ادعای نادرست ایرانسل و همراه اول درباره مسدود شدن ارسال پیامک کد تایید پلتفرم‌ها

از صبح روز ۲۶ مرداد کاربران شبکه‌های اجتماعی در گزارش‌های متعددی خبر دادند پیامک کد تایید ورود به اپلیکیشن‌های تلگرام، اینستاگرام، توییتر و … را دریافت نکرده‌اند.

در عین حال برخی رسانه‌ها در داخل ایران نیز با انتشار گزارش‌هایی خبر دادند: «کاربران ایرانی می‌گویند علاوه بر پیامک تلگرام، پیامک‌های بانکی خارجی هم به آنها نمی‌رسد.»

با گذشت ادامه اختلال، اپراتورهای اینترنتی مانند ایرانسل و همراه اول اعلام کردند دریافت نکردن پیامک کد تایید، مربوط به سیاست‌های جدید پلتفرم‌های خارجی است.

ایرانسل در توییتر خود نوشت:

«ایرانسلی‌های عزیز
مشکل «دریافت نکردن پیامک کد تایید ورود به پلتفرم‌های خارجی» که برخی از شما اخیراً با آن مواجه شده‌اید، حاصلِ سیاست جدید پلتفرم‌های خارجی است و به اپراتورهای ایرانی ارتباطی ندارد.در این زمینه، ایرانسل هیچ‌گونه محدودیت و یا تغییری اعمال نکرده است.»

همراه اول نیز با انتشار توییتی همین ادعا را تکرار کرد:

«در خصوص عدم دریافت پیامک کد تایید پلتفرم‌های خارجی، به اطلاع مشترکین عزیز می‌رسانیم که همراه اول هیچ‌گونه تغییر و محدودیتی ایجاد نکرده و عدم دریافت پیامک، به‌دلیل سیاست جدید این پلتفرم‌هاست و ارتباطی به اپراتورهای ایرانی ندارد.»

اما واقعیت چیست؟ آیا ممکن است اختلال در ارسال پیامک کد تایید دلایل دیگری هم داشته باشد؟‌ یا اینکه واقعا سیاست‌های پلتفرم‌های خارجی برای ارسال پیامک کد تایید به کاربران تغییر کرده؟‌

کد تایید ورود به پلتفرم‌ها چیست؟

زمانی که شما می‌خواهید در پلتفرم‌هایی مانند تلگرام عضو شوید، باید یک شماره تلفن همراه ارائه کنید. در این صورت پلتفرم‌ها با ارسال یک «کد تایید» به شماره‌ای که ارائه داده‌اید اجازه عضویت در پلتفرم را صادر می‌کنند.

همچین اگر کاربری به هر دلیل از حساب خود در یکی از این پلتفرم‌ها خارج شود، برای ورود مجدد به آن پلتفرم نیاز به تایید هویت از طریق ارسال کد تایید دارد. در چنین شرایطی اگر کاربر به حساب کاربری خود در بیش از یک دستگاه دسترسی داشته باشد، کد تایید هویت به اکانت او در دستگاه‌های دیگر ارسال می‌شود و اگر دسترسی دیگری به اکانت خود نداشته باشد، پلتفرم‌ها کد تایید را در قالب یک پیامک برای فرد ارسال می‌کنند.

اگر به هر دلیلی پیامک ارسالی به مقصد نرسد، گزینه تماس صوتی فعال شده و کد تایید در قالب یک پیام صوتی به اطلاع کاربر می‌رسد.

آیا هم‌اکنون در ایران راهی برای دریافت کد تایید ورود به پلتفرم‌ها وجود دارد؟

بر اساس گزارش‌های کاربران، محدودیت‌ جدید تنها برای ارسال کد تایید توسط پیامک‌های متنی است و در صورتی که کاربر موفق به دریافت آن نشود، بلافاصله کد مورد نظر در یک تماس تلفنی به او اعلام می‌شود.

ماجرای ارسال نشدن کلیدواژه Code چیست؟

در همان ساعات اولیه اختلال در شبکه، کاربران اینترنت در ایران شواهدی (تصویر سمت راست/ تصویر سمت چپ) ارائه دادند که نشان می‌داد کلید واژه کد/Code در پیامک‌های ارسالی در ایران فیلتر شده است. به نظر می‌رسد پیام‌هایی با محتوی Code فارغ از شخص یا شرکت ارسال کننده هرگز به مقصد نمی‌رسند.

آیا الگوی فیلترینگ چینی در حال اجراست؟

روزنامه شرق در ۲۷ مرداد ۱۴۰۱ در گزارشی با بررسی ابعاد اختلال ایجاد شده در دریافت پیامک‌های کد تایید و به نقل از کارشناسان اینترنت و امنیت شبکه مدعی شد که «دولت اجرای گسترده فیلترینگ هوشمند را که نوعی الگوبرداری از فیلترینگ چینی است، کلید زده است.» هر چند به طور مشخص تعریفی از «فیلترینگ چینی»‌ وجود ندارد اما به نظر می‌رسد منظور از فیلترینگ چینی، سانسور متن‌ها و نوشته‌های ارسالی حتی در پیامک‌ تلفن‌همراه است که در چین برای سال‌ها در حال اجراست.

آیا سیاست پلتفرم‌های خارجی برای ارسال کد تایید تغییر کرده؟

خیر. تا این لحظه اپراتورهای ایرانی سندی برای اثبات ادعای خود مبنی بر تغییر سیاست‌های پلتفرم‌های خارجی ارائه نکرده‌اند.

بررسی‌های ما در فکت‌نامه هم نشان می‌دهد که هیچ کدام از پلتفرم‌های اینستاگرام، تلگرام، توییتر و … تغییری در سیاست‌های خود برای ارسال یا عدم ارسال پیامک کد تایید به کاربران چه در داخل ایران و چه در خارج از ایران اعمال نکرده‌اند.

با توجه به گستردگی اختلال که شامل پیامک‌های چندین پلتفرم و حتی بانک‌های خارجی می‌شود، طرح ادعای تغییر سیاست ناگهانی همه پلتفرم‌های خارجی دور از ذهن و غیرمنطقی به نظر می‌رسد، علاوه بر اینکه مشابه این اتفاق از جای دیگری غیر از ایران گزارش نشده است؛ شواهدی منطقی که تایید می‌کنند، منشاء این اختلال در داخل ایران است.

پس از ایجاد اختلال در دریافت کد تایید پلتفرم‌های خارجی مانند تلگرام، اینستاگرام و توییتر در ایران، اپراتورهای ایرانسل و همراه اول مدعی شدند مشکل از خود پلتفرم‌ها است و به اپراتورهای تلفن همراه در ایران ارتباطی ندارد.

هیچ نشانه‌ای از تغییر سیاست‌های پلتفرم‌های خارجی برای ارسال کد تایید در دست نیست،‌ در عوض شواهد روشنی وجود دارد که نشان می‌دهد ریشه این اختلال نه در خارج از کشور، بلکه در داخل ایران است.

بر اساس گزارش‌های کاربران در روزهای گذشته، نه‌فقط کد تایید پلتفرم‌های خارجی، بلکه همه پیامک‌هایی که کلمه‌ «Code» در آنها به کار رفته است، در ایران فیلتر و مسدود می‌شوند. مرجع اعمال این سطح از فیلترینگ مشخص نیست، اما این اقدام بدون همکاری ارائه دهندگان خدمات اینترنتی ممکن نیست.

با این اوصاف فکت‌نامه به ادعای اپراتورهای ایرانی که عدم دریافت پیامک کد تایید را محصول تغییر سیاست‌های پلتفرم‌های خارجی می‌داند نشان «نادرست» می‌دهد.