ادعای پزشکیان درباره قطع اینترنت در تمام دنیا

مسعود پزشکیان، در مناظره اول دور دوم انتخابات چهاردهم ریاست جمهوری در برابر سعید جلیلی، درباره محدودیت‌های اینترنت (فیلترینگ و سانسور حکومتی) گفت:

در مواقعی که نیاز است آن محدودیت‌ها [در فضای مجازی] در تمام دنیا وجود دارد و در خود آمریکا هم مثلا می‌گویند از فلان [سرویس] فضای مجازی حق ندارید استفاده کنید و اصلا حذفش می‌کنند.

این ادعا دو بخش دارد، بخشی که اشاره به «قطعی اینترنت در آبان ۹۸» دارد و در روزهای گذشته به‌خصوص در حاشیه نمایشگاه الکامپ (الکترونیک و کامپیوتر) توسط افراد بلندپایه در ستاد پزشکیان از جمله جواد ظریف تکرار شده که گفته بود: «موضوع کنترل اینترنت در شرایط اضطراری، پروتکل‌های جهانی دارد.»

این بخش از ادعا نادرست است. هیچ پروتکل جهانی برای «قطع اینترنت» در شرایطی شبیه آبان۹۸ وجود ندارد. از نخستین روزهای پس از قطع اینترنت در آبان ۹۸، مسئولان وقت ICT در ایران، چندین گفته مشابه داشتند که فکت‌نامه آنها را بررسی کرده بود (موضع حقوقی محمدجعفر نعناکار، ادعای آذری جهرمی، برنامه شبکه افق).

قسمت دیگر ادعای مطرح‌شده، اشاره به تبلیغات یک سال گذشته مقامات جمهوری اسلامی ایران درباره پرونده تیک‌تاک در کنگره ایالات متحده آمریکاست که فکت‌نامه پیش از این مفصلا آن را بررسی کرده‌است.

پرونده تیک‌تاک پرونده امنیت ملی است و رابطه شرکت بایت‌دنس با حزب کمونیست چین، قبلا بررسی شده و شواهد زیادی برای آن موجود است (گزارش Popular Science، جلسه علنی کنگره، جلسه طبقه‌بندی‌شده کنگره، گزارش رویترز).

اما صورت کلی ادعای مطرح‌شده درباره اینکه «آمریکا می‌گویند از فلان [سرویس] فضای مجازی حق ندارید استفاده کنید» نیمه‌درست است. متن طرح شماره HR 7521 در کنگره ۱۱۸ام ایالات متحده آمریکا، در دسترس است و می‌گوید شرکت بایت‌دنس شش ماه فرصت دارد این شبکه اجتماعی را به یک شرکت آمریکایی واگذار کند؛ در غیر این صورت فعالیت آن ممنوع می‌شود.

بنابراین در ادعای مطرح‌شده بالا چند واژه «قطع اینترنت، محدودیت، فیلترینگ، اختلال، حکمرانی دیجیتال و …» با یکدیگر مخلوط شده و چند واقعه نامربوط دنبال هم ذکر شده‌است.

بنابراین فکت‌نامه به ادعای مسعود پزشکیان که «در مواقعی که نیاز است آن محدودیت‌ها [در فضای مجازی] در تمام دنیا وجود دارد و در خود آمریکا هم مثلا می‌گویند از فلان [سرویس] فضای مجازی حق ندارید استفاده کنید و اصلا حذفش می‌کنند» نشان گمراه‌کننده می‌دهد.