بررسی رابطه حمید رضازاده و شرکت بترنت

انسیه خزعلی معاون امور زنان ریاست جمهوری که به مناسبت روز دانشجو در دانشگاه شریف حاضر شده بود در پاسخ به دانشجویان پیرامون فعالیت‌های فرزندش مدعی شده که «والله بالله ندارد فیلترشکن.» 

خزعلی در این مراسم با رد حضور فرزندش در بترنت؛ شرکتی که سال‌ها مشغول ارائه وی‌پی‌ان به کاربران ایرانی بوده تاکید کرد:

«شما اگر میگی فیلتر شکن، شما باید دلیل بیاری. من میگم نداره فیلترشکن، شما میگی بترنت؟ میگم برو بترنت مالک و صاحبش رو ببین؟ چرا اتهام میزنی؟‌ کسی که اتهام زده باید دلیل بیاره، فقه میگه باید قسم بخوره، ما می‌گیم نه ما قسم هم نمی‌خوریم می‌گیم نداره، حاضریم قسم هم بخوریم خواستید، که ولله بالله ندارد فیلترشکن. شما که اتهام می‌زنی، ذهن مردم رو خراب می‌کنید باید بیاری مستندت رو.»

صحبت‌های معاون رئیس جمهوری پاسخ به افشاگری‌های است که پیش‌تر در شبکه‌های اجتماعی علیه فرزند او مطرح شده بود. در شهریور ۱۴۰۱ عبدالله عبدی (فعال رسانه‌ای) در رشته توییتی ۲۵ بخشی مدعی شد:

«طبق اطلاعات و اسناد واصله حمیدرضا رضازاده فرزند انسیه خزعلی معاون ابراهیم رئیسی و فرزند محمدرضا رضازاده استاندار اسبق فارس و مدیر عامل اسبق تامین منابع آب ایران و همچنین با سابقه سمت‌های امنیتی در بخش‌های خاص نظامی هم اکنون در ونکوور کانادا سکونت دارد.
او به عنوان موسس و مدیر اجرایی و همچنین مدیر نرم افزار شرکت بترنت (سند شماره یک) که خدمات وی‌پی‌ان مجانی (سند شماره ۲) را به کاربران خصوصا کاربران ایران ارائه می‌کند فعال است.»

حضور رضازاده در کانادا طی رشته توییتی توسط انسیه خزعلی در شهریور گذشته تایید شد:  

«سفر موقت کاری ایشان جهت توسعه و پشتیبانی مجموعه دانش‌بنیانی است که در ایران با تعداد زیادی از دانشجویان کامپیوتر فعال است و خوشبختانه این پروژه کاری رو به اتمام بوده و وی در ماه‌های آینده به کشور باز می‌گردد. اگرچه ایشان متاهل و مستقل است ولی هرگز قصد مهاجرت نداشته‌اند.»

اما واقعیت چیست؟ آیا حمیدرضا رضازاده، فرزند انسیه خزعلی مالک شرکت بترنت است؟ آیا اسنادی از ارتباط احتمالی میان وی و شرکت بترنت در دسترس است؟ آیا سفر رضازاده به کانادا موقتی بوده؟ اینها سوالاتی است که قصد داریم با پاسخ به آنها، ادعای انسیه خزعلی مبنی بر اینکه «والله بالله» فرزندش فیلترشکن ندارد را بررسی کنیم. 

شرکت بترنت چیست و چه می‌کند؟

شرکت بترنت خود را «ارائه دهنده یک روتر VPN قابل حمل که برای ارائه امنیت و حریم خصوصی آنلاین طراحی شده» معرفی می‌کند، امروز تحت مالکیت شرکت Aura است. در توضیح فعالیت‌های بترنت آمده:

«Betterspot این شرکت می‌تواند به وب‌سایت‌های مسدود‌شده دسترسی داشته‌باشد و به صورت ناشناس در اینترنت گشت‌وگذار کند، به کاربران امکان می‌دهد داده‌های آنلاین خود را رمزگذاری کنند و تجربه اینترنت امن‌تر، آزادتر و بهتری را ارائه دهند».

بترنت با سرمایه اولیه ۲۹۰ هزار دلار که توسط شرکت سرمایه‌گذاری 7Gate تامین شده بود در ۶ فوریه ۲۰۱۵ (۱۷ بهمن ۱۳۹۳) تاسیس می‌شود.

سرمایه اولیه بترنت توسط چه کسانی تامین شده است؟ 

آنگونه که در سایت 7Gate آمده این شرکت نیز همزمان با بترنت در سال ۲۰۱۵ در کانادا تاسیس شده، اما یکی از شرکت‌های وابسته به گروه سرمایه‌گذاری رهنما در ایران است. 

جالب توجه اینکه یکی از اهداف این شرکت کمک به انتقال کسب‌وکارها به کانادا با ویزای استارتاپی معرفی است. 

در روزهای اخیر و پس از توجه افکار عمومی به ماجرای بترنت صفحه متعلق به بترنت از روی وب‌سایت 7Gate حذف شده‌است.

در صفحه معرفی تیم شرکت 7Gate نام امیر وهوشی و علیرضا رهنما به‌عنوان هم‌بنیانگذاران این شرکت اعلام شده‌است. «علیرضا رهنما» فرزند فرهاد رهنما، سرمایه‌دار اصفهانی و صاحب برند لوازم خانگی پلار است.

«امیر وهوش اصفهانی» از مدیران ارشد شرکت رهنما است. «رهنما کامیابان نخستین» شرکتی است که در حوزه ارزش افزوده در دهه ۱۳۹۰ درآمد زیادی کسب کرد و بخشی از آن را در زمینه توسعه استارتاپ‌ها از طریق شرکت رهنما ونچرز سرمایه‌گذاری کرد. 

مهم‌ترین سرمایه‌گذاری‌های رهنما عبارتند از سرآوا، کافه‌بازار، دیوار، دیجیاتو، تپ‌سل، بیپ‌تونز، ویرگول، شنوتو، مکتب‌خونه و … در صفحه معرفی امیر وهوشی در سایت شرکت 7Gate، او عضو هیات‌مدیره و مربی دیجی‌کالا، کافه‌بازار، دیوار، مامان‌پز و آلونک معرفی شده‌است.

در صفحه پورتفولیو شرکت رهنما ونچرز، نام استارتاپ پیچک، که بنیانگذارش حمید رضازاده است، با تصویری از او دیده می‌شود. بنابراین سرمایه‌گذار هر دو شرکت (پیچک متعلق به رضازاده و بترنت) یک گروه است 7Gate یا همان رهنما.

سایر منابع سرمایه‌ای بترنت چگونه و از کجا تامین شده‌اند؟ 

یک سال بعد از راه‌اندازی در ونکوور، بترنت با ایجاد همزمان دو کمپین Crowdfunding یا تامین مالی جمعی موفق می‌شود در دو نوبت سرمایه خود را افزایش دهد:

• در ۱۴ اکتبر ۲۰۱۶ (۲۳ مهر ۱۳۹۵) از طریق سایت‌‌ kickstarter مبلغ ۳۶۲،۵۳۹ دلار کانادا به عنوان سرمایه جلب کرد. (‌Crowdfunding)
• در ۱۶ اکتبر ۲۰۱۶ (۲۳ مهر ۱۳۹۵)  از طریق سایت Indiegogo هم مبلغی معادل ۷۰۵،۴۰۴ به عنوان سرمایه جذب می‌کند. (‌Crowdfunding)

در ادامه، ترکیب سهامداران این شرکت چند بار عوض می‌شود:

• در نوامبر ۲۰۱۶ (آبان ۱۳۹۵) شرکت Anchorfree حدود ۳۵درصد سهام Betternet به ارزش ۳/۲ میلیون دلار کانادا را می‌خرد. به عبارتی ارزش سهام Betternet یک سال بعد از تاسیس به حدود ۹/۱۴ میلیون دلار کانادا رسیده‌بود. 
• شرکت Anchorfree در سال‌های بعد ابتدا با «Pango Group» ادغام شده و بعد تحت مالکیت شرکت «Aura» در می‌آید.

ارتباط حمید رضازاده (فرزند انسیه خزعلی) و شرکت بترنت چیست؟

اسناد و شواهد نشان می‌دهد که حمید رضازاده در زمان اجرای هر دو کمپین جمع آوری کمک‌مالی بترنت در سال ۲۰۱۶ به عنوان مدیرعامل (CEO/Lead MGT) این شرکت مشغول فعالیت بوده‌است. 

بر اساس آنچه به عنوان مشاغل رضازاده در وب‌سایت RocketReach آمده آخرین عناوین کاری او عبارتند از:

• مدیر نرم‌افزار در شرکت Betternet
• مدیر عامل و بنیان‌گذار Betternet 
• مربی شتابدهنده آواتک Avatech (هم‌آوا فعلی در پورتفولیو رهنما)

بنابراین بعد از فروش بترنت به Anchorfree، رضازاده همچنان به عنوان مدیر نرم‌افزار Software Manager در این شرکت مشغول به کار بوده‌است. تحقیقات ما برای یافتن نشانه‌ای مبنی بر پایان این فعالیت نتیجه‌ای نداشت. 

این پروفایل در تاریخ ۸ سپتامبر ۲۰۲۲ (۱۷ شهریور ۱۴۰۱) و پس از آنکه نقش حمید رضازاده در شرکت بترنت مورد توجه افکار عمومی قرار گرفت از سایت RocketReach حذف شد.

از زندگی حمید رضازاده چه می‌دانیم؟ 

او متولد ۱۳۶۵ و فرزند انسیه خزعلی و سید محمد رضازاده، متاهل و حداقل یک فرزند دارد که سال ۱۴۰۱ به کلاس اول رفته‌است.

تحصیلاتش لیسانس علوم کامپیوتر در دانشگاه شهید بهشتی بود. او در سال ۱۳۹۰ شرکتی دانش بنیان به نام پیچک را در پارک علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی ثبت کرد. یکی از محصولات این شرکت، کی‌برد Cooolkey است که در زمان عرضه، در اپ استور اپل مورد توجه قرار گرفت. اولین محصول آنها اپلیکیشنی به نام ریکوردیوم بود که امکان مختلفی برای ضبط صدا به مخاطب می‌داد.

از او در رسانه‌های داخلی و برنامه پایش صدا و سیما  به عنوان یکی از کارآفرینان نمونه کشور یاد شده است. حمید رضازاده عوض هیات امنای خیریه‌ای به نام «شهید سید حمیدرضا رضازاده» در استان فارس است که مدیریت آن هم اکنون تحت نظر پدرش محمدرضا رضازاده، استاندار سابق فارس، عضو سپاه و هیات امنای شاهچراغ است. 

زمان و نحوه خروج حمید رضازاده از ایران مشخص نیست، اما تردیدی وجود ندارد که او از ابتدای تاسیس بترنت در کانادا حضور و نقش فعالی در این شرکت داشته است. 

انسیه خزعلی در واکنش به این اخبار، سفر فرزندش به کانادا برای مهاجرت را تکذیب کرده و گفته بود: 

«سفر موقت کاری ایشان جهت توسعه و پشتیبانی مجموعه دانش‌بنیانی است که در ایران با تعداد زیادی از دانشجویان کامپیوتر فعال است و خوشبختانه این پروژه کاری رو به اتمام بوده و وی در ماه‌های آینده به کشور باز می‌گردد.»

در ۱۳ آبان ۱۴۰۱ سخنگوی دولت در پاسخ به سوالی پیرامون حضور فرزند انسیه خزعلی در خارج از کشور گفت:‌

«در خصوص حضور فرزند معاون رئیس جمهور هم تذکر دادیم و به ایران برگشتند و در حال حاضر در داخل کشور هستند.»

انسیه خزعلی معاون امور زنان ریاست جمهوری در پاسخ به دانشجویان پیرامون فعالیت‌های فرزندش با رد حضور حمید رضازاده در بترنت گفت «والله بالله [پسرم] فیلترشکن ندارد.» 

او پیش‌تر حضور پسرش در کانادا را تایید کرده و گفته بود او برای کارهای «مجموعه دانش‌بنیانی» در ایران «به طور موقت» به کانادا رفته و برگشته است. 

شرکت بترنت خود را «ارائه‌دهنده یک روتر وی‌پی‌ان قابل حمل که برای ارائه امنیت و حریم خصوصی آنلاین طراحی شده» معرفی می‌کند. استفاده از این فیلترشکن تا این اواخر در ایران رایج بوده است. 

از سوی دیگر بر اساس شواهد و قرائن حمیدرضا رضازاده از ابتدای تاسیس بترنت در سطح بالای مدیریتی آن حضور داشته است. 

بر اساس اسناد بترنت بهمن ۱۳۹۳ تاسیس شده است. ۲۹۰ هزار دلار سرمایه اولیه بترنت توسط شرکت کانادایی 7Gate تامین شده‌ است که بر اساس شواهد و قرائن یکی از شرکت‌های مرتبط با گروه سرمایه‌گذاری رهنما در داخل ایران است. از مهم‌ترین سرمایه‌گذاری‌های رهنما می‌توان به سرآوا، کافه‌بازار، دیوار، دیجیاتو، تپ‌سل، بیپ‌تونز، ویرگول، شنوتو، مکتب‌خونه اشاره کرد. «پیچک» استارتاپ حمید رضازاده در ایران نیز در پورتفولیو رهنما دیده می‌شود.

بعد از سال ۱۳۹۵ همزمان با خرید بخشی از سهام بترنت توسط شرکت‌ Anchorfree و بعدا Aura ارزش بترنت به بیش از ۹ میلیون دلار کانادا می‌رسد. بعد از واگذاری سهام به این شرکت‌ها فرزند خانم خزعلی، همچنان به عنوان مدیر نرم‌افزار در بترنت، به عنوان یکی از ارائه‌کنندگان وی‌پی‌ان مشغول به کار بوده‌است. 

با این اوصاف پیدا است که ادعای انسیه خزعلی و قسم او مبنی بر اینکه «پسرم شرکت فیلترشکن ندارد» خلاف واقعیت است و  فکت‌نامه به آن نشان نادرست می‌دهد.