تنها در مواردی که خطر تروریسم وجود داشته‌باشد اطلاعات کاربران را به اشتراک خواهد گذاشت.

«پس از اینکه یک معلم از تلگرام بابت تلاش ناکافی این پلتفرم برای جلوگیری از توزیع غیرقانونی دروس خود شکایت کرد، دادگاه عالی دهلی نو تلگرام را مجبور به اشتراک‌گذاری اطلاعات کرد. این معلم در دادگاه گفته بود که کانال‌های تلگرام بدون اجازه‌اش در حال فروش دروس او با قیمتی پایین هستند.»

تلگرام در برابر درخواست دادگاه دلایل زیر را برای رد ادعای شاکی و وکلایش مطرح می‌کند:

• به محض دریافت اطلاع از یک کانال/حساب متخلف توسط شاکیان، تلگرام کانال‌ها را حذف کرده‌است و این ترتیب موقت برای حفظ حقوق شاکیان کافی است.
• افشای اطلاعات مشترک طبق بند ۸-۳ سیاست حفظ حریم خصوصی تلگرام امکان پذیر نیست، مگر در مواردی که حکم دادگاه تأیید کند که مشترک مظنون به تروریسم است.
• طبق رای دیوان عالی کشور هند، هرگونه افشای اطلاعات مجاز نیست و حریم خصوصی کاربر طبق اصل ۲۱ قانون اساسی هند محافظت می‌شود.
• تلگرام نمی‌تواند داده‌های مربوط به سازندگان یا کاربران کانال‌ها را به اشتراک بگذارد زیرا داده‌ها در سرورهای آن در سنگاپور ذخیره می‌شوند و قوانین سنگاپور چنین افشایی را ممنوع می‌کند.

اما این توضیحات با ارائه این دلایل توسط دادگاه دهلی نو رد شد: 

• قانون کپی رایت به صاحب حق چاپ اجازه می‌دهد تا در محلی که مالک در آن زندگی می‌کند یا کسب و کار خود را انجام می‌دهد، شکایتی را برای نقض حقوق چاپ کند.
• با توجه به اینکه تلگرام یکی از محبوب‌ترین اپلیکیشن‌های پیام‌رسان در هند است، تنها با ادعای اینکه سرورهای میزبان داده‌ها در خارج از هند قرار دارند، تلگرام نمی‌تواند از دستورات صادرشده توسط دادگاه‌های هند طفره رود.
• دادگاه‌های هند صلاحیت دارند زیرا: (i) نقض در هند اتفاق می‌افتد. (ii) حساب‌هایی که محتوای متخلف را بارگذاری می‌کنند احتمالا در هند ایجاد شده‌اند. (iii) داده‌های چنین حساب‌هایی احتمالاً از هند بارگذاری شده‌باشند. و (IV) دستگاه‌هایی که آثار مربوط به آزمون‌های رقابتی را منتشر می‌کنند و افرادی که کانال‌ها/محتوای نقض‌کننده را اداره می‌کنند احتمالاً در هند مستقر هستند.
• سنگاپور کنوانسیون برن برای حمایت از آثار ادبی و هنری ۱۸۸۶ و موافقت‌نامه جنبه‌های تجاری حقوق مالکیت معنوی را امضا کرده‌است. بنابراین، آثار شاکی با وجود تعهدات حفظ حریم خصوصی، تحت قوانین سنگاپور نیز از حمایت برخوردار خواهند بود.

براساس توضیحات حکمی که دادگاه عالی دهلی نو در روز ۲۴ نوامبر ۲۰۲۲ منتشر کرده، تلگرام اسامی و مشخصات درخواست شده را باید تا اواسط ژانویه (اواخر دی ماه ۱۴۰۱) تحویل دهد.

بنابراین ادعای افشای اطلاعات کاربری کاربران ناقض حق کپی رایت توسط تلگرام برای دادگاه هند، نشان درست می‌گیرد.