محمدباقر قالیباف
رییس مجلس شورای اسلامی
بر اساس لایحه حجاب و عفاف، زنان زیر ۱۸ سال به خاطر حجاب به کلانتری برده نمی‌شوند.
نادرست
لایحه جدید حجاب و برخورد قانونی با دختران دانش‌آموز
اگر وقت ندارید …
- محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در پاسخ به انتقاد یک نماینده مجلس می‌گوید طبق لایحه حجاب، دختران «بی‌حجاب» زیر ۱۸ سال به کلانتری برده نمی‌شوند.
- بررسی لایحه جدید حجاب نشان می‌دهد بر اساس تبصره ۵ ماده ۴۶ این لایحه، محصلین و دانشجویان «بدپوشش و بی‌حجاب» مراکز آموزشی به فراجا معرفی می‌شوند.
- به غیر از این، در دو جای دیگر این لایحه هم به دانش‌آموزان اشاره شده است. یک بار برای تعیین پوشش و بار دیگر برای دسترسی مجریان قانون به بانک اطلاعات دانش‌آموزان و شناسایی دانش‌آموزان «بی‌حجاب».
- نه در لایحه جدید و نه در دیگر قوانین مربوط به حجاب اجباری در ایران، اشاره‌ای به این نشده که کودکان زیر ۱۸ سال از رعایت حجاب مستثنی هستند.
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی می‌گوید بر اساس آنچه در لایحه حجاب و عفاف آمده، هیچ زنی که زیر ۱۸ سال باشد، به کلانتری برده نمی‌شود. این اظهارات، روز ۲۲ مرداد ۱۴۰۲ و در واکنش به تذکر یکی دیگر از نمایندگان مجلس اعلام شد.
غلامرضا نوری قزلجه، نماینده بستان‌آباد (استان آذربایجان شرقی) در صحن علنی مجلس تذکر داد که این لایحه وارد حوزه دانش‌آموزی هم شده است و گفت: «وقتی یک دانش آموز ۱۰ ساله در مدرسه‌ای خلاف این قانون عمل کند باید والدین که صبح دانش‌آموز خود را به مدرسه فرستاده‌اند، شب او را از کلانتری تحویل بگیرند و این می‌تواند جامعه را به‌هم بریزد.»
در پاسخ به این گفته بود که قالیباف، ادعای دستگیر نکردن کودکان را مطرح کرد:
«هیچ نفر، هیچ خانمی زیر ۱۸ سال حتی احضار نمی‌شود و به کلانتری برده نمی‌شود. اینکه می‌گویند باید بروید از کلانتری جمع کنید، کاملا دروغ محض است.»
لایحه حجاب درباره دانش‌آموزان چه می‌گوید؟
بر اساس متنی که ۶ مرداد ۱۴۰۲ در رسانه‌های رسمی از جمله خبرگزاری فارس منتشر شده، چند بار به مساله دانش‌آموزان اشاره شده است.
مهم‌ترین بخش که نوری قزلجه نیز پس از جلسه مجلس دوباره به آن اشاره کرده، مربوط به ماده ۴۶ این لایحه است.
در تبصره ۵ این ماده به «محصلین و دانشجویان مراکز آموزشی» اشاره شده و گفته شده که اگر آنها «در داخل مراکز مرتکب بدپوششی یا کشف حجاب یا عدم رعایت حجاب شرعی شوند، برای سه بار تعدد یا تکرار، کمیته انضباطی مرکز آموزشی صالح به رسیدگی بوده و مقررات انضباطی درباره آنها اجرا می‌شود و بار چهارم توسط کمیته انضباطی یا حراست مرکز آموزشی به فراجا جهت اعمال مقررات این قانون معرفی می‌گردند.»
محصل، دانش‌آموز، مدرسه و مرکز آموزشی
کلمه «محصل» به خصوص وقتی در کنار کلمه «دانشجو» آمده، می‌تواند به معنای «دانش‌آموز» باشد.
ضمن اینکه درباره تفاوت دو عبارت «مدرسه» و «آموزشگاه/مراکز آموزشی» نیز توضیحاتی وجود دارد. برخی می‌گویند این دو هیچ فرقی با هم ندارند و گروهی دیگر می‌گویند مدرسه، تعریف جامع‌تری است و به جایی گفته می‌شود که به صورت رسمی، همه آموزش‌ها را در بر می‌گیرد اما آموزشگاه یا مرکز آموزشی فقط برای هدف خاصی مانند کلاس‌های تقویتی استفاده می‌شود.
استفاده از واژه آموزشگاه به جای مدرسه در قوانین و اسناد دولتی متداول است. چنانکه در قانون اهداف آموزش و پرورش از این عبارت استفاده شده است. یا اگر به سالنامه‌های آماری مرکز آمار ایران (صفحه ۶۲۴) مراجعه کنیم، می‌بینیم که برای شمارش تعداد مدارس از واژه آموزشگاه استفاده می‌کند.
اما حتی اگر فرض کنیم «مدرسه» با «مراکز آموزشی» فرق داشته باشد، باز هم طبق این لایحه، این امکان وجود دارد که یک دختر ۱۰ ساله (آنطور که نوری قزلجه می‌گوید) در یک مرکز آموزشی (مثلا کلاس تقویتی یا زبان) به دلیل نپوشیدن روسری، به کلانتری معرفی شود.
ضمن اینکه باید توجه کنیم عبارتی که برای محل تحصیل دانشجویان استفاده می‌شود «مرکز آموزش عالی» است.
در ادامه این تبصره هم به «کمیته انضباطی» یا «حراست مراکز آموزشی» اشاره شده است. هر چند عبارت کمیته انضباطی بیشتر برای دانشگاه‌ها استفاده می‌شود اما در مورد مدارس نیز، تشکیل کمیته‌های انضباطی بی سابقه نیست. مثلا مدیر کل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات وزارت آموزش و پرورش سال ۱۳۹۲ اشاره کرده بود که تصمیم‌گیری برای استفاده دانش‌آموزان از موبایل بر عهده کمیته انضباطی است.
در لایحه جدید به نقش اداره حراست نیز اشاره شده است. مرکز حراست نیز یکی از ادارات زیرمجموعه وزارت آموزش و پرورش است.
اما به جز این مورد، دو جای دیگر هم به مساله دانش‌آموزان اشاره شده است.
۱- دسترسی به بانک اطلاعات دانش‌آموزان
اما به جز این مورد، ماده ۶۱ لایحه جدید حجاب هم به این موضوع مربوط است. در تبصره ۲ این ماده آمده برای رسیدن به هویت قطعی افرادی که حجاب اجباری را رعایت نمی‌کنند، باید به بانک‌های اطلاعاتی شهروندان دسترسی داشت که به صورت خاص به «بانک دانش‌آموزان» نیز اشاره شده است.
۲- آموزش‌وپرورش و آیین‌نامه الگوی پوشش
ماده ۱۲ لایحه جدید حجاب درباره وظایف وزارت آموزش‌وپرورش در زمینه ترویج حجاب اجباری است و به طور خاص در بخش سوم آن گفته شده این وزارت‌خانه باید «آیین‌نامه الگوی پوشش» را برای دانش‌آموزان تهیه کند و شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز باید آن را تایید کند.
آیا لایحه جدید، تفکیک سنی دارد؟
در لایحه جدید حجاب، سه بار (در ماده‌های ۱۰، ۱۱ و ۲۴ ) به کودکان اشاره شده که آن هم مربوط به لزوم ترویج و تبلیغ حجاب برای آنهاست اما در هیچ بخشی از این لایحه، عنوان نشده که افراد زیر ۱۸ سال از اعمال قوانین جدید مستثنی هستند.
ضمن اینکه در ماده ۴۹ گفته شده: «بدپوششی در مورد زنان عبارت است از پوشیدن لباسی که خلاف عفت عمومی است.» در اینجا هم اشاره‌ای به سن افراد نشده است؛ به خصوص که مساله حجاب در قوانین گذشته نیز با محدودیت سنی روبرو نبوده است.
سن حجاب اجباری بر اساس قانون جمهوری اسلامی
قانونی که مشخصا به حجاب اجباری اشاره می‌کند، تبصره‌ای است که در ماده ۱۴۱ قانون مجازات اسلامی آمده و می‌گوید: «زنانی که بدون حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی ظاهر شوند به حبس از ۱۰ روز تا دو ماه یا از ۵۰ هزار تا پانصد هزار ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد.»
در شرعی که قوانین جمهوری اسلامی بر اساس آن اجرا می‌شود، زنان پس از ۹ سالگی و بلوغ، مکلف می‌شوند و رعایت حجاب برای آنها واجب است.
جمع‌بندی
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی می‌گوید بر اساس لایحه جدید حجاب، زنان زیر ۱۸ سال به کلانتری‌ها برده نمی‌شوند.
این گفته در پاسخ به اعتراض غلامرضا نوری، یکی از نمایندگان مجلس است که گفته بود: «وقتی یک دانش آموز ۱۰ ساله در مدرسه‌ای خلاف این قانون عمل کند باید والدین که صبح دانش‌آموز خود را به مدرسه فرستاده‌اند، شب او را از کلانتری تحویل بگیرند و این می‌تواند جامعه را به‌هم بریزد.»
اشاره او به تبصره ۵ ماده ۲۶ این لایحه است که می‌گوید محصلین و دانشجویان مراکز آموزشی در صورت رعایت نکردن حجاب اجباری به فراجا معرفی می‌شوند.
واژه‌های «محصل» و «مرکز آموزشی» می‌تواند معادل «دانش‌آموز» و «مدرسه» باشد. برای اشاره به دانشگاه از «مرکز آموزش عالی» استفاده می‌شود. ضمن اینکه در این لایحه، محصلین از دانشجویان تفکیک شده‌اند.
