برو به محتوای اصلی
  • فکت‌نامه چیست؟
  • روش کار ما
English
پادکست
جستجو
خانهفکت‌خانهدرستی‌سنجی
محمود محمدی عراقی

محمود محمدی عراقی

عضو مجلس خبرگان رهبری

پسران رهبری هیچ مسئولیتی در کشور ندارند.

درستی‌سنجی

زمان خواندن: ۱۲ دقیقه

گمراه‌کننده

از سمت راست: مصطفی، مجتبی، مسعود و میثم خامنه‌ای

نقش و مسئولیت پسران آیت‌الله خامنه‌ای

اگر وقت ندارید …

  • آیت‌الله محمود محمدی‌عراقی عضو مجلس خبرگان رهبری و داماد آیت‌الله مصباح یزدی می‌گوید: «پسران رهبری هیچ مسئولیتی در کشور ندارند.» این حرف گمراه‌کننده است.
  • هر چند هیچ کدام از فرزندان رهبر جمهوری اسلامی، پست رسمی در قوای سه‌گانه ندارند اما دو فرزند او، در بیت رهبری فعالیت می‌کنند و جزو اداره‌کنندگان نهادی باقدرت در ایران هستند.
  • گزارش‌های داخلی و خارجی نیز گمانه‌هایی جدی را از نفوذ مجتبی خامنه‌ای در نظام سیاسی ایران نشان می‌دهد.
  • ضمن اینکه هر شش فرزند آیت‌الله خامنه‌ای با شش خانواده مشهور و بانفوذ در ایران ازدواج کرده‌اند.

آیت‌الله محمود محمدی‌عراقی عضو مجلس خبرگان رهبری در حوزه انتخابیه تهران و رئیس دفتر آیت‌الله خامنه‌ای در قم، روز ۹ اسفند ۱۴۰۲ در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا گفت: «پسران رهبری هیچ مسئولیتی در کشور ندارند.»

محمود محمدی‌عراقی، (داماد آیت‌الله مصباح یزدی) در این گفت‌وگو به مطرح‌شدن نام یکی از پسران آیت‌الله خامنه‌ای برای رهبری آینده در کمیته تحقیق مجلس خبرگان اشاره می‌کند و می‌گوید این موضوع با مخالفت رهبر جمهوری اسلامی مواجه شده است: «ایشان حتی اجازه ندادند که احتمال رهبری پسرش در مجلس خبرگان بررسی شود… حضرت آقا چهار پسر دارند و این چهار نفر همه روحانی و طلبه هستند. آن زمان که ما در دهه ۷۰ در دانشگاه تهران بودیم، یکی از فرزندان رهبری دانشجوی دانشگاه تهران بود و بعد هم به حوزه رفتند. اما هیچ‌کدام از آنان هیچ مسئولیتی در کشور ندارند. این موضوع نشان می‌دهد که سیاست رهبری این است که افراد وابسته و نزدیک ایشان به ویژه فرزندان ایشان هیچ‌گونه سمتی را قبول نکنند.»

مطرح‌شدن نام فرزندان خامنه‌ای در مجلس خبرگان

نگاهی به همین مصاحبه محمد‌ی عراقی نیز، تایید می‌کند که فرزندان آیت‌الله، نه تنها در ذهن بسیاری از افراد، بلکه حتی در ذهن اعضای مجلس خبرگان نیز یکی از گزینه‌های جانشینی آیت‌الله خامنه‌ای هستند.

محمدی عراقی در همین مصاحبه می‌گوید: «از رهبر انقلاب کسب اجازه می‌کنند که آیا شما اجازه می‌دهید ما در مورد شخصی که منسوب به شما است بررسی را انجام دهیم که در پاسخ می‌گویند نخیر، دور این مسأله را خط بکشید.»

او در همین مصاحبه اعلام می‌کند که نام یکی از فرزندان آیت‌الله خامنه‌ای حتی در «کمیته سه نفره» انتخاب رهبر آینده نیز مطرح شده است: «گویا در بین آن کمیته سه نفره درباره یکی از فرزندان رهبری که از نظر علمی در سطح بالایی است، بحثی می‌شود. این خبر به گوش رهبری می‌رسد و ایشان نهی می‌کنند و می‌گویند این کاری که شما می‌کنید شبهه مسأله موروثی بودن رهبری را مطرح می‌کند، بنابراین حتی اجازه بررسی هم نمی‌دهند.»

سابقه این ادعا در گذشته چیست؟

اما این ادعا که فرزندان و نزدیکان رهبر جمهوری اسلامی، پست و مقامی در کشور ندارند، پیشتر نیز بارها مطرح شده است.

مثلا احمد مروی، معاون ارتباطات حوزه دفتر رهبر جمهوری اسلامی که در حال حاضر تولیت آستان قدس رضوی است، سال ۱۳۹۳۴ در گفتگویی گفته بود: «آقازاده‌ها در دفتر مسئولیتی ندارند. فقط در نشر آثار همکاری دارند والاّ هیچ کدام از آقازاده‌ها مسئولیتی ندارند. جایی هم مشغول نیستند. ممحّض در درس و کار طلبگی هستند درس می‌خوانند و انصافاً هم درسشان خیلی خوب است. خیلی خوب پیشرفت کرده‌اند. خود آقا مصطفی که الان سطوح عالیه را در قم تدریس می‌کنند. ایشان مکاسب و کفایه در قم تدریس می‌کنند.»

فکت‌نامه پیشتر در مقاله‌ای، ادعای تسنیم درباره «خویشتن‌داری» رهبر جمهوری اسلامی از تقسیم پست میان اقوام خود را بررسی کرده بود و نشان داده بود چرا این ادعا، شاخ‌دار است.

مقاله‌های مرتبط

درباره فرزندان رهبر جمهوری اسلامی چه می‌دانیم؟

بر اساس گزارش سال ۱۳۹۱ خبرگزاری مهر (وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی)، آیت‌الله خامنه‌ای شش فرزند دارد؛ دو دختر به نام بشری و هدی و چهار پسر به نام‌های مصطفی، مجتبی، مسعود و میثم. هر چهار پسر آیت‌الله خامنه‌ای روحانی هستند. نام همسر رهبر جمهوری اسلامی هم «منصوره خجسته» است.

از سمت راست: میثم خامنه‌ای، مصطفی خامنه‌ای، آیت‌الله احمد مجتهدی تهرانی، مجتبی خامنه‌ای، مسعود خامنه‌ای

اولین موضوعی که باید به آن اشاره کنیم، ازدواج این این شش فرزند با شش خانواده مشهور است.

۱- مصطفی: داماد آیت‌الله عزیزالله خوشوقت

۲- مجتبی: داماد غلامعلی حدادعادل

۳- مسعود: داماد آیت‌الله سید محسن خرازی

۴- میثم: داماد محمود لولاچیان (از بازاریان تهران).

۵- بشری: داماد حجت‌الاسلام محمد محمدی گلپایگانی (رئیس دفتر آیت‌الله خامنه‌ای)

۶- هدی: عروس آیت‌الله محمدباقر باقری کنی

ذکر این جزئیات از این جهت مهم است که فرزندان رهبر جمهوری اسلامی، هر کدام با خانواده‌ای وصلت کرده‌اند که در حوزه‌های مذهبی، سیاسی و اقتصادی، تاثیرگذارند.

مثلا محمود لولاچیان، سیدمحسن خرازی و محمدتقی مصباح یزدی (که محمود محمدی عراقی و مسعود، میثم خامنه‌ای دامادهای این سه نفر هستند)، جزو موسسان و مدیران موسسه «در راه حق» هستند. این موسسه که از سال ۱۳۴۳ تا کنون در قم فعالیت می‌کند، برای «اثبات حقانیت اسلام و مبارزه با شبهات علیه اسلام» تاسیس شده و بسیاری از چهره‌های مهم جمهوری اسلامی، سال‌هایی عضو آن بوده‌اند.

موسسه در راه حق

مسئولیت پسران آیت‌الله خامنه‌ای

آنچه پیداست، پسران آیت‌الله خامنه‌ای تاکنون پست یا مسئولیت دولتی، نمایندگی مجلس یا سمت اجرایی در قوه قضاییه نداشته‌اند. اما پست‌ها و مقام‌های حکومتی در نظام جمهوری اسلامی محدود به سه قوه مجریه، مقننه و قضاییه نیست.

بیت رهبری و مجموعه زیر نظر بیت رهبری شامل نهادهای نظامی، امنیتی، انتظامی، مالی، مذهبی و رسانه‌ای اگر بزرگتر از بخش رسمی حکومت و ثروتمندتر از نهادهای دولتی نباشند، احتمالا کوچکتر و ضعیف‌تر هم نیستند که به آن «قدرت پنهان» هم می‌گویند.

نقش پسران آیت‌الله در قدرت پیدا و پنهان یا قدرت رسمی و غیررسمی چیست؟ این پرسشی است که سالهاست مطرح و به طور مداوم اسم یکی از پسران آیت‌الله یعنی مجتبی خامنه‌ای ورد زبان‌هاست که در این گزارش به آنچه تاکنون رسانه‌ای شده می‌پردازیم.

مصطفی خامنه‌ای

۱- مصطفی خامنه‌ای (۱۳۴۴)

از میان مصاحبه‌ها و گفتگوهایی که در رسانه‌های رسمی نزدیک به جمهوری اسلامی منتشر شده، می‌توان اطلاعاتی را درباره مصطفی خامنه‌ای به دست آورد.

به طور خلاصه می‌توان گفت سید مصطفی، یک روحانی است که در قم، مشغول به تدریس علوم دینی است. اما آنچه درباره او مهم است، ازدواجش با خانواده آیت‌الله خوشوقت است.

آیت‌الله عزیزالله خوشوقت که در اسفند ۱۳۹۱ از دنیا رفت، یکی از نزدیک‌ترین افراد به حلقه افراد معتمد رهبر جمهوری اسلامی است.

حسین باستانی، روزنامه‌نگار ایرانی، در گزارشی که در زمان مرگ آیت‌الله خوشوقت منتشر کرده، به نقل قولی از کاظم صدیقی، امام جمعه موقت تهران درباره نزدیکی آیت‌الله خامنه‌ای و آیت‌الله خوشوقت اشاره می‌کند: «حضرت آقا فرمودند تنها به علم و اراده خودتان تکیه نکنید، طوفان‌ها زیاد است و این طوفان‌ها گاهی اوقات سخت می‌شود و در این طوفان‌ها نمی‌توانید خود را حفظ کنید و باید در این اوقات خودتان را به کسی و یا جایی وصل کنید که شما را حفظ کند. بعد بنده به حضرت آقا گفتم از چه کسی استفاده کنیم؟ رهبر معظم انقلاب در پاسخ گفتند در طوفان ها خود را به آیت الله خوشوقت وصل کنید.»

حسین باستانی در این گزارش، عزیزالله خوشوقت را در کنار مجتبی تهرانی و محمدتقی مصباح یزدی، یکی از سه فقیه نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی می‌داند.

محمدحسین خوش‌وقت، پسر آیت‌الله عزیزالله خوشوقت و مدیر کل پیشین مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (دوران محمد خاتمی) در مصاحبه‌ای که سال ۱۳۹۷ با خبرگزاری ایرنا انجام داده، اطلاعاتی درباره مصطفی خامنه‌ای می‌دهد.

او که خواهرش با مصطفی خامنه‌ای ازدواج کرده، می‌گوید که مصطفی خامنه‌ای سال ۱۳۷۲ با خانواده خوشوقت ازدواج کرده است و در قم، دروس حوزوی تدریس می‌کند.

منبع دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد، مصاحبه سال ۱۳۹۰ حجت‌الاسلام مروی با پایگاه حوزه است. او نیز در این مصاحبه به فعالیت‌های مصطفی خامنه‌ای و تدریس او در قم اشاره می‌کند.

مجتبی خامنه‌ای

۲- مجتبی خامنه‌ای (۱۳۴۸)

مجتبی خامنه‌ای، مشهورترین فرزند آیت‌الله خامنه‌ای است و رسانه‌های داخلی و خارجی، بیش از دیگر فرزندان آیت‌الله خامنه‌ای، درباره او مطلب منتشر می‌کنند.

در مصاحبه‌ای که پیشتر از محمدحسین خوش‌وقت به آن اشاره کردیم، درباره مجتبی خامنه‌ای نیز صحبتی به میان می‌آید. خوشوقت به عنوان فردی که از نزدیک با خانواده رهبر جمهوری اسلامی رفت و آمد دارد، درباره دخالت مجتبی خامنه‌ای، دیگر فرزند آیت‌الله خامنه‌ای در سیاست می‌گوید: «معروف است که در میان آقازاده‌های مقام معظم رهبری، حاج آقا مجتبی شبیه‌ترین فرزند به ایشان هستند. چه از نظر چهره و چه از نظر ویژگی‌های فردی و اجتماعی. ولی این به معنای این نیست که ایشان در مسائل سیاسی کشور دخالت می‌کنند. البته ممکن است به خاطر جایگاهی که ایشان دارد، مورد مشورت برخی قرار گیرد. اما این که بدخواهان می‌گویند ایشان منشا اتفاقات سیاسی در کشوراست، نه این طور نیست.»

یعنی حتی در نقل‌قول‌هایی که در رسانه‌های رسمی هم منتشر شده به «جایگاه» مجتبی خامنه‌ای و «مورد مشورت قرار گرفتن» او نیز اشاره شده است.

مجتبی خامنه‌ای، داماد غلامعلی حداد عادل (همسر زهرا حدادعادل) است.

نام مجتبی خامنه‌ای، بارها در سال‌های گذشته، در رسانه‌ها و همچنین فضای عمومی سیاسی ایران شنیده شده است.

مثلا مهدی کروبی سال ۱۳۸۴ در نامه‌ای به آیت‌الله علی خامنه‌ای نسبت به نقش مجتبی در مهندسی انتخابات گلایه کرد و نوشت: «به‌رغم شفافیت مواضع جنابعالی، اخباری مبنی بر حمایت فرزند محترم شما - آقا سید مجتبی - از یکی از کاندیداها منتشر شد که پس از به تواتر رسیدن این اخبار نگران شدم که مبادا‌ این موضوع مرتبط با دیدگاه حضرتعالی باشد اما تجربیات سابق و شناختی که از شما داشتم مرا مطمئن کرد که این موضوع، نظر شخصی ایشان است. پس از آن هم شنیدم که یکی از بزرگان به جنابعالی گفته‌اند که «آقازاده حضرتعالی از فلان شخص حمایت می‌کند» و شما فرموده‌اید‌ «ایشان آقا است نه آقازاده» و به هر حال مشخص شد که آن حمایت‌ها نظر شخصی آقا مجتبی بوده است. در عین حال کماکان خبرهایی در مورد فعالیت ایشان به نفع یکی از کاندیداها - که سه روز قبل از انتخابات ناگهان ستاره بخت او افول کرد و عنایت‌ها به طرف فرد دیگر سرازیر شد - و حتی رفت و آمد به ستاد انتخاباتی آن کاندیدا منتشر شد.»

یکی دیگر از نقل قول‌های قابل اعتنا درباره مجتبی خامنه‌ای و نقش او در اداره کشور، مصاحبه محمد سرافراز، رئیس پیشین سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی و از منصوبان علی خامنه‌ای است.

سرافراز در این فایل صوتی با بیان اینکه برای سال‌های طولانی عضو جلسه هفتگی پنج نفره‌ای با حضور «مجتبی خامنه‌ای، حسین طائب، سردار فدایی، خودش و نفر پنجم که بسته به موضوع جلسه تغییر می‌کرده» بوده، می‌گوید: «در این جلسات در خصوص مسائل امنیتی، انتخاباتی و سیاسی تصمیم‌گیری می‌شد. در این جلسات تصمیم گرفته می‌شد چه کسی انتخاب بشود، چه کسی انتخاب نشود.»

او در پایان این مصاحبه خطاب به مجتبی خامنه‌ای می‌گوید: «روشی که برای حکمرانی انتخاب کرده‌ای روش غلطی است و با این روش به نتیجه نمی‌رسی.»

سرافراز به مدت ۲۰ سال معاون برون مرزی سازمان صدا و سیما بوده و در این مقطع به گفته خودش در ارتباط نزدیک با مجتبی خامنه‌ای بوده است.

مراد ویسی روزنامه‌نگار نیز در گزارشی با عنوان «حلقه گردان حبیب؛ تیم مجتبی خامنه‌ای» به دوره حضور مجتبی خامنه‌ای در مناطق جنگی و عضویت در گردان حبیب سپاه تهران پرداخته و از تشکیل امنیتی‌ترین تیم جمهوری اسلامی متشکل از طائب، پناهیان، فضلی و… نام می‌برد. گزارشی که بر نقش مجتبی در نهادهای امنیتی و نظامی جمهوری اسلامی تاکید دارد.

در میان فرزندان خامنه‌ای، مجتبی تنها فرزند اوست که از سوی دولت آمریکا تحریم شده است. در بیانیه وزارت خزانه‌داری آمریکا در خصوص تحریم مجتبی و ۷ فرد دیگر نزدیک به آیت‌الله خامنه‌ای که همزمان تحریم شده‌اند، آمده: «تحریم این افراد «توان رهبر را برای اجرای سیاست وحشت و ظلم را کاهش می‌دهد.»

این بیانیه می‌افزاید: «امروز وزارت خزانه‌داری آمریکا مقامات غیرمنتخبی را هدف قرار می‌دهد که اطراف رهبر ایران آیت‌الله خامنه‌ای جمع شده‌اند و سیاست‌های بی‌ثبات کننده او را اجرا می‌کنند... این افراد با طیف گسترده‌ای از رفتارهای بدخواهانۀ رژیم از جمله انفجار مقر تفنگداران دریایی آمریکا در بیروت در سال ۱۹۸۳ میلادی و انفجار مرکز همیاری اسرائیل در آرژانتین در ۱۹۹۴ میلادی همچنین شکنجه، قتل‌های فراقانونی و سرکوب غیرنظامیان مرتبط هستند.»

مسعود خامنه‌ای (سمت چپ)

۳- مسعود خامنه‌ای (۱۳۵۳)

آنگونه که در منابع رسمی نزدیک به حکومت ایران از جمله وبگاه مدرسه عالی شهید مطهری آمده، مسعود خامنه‌ای علاوه بر تدریس در این موسسه، در موسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی فعالیت می‌کند؛ نهادی که به حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای و مدیریت تیم رسانه‌ای بیت رهبری مشغول است.

از آنجا که موسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی، در قانون بودجه سنواتی ردیف بودجه دارد می‌توان گفت مسعود و برادرش میثم که هر دو در موسسه‌ای مشغول هستند که بودجه آن از منابع عمومی کشور تامین می‌شود. هرچند این موسسه ممکن است از منابع مالی در اختیار بیت رهبری نیز برخوردار باشد و تنها متکی به بودجه مندرج در قانون بودجه سنواتی نباشد.

بر اساس گزارشی که در خبرگزاری مهر منتشر شده مسعود بیشتر از دیگر فرزندان آیت‌الله خامنه‌ای، به جمع‌آوری خاطرات پدر و اداره دفتر حفظ و نشر آثار او مشغول است.

رادیو فردا نیز در گزارشی تحقیقی در خصوص فعالیت‌های مسعود خامنه‌ای در موسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی منتشر کرده است.

مسعود خامنه‌ای، داماد آیت‌الله سید محسن خرازی است.

میثم خامنه‌ای (سمت چپ)

۴- میثم خامنه‌ای (۱۳۵۷)

میثم خامنه‌ای جوانترین پسر آیت‌الله خامنه ای، برخلاف سایر پسران او که با خانواده علما وصلت کرده‌اند، با خانواده‌ای بازاری به نام لولاچیان وصلت کرده است. او داماد محمود لولاچیان است؛ یکی از بازاریان مشهور تهران که پیش و پس از انقلاب، از نزدیکان آیت‌الله خمینی بوده است.

لولاچیان همچنین در مصاحبه‌ای که سال ۱۳۹۳ با اقتصاد آنلاین کرده، از حمایت مالی و معنوی خود در تاسیس مدرسه علوی سخن به میان آورده است.

میثم خامنه‌ای نیز مانند برادرانش روحانی است، تحصیلات حوزوی دارد و گفته می‌شود او نیز مانند مسعود در موسسه پژوهشی انقلاب اسلامی (دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای) کار می‌کند.

رادیو فردا سال ۱۳۹۸ در گزارشی به نقل از موسسه «دابل تینک» مستقر در واشنگتن با عنوان «شبکه خانوادگی علی خامنه‌ای در مؤسسات رسانه‌ای و تحقیقاتی» از در اختیار داشتن ده‌ها موسسه رسانه‌ای و تحقیقاتی توسط شبکه خانوادگی علی خامنه‌ای خبر داده است؛ گزارشی که بیش از آنکه متوجه پسران رهبر جمهوری اسلامی باشد بر خانواده عروس‌ها و دامادهای علی خامنه‌ای یعنی خانواده مهدوی‌کنی، خرازی، حدادعادل و خانواده همسر خامنه‌ای، یعنی خانواده خجسته تمرکز دارد.

فرزندان آیت‌الله خامنه‌ای در بسیاری از سفرها و برنامه‌های پدر، حضور دارند و سخت است که بتوان قبول کرد حضور آنها تشریفاتی و تنها همراهی با پدر است، بدون آنکه مسئولیت و وظیفه‌ای داشته باشند. ارگان‌های عریض و طویل اقتصادی، نظامی، امنیتی، دینی و مذهبی کشور که زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی اداره می‌شود، دور از ذهن است که بدون استفاده از پسران او اداره شوند هرچند به دلیل فقدان شفافیت، اطلاعات دقیقی از نحوه اداره آنها در دست نیست.

  • توضیح فکت‌نامه: هدی خامنه‌ای با فرزند آیت‌الله محمدباقر باقری کنی ازدواج کرده است که در نسخه اولیه گزارش به اشتباه، محمدرضا مهدوی کنی نوشته شده بود.

جمع‌بندی

آیت‌الله محمود محمدی‌عراقی عضو مجلس خبرگان رهبری و داماد آیت‌الله مصباح یزدی می‌گوید: «پسران رهبری هیچ مسئولیتی در کشور ندارند.» این حرف گمراه‌کننده است.

هر چند هیچ کدام از فرزندان رهبر جمهوری اسلامی، پست رسمی در قوای سه‌گانه ندارند اما دو فرزند او، در بیت رهبری فعالیت می‌کنند و جزو اداره‌کنندگان نهادی با قدرت در ایران هستند.

گزارش‌های داخلی و خارجی نیز گمانه‌هایی جدی را از نفوذ مجتبی خامنه‌ای در نظام سیاسی ایران نشان می‌دهد. ضمن اینکه هر شش فرزند آیت‌الله خامنه‌ای با شش خانواده مشهور و بانفوذ در ایران ازدواج کرده‌اند.

بنابراین «فکت‌نامه» به ادعای «محمود محمدی‌عراقی» مبنی بر اینکه: «پسران رهبری هیچ مسئولیتی در کشور ندارند» نشان «گمراه‌کننده» می‌دهد.

گمراه‌کننده

گفته یا آمار، نادرست نیست اما به گونه‌ای بیان شده تا بر فکت مهمی سرپوش بگذارد یا واقعیت را منحرف کند.

درباره نشان‌های میرزاروش کار ما
پرش به فهرست

فکت‌نامه

فکت‌نامه اولین سایت درستی‌سنجی (فکت‌چکینگ) سیاسی درباره ایران است.

درباره ما

  • فکت‌نامه چیست؟
  • روش کار ما
  • نشان‌های میرزا
  • تیم ما

پروژه‌ای از

حریم خصوصی

این وبسایت تحت پروانه کریتیو کامنز اختیار-غیرتجاری اشتراک همانند 4.0 بین المللی است.