انتشار راهنمای راستی‌آزمایی به زبان فارسی
فکت‌نامه، کتابچه راهنمای راستی‌آزمایی برای دیس‌اینفورمیشن و دستکاری‌های رسانه‌ای را ترجمه و منتشر کرد.
این کتابچه راهنما، که سایت DataJournalism.com منتشرش کرده، شامل راهنمای جامع برای پلتفرم‌های تحقیقاتی و حساب‌های آنلاین با هدف شناسایی فعالیت‌های غیرمعتبر و محتوای دستکاری‌شده است. این مجموعه را کرگ سیلورمن، سردبیر پیشین سایت خبری بازفید (BuzzFedd) تدوین و گردآوری کرده است.
«ابتدا‌به‌ساکن با اعتماد نکردن به هیچ‌چیز کارمان را شروع می‌کنیم و کاری که خواهیم کرد به ما نشان خواهد داد به چه چیز باید اطمینان کنیم و به چه چیزی نه. و این به ما کمک می‌کند محصول کارمان چیزی باشد که جوامعی که به آن‌ها خدمت می‌کنیم مایل باشند و بتوانند به آن اطمینان کنند.»
سیلورمن تلاش کرده در این کتابچه مسیر رسیدن از آن بی‌اعتمادی مطلقی که از آن حرف می‌زند، به این اطمینان را نشان دهد. او پیش از این کتابچه‌ی راهنمای راستی‌آزمایی و همچنین کتابچه‌ی راهنمای راستی‌آزمایی در روزنامه‌نگاری تحقیقی را گردآوری و ویرایش کرده و مؤلف کتاب دروغ‌ها، دروغ‌های لعنتی و محتوای وایرال شده: چگونه وب‌سایت‌های خبری شایعات، ادعاهای بی‌اساس و اطلاعات نادرست را در فضای مجازی پراکنده (و یا بی‌اعتبار) می‌کنند نیز هست.
کتابچه راهنمای راستی‌آزمایی برای دیس‌اینفورمیشن و دستکاری‌های رسانه‌ای شامل؛ توضیحات ابتدایی سیلورمن در مورد این مجموعه و دو مقاله آغازین دیگر با عنوان‌های «عصر آشفتگی اطلاعات» به قلم کلر واردل و «چرخه‌ی حیات دستکاری‌های رسانه‌ای» نوشته جوآن دانوان است. در ادامه نیز در یازده فصل مجزا با ذکر نمونه‌های فراوان و مثال‌هایی که نویسندگان در فضاهای کاری خود با آن دست و پنجه نرم کرده‌اند، روش‌های تشخیص و ردیابی اطلاعات نادرست توضیح داده می‌شود.
از بررسی حساب‌های کاربری در شبکه‌های اجتماعی همراه با مطالعات موردی گرفته، تا نشان دادن جعلی بودن بزرگ‌ترین صفحه فیسبوک حامی کمپین «جان سیاه‌پوستان ارزشمند است» (Black Lives Matter) را می‌توانید در این کتابچه پیدا کنید. با مطالعه این راهنما اطلاعاتی درباره شناسایی ربات‌ها و سایبورگ‌ها اطلاعاتی به دست می‌آورید، با دیپ‌فیک‌ها و سایر فناوری‌های نوظهور دستکاری تصاویر هم آشنا می‌شوید. تجزیه و تحلیل تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی هم از دیگر مواردی است که به آن پرداخته شده است.
در نهایت چنانکه خود سیلورمن تاکید می‌کند این کتابچه از دانش و تجربه‌ی روزنامه‌نگاران و پژوهش‌گران برتر استفاده می‌کند تا راهنمایی‌هایی در مورد چگونگی انجام تحقیقات در زمینه دستکاری اطلاعات، اطلاعات نادرست و عملیات اطلاعاتی در رسانه‌های دیجیتال ارائه دهد.
مخاطبان این کتابچه به طور عام همه کسانی هستند که در فضای رسانه‌های دیجیتال کار و زندگی می‌کنند و به طور خاص روزنامه‌نگاران هستند. مجهز شدن به ابزارهای معرفی شده در این راهنما روزنامه‌نگاران را قادر می‌کند محیط‌های اطلاعاتی امن‌تر و کیفی‌تری بسازند و عاملان تخریب این محیط را در حد توان شناسایی، معرفی و خنثی کنند.
نسخه پی‌دی‌اف این راهنما را از این لینک می‌توانید ببینید.
