یافتن «ساعت» ثبت تصویر
فهمیدن اینکه یک عکس یا ویدیو در چه ساعتی گرفته شده، کار آسانی نیست. اگر خوش شانس باشیم ممکن است در گوشه‌ای از تصویر، ساعتی را روی دیوار یا روی دست کسی پیدا کنیم. ولی در بیشتر مواقع باید از روش‌های غیرمستقیم استفاده کرد. مثلا، از طریق مقایسه طول یک شیء و سایه آن در عکس یا ویدیو.
برای این کار، می توانید از سایت SunCalc به آدرس www.suncalc.org استفاده کنید. این سایت، حرکت خورشید در آسمان را در زمان‌ها و مکان‌های مختلف کره زمین شبیه‌سازی می‌کند.
برای مثال، تصویر زیر موقعیت خورشید در آسمان را برای میدان آزادی تهران نشان می‌دهد؛ در تاریخ ۲۹ فروردین ۱۴۰۰ -معادل ۱۸ آوریل - و در ساعت ۱۲:۴۴ بعد از ظهر به وقت محلی.
در قسمت سمت چپ سایت SunCalc، می‌شود مکان و تاریخی مشخص را وارد کرد تا از ساعت طلوع و غروب خورشید در آن مکان و تاریخ مطلع شد. در همین قسمت اما، بخشی دیگر هم وجود دارد که موضوع بحث ماست: مستطیلی که می‌توانید ارتفاع یک شیء یا تصویرش را در آن تایپ کنید؛ تا برنامه نشان دهد طول سایه شیء یا تصویرش در تاریخ و مکان مشخص، چقدر است.
اگر از همین قابلیت SunCalc به صورت معکوس استفاده کنید، می‌توانید ساعت تقریبا دقیق تهیه عکس یا فیلم از یک واقعه را بفهمید. البته در صورتی که:
۱- بتوانید مکان و تاریخ تقریبی واقعه را به دست بیاورید.
۲- شیء و دوربینی که تصویرش را گرفته، کمابیش در یک سطح باشند. چون مثلا عکسی که از بالا گرفته شده، ارتفاع شیء را درست نشان نمی‌دهد.
۳- سایه شیء روی زمین مسطح افتاده باشد. چون مثلا سایه‌ای که روی سطح شیب‌دار افتاده باشد، به دقت قابل اندازه‌گیری نیست.
۴- عکس یا ویدیو نباید با لنزهای خاص دوربین از حالت عادی خارج شده باشد.
به عنوان نمونه، این عکس را ببینید که در ۱۴ اکتبر ۲۰۱۹ گرفته شده. عکس، زاویه ای از نمای مسجدالاقصی در بیت‌المقدس است و در سایت Bellingcat مورد بررسی قرار گرفته است.
در این عکس، سربازی را می‌بینید که به نرده‌ها تکیه داده و سایه اش روی زمین افتاده. از آنجا که تصویر او شرایطی که قبلا گفتیم را دارد، می‌توانید برای فهمیدن زمان گرفتن عکس از SunCalc استفاده کنید. به غیر از تصویر این سرباز، از تصویر درخت سمت راست هم می‌شود استفاده کرد. هرچند برای نمونه، تصویر مردی که روی نیمکت نشسته یا سرباز پشت نرده‌ها قابل استفاده نیستند.
توجه داشته باشید که در روش مورد بحث، «اندازه تصویر» شیء و سایه برای شما مهم است نه «اندازه واقعی» آنها.
به عبارت دیگر کافی است با استفاده از خط کش، قد سرباز در عکس و طول سایه او را اندازه بگیرید؛ که به ترتیب عبارتند از ۲.۳۳ سانتیمتر و ۳.۵۳ سانتیمتر.
حالا می‌توانید به سایت SunCalc بروید و مسجد الاقصی را پیدا کنید و تاریخ را ۱۴ اکتبر ۲۰۱۹ بزنید. سپس در قسمت ارتفاع شیء، قد تصویر سرباز را که به سانتیمتر به دست آورده‌اید تایپ کنید (یعنی بنویسید ۲.۳۳ و نگران واحد آن نباشید). بعد از روی نوار بالای صفحه، ساعت را آن قدر جابه‌جا کنید که طول سایه تا حد امکان به عدد ۳.۵۳ نزدیک شود.
با این کار، معلوم می‌شود که عکس در ساعت ۹:۳۷ صبح گرفته شده.
مثال دیگر، این تصویر است که از یک ویدیو گرفته شده. ویدیو، مردمی را نشان می‌دهد که شاهد حمله هوایی نیروهای ائتلاف به رهبری عربستان در شهر زبید یمن هستند. این حمله در ۱۲ ماه مه ۲۰۱۵ صورت گرفته و ویدیوی آن را هم سایت Bellingcat بررسی کرده است.
در این تصویر که یک فریم از ویدیو است، در سمت چپ مردی با پیراهن سفید را می‌بینید که سایه اش روی زمین افتاده. این تصویر، ویژگی‌های لازم را برای بررسی شدن در SunCalc دارد. بنابراین، دوباره با خط کش قد مرد در تصویر و طول سایه او را اندازه می‌گیرید؛ که به ترتیب ۵.۶۷ و ۹.۸۴ سانتیمتر هستند.
حالا پس از وارد کردن قد مرد در تصویر، ساعت را جابه‌جا می‌کنید تا طول سایه آن هرچه نزدیکتر به عدد ۹.۸۴ شود.
با انجام این کار، به ساعت ۱۶:۱۴ می‌رسید.
البته برای تخمین دقیق‌تر، می‌توانید طول سایه را برای ۱۵ دقیقه زودتر و ۱۵ دقیقه دیرتر هم محاسبه کنید، تا ببینید سایه در این دو حالت چقدر طول دارد.
با انجام چنین مقایسه‌ای، معلوم می‌شود که ساعت ۱۶:۱۴، تقریب نسبتا دقیقی برای زمان انجام حمله هوایی است.
