ادعای بی‌اساس امام جمعه تهران درباره پول گرفتن بهاییان از خارج

در خطبه‌های نماز جمعه روز ۱۶ تیر ۱۴۰۲ امامان جمعه شهرهای مختلف ایران سخنانی را درباره ربط کشف حجاب در ایران و بهاییان مطرح کردند.

کاظم صدیقی امام جمعه موقت تهران ریشه کشف حجاب ریشه را در «سیاست انگلیسی‌ها» دانست و گفت: «اولین کسانی که این مساله را دامن زدند بهاییان بودند».

او همچنین تاکید کرد:

«سه گروه هستند که به بی حجابی دامن می زنند؛ یک گروه مزد می‌گیرند که در میان آنها بهایی‌ها هستند و از خارج به آنها پول می‌دهند برای عادی کردن کشف حجاب. گروه دوم بچه‌های غافلند، که نمی‌دانند این مساله قانون کشور و موضع صریح قرآن است و بیش از یک میلیارد به آن پایبند هستند و… گروه سوم هم تابع باد هستند و یک نوع لجاجتی دارند و می‌خواهند خودی نشان دهند».

سیدمحمدمهدی حسینی همدانی، امام جمعه کرج هم ادعاهای مشابهی مطرح کرده و گفته است:

«بهاییان اولین گروهی بودند که به‌صورت سازماندهى‌شده دست به کشف حجاب در ایران زدند و این روزها هم به‌شدت فعال هستند و جریان بی‌حجابی را قسمت عمده‌اش همین‌ الان توسط این جریان مدیریت می‌شود.»

امام جمعه ساری هم در این باره گفته:

«کشف حجاب در کشور ما از زمان رضاخان فراتر می‌رود بلکه در دوره بهاییت کشف حجاب اتفاق افتاده است که الان هم تشکل‌هایی که به این جریان بهائیت ختم می‌شود در حال رواج بی‌حجابی و ناهنجاری هستند.»

چنین اظهاراتی البته محدود به این دوره و امامان جمعه نیست و پیش از این نیز سابقه داشته است.

اما این ادعاها تا چه حد پایه و اساس دارد؟ آیا ارتباط معناداری میان بهاییان ایران و اعتراضات علیه حجاب اجباری در این کشور وجود دارد؟ آیا می‌توان گفت بهاییان اولین گروهی بودند که به صورت سازماندهی شده به کشف حجاب دست زدند؟

۱. ادعاهایی شبیه اینکه «بهاییان اولین گروهی بودند که به صورت سازماندهی شده به کشف حجاب دست زدند»، «در دوره بهاییت کشف حجاب اتفاق افتاده است» و «اولین کسانی که این مساله را دامن زدند بهاییان بودند» احتمالا ریشه در اتفاقی دارد که به کشف حجاب طاهره قره‌العین مشهور شده است.

فاطمه زرین‌تاج برغانی قزوینی، مشهور به طاهره و قره‌العین، فرزند خانواده‌ای شیعه در قزوین بود. پدرش از روحانیون بلندپایه این شهر بود و از این رو او هم شانس باسواد شدن پیدا کرد. قره‌العین علیرغم میل پدر و عمویش به مکتب شیخیه پیوست. برخی روایت‌ها حاکی از آن است که او به مذهب باب گروید و جز حروف حی یعنی نخستین ۱۸ نفری شد که به علی محمد باب ایمان آوردند.

قضیه کشف حجاب طاهره هم این بود که در مرداد ماه ۱۲۲۷ شمسی در محلی به نام بدشت واقع در چند کیلومتری شاهرود، گردهمایی چند روزه‌ سران مذهب باب برگزار شد. روایت شده که آنجا طاهره قره‌العین هنگام سخنرانی از پشت پرده بیرون می‌آید و روبنده را کنار می‌زند.

در کنار روایت‌های غالب از گرایش او به مذهب باب چند روایت هم وجود دارد که می‌گوید او گرچه از پیروان شیخیه بود، اما هیچ‌گاه بابی نشد و در زمان مرگ به مذهب شیعه از دنیا رفت.

طاهره بعد از سوء قصد چند پیرو باب به جان ناصرالدین شاه، در سال ۱۳۲۱ به اتهام افساد فی‌الارض در ایران اعدام شد.

بنابراین آنچه از آن به عنوان کشف حجاب طاهره قره‌العین یاد می‌شود بالا زدن روبنده در جمع مردان است. کاری که هر چند در زمان خود بسیار پیشرو به حساب می‌آمد اما با تعریف حال حاضر جمهوری اسلامی از حجاب و آنچه که با ارجاع با آیات و احادیث حدود حجاب محسوب می‌شود، نمونه حجاب کامل زن مسلمان به حساب می‌آید.

۲. این ادعاها که «بهاییان پول می‌گیرند تا به بی‌حجابی در ایران دامن برنند»، «تشکل‌هایی که به این جریان بهائیت ختم می‌شود در حال رواج بی‌حجابی و ناهنجاری هستند» و «قسمت عمده جریان بی‌حجابی همین‌الان توسط این جریان مدیریت می‌شود» و مواردی از این دست از جمله ادعاهای بی‌اساس و بدون مدرکی است که توسط مقامات، رسانه‌ها و یا حتی نهادهای قضایی در جمهوری اسلامی طرح می‌شود.

چند دلیل منطقی برای بی‌اساس بودن این ادعاها وجود دارد:

۱- با توجه به میزان حساسیت جمهوری اسلامی به هر دو این موضوعات؛ حجاب و بهاییان، بسیار دور از ذهن است که اگر کوچکترین مدرک یا سندی در تایید این ادعا وجود داشت، به صورت عمومی منتشر نشده باشد. در صورت وجود چنین سندی به احتمال قریب به یقین نهادهای تبلیغاتی روی آن مانور گسترده‌ای می‌دادند، مستندها تولید می‌کردند و گزارش‌ها می‌نوشتند. در حالی که تاکنون حتی در اسناد قضایی هم از طرح ادعاها و اتهامات کلی فراتر نرفته‌اند. آنان به تکرار اتهاماتی کلی نظیر «ترویج سازمان‌یافته‌ بی‌حجابی در ایران» یا «کشف حجاب بازیگران، ذاتا کار حزب صهیونیستی بهاییت است» و مواردی از این دست بسنده می‌کند و خبری از ذکر مصادیق، ارائه اسناد و یا حتی یک استدلال منطقی نیست.

۲- با نگاهی به اعتراضات پاییز و زمستان ۱۴۰۲ و ادامه نافرمانی مدنی بخش قابل توجهی از جامعه در برابر حجاب اجباری قبل و بعد از این اعتراضات با اطمینان می‌توان گفت جنبش مقابله با حجاب اجباری در ایران جریانی فراگیر و بسیار گسترده‌تر است. نمی‌توان چنین جریان فراگیری را (آن هم بدون ارائه سند و یا حتی وجود شواهد و قرائنی) به «جریانی مدیریت شده از سوی تشکل‌های بهایی» فرو کاهید. آمار دقیقی از تعداد پیروان آیین بهایی در ایران وجود ندارد. اما دیان علایی سخنگوی وقت جامعه بهائیان در سال ۱۳۹۷ به بی‌بی‌سی فارسی گفت که برآورد می‌شود حدود ۳۰۰ هزار بهائی در ایران باشند.

بسیار دور از ذهن است که چنین اقلیتی با وجود فشارها و کنترل‌های دائم امنیتی و اطلاعاتی توانسته باشد چنین اعتراضات گسترده‌ای را شکل داده و هدایت کند و اثبات چنین ادعای بزرگی نیاز به شواهد محکمی دارد که تاکنون از سوی حکومت ایران ارائه نشده است. این گفته صدیقی، امام جمعه موقت تهران مبنی بر اینکه بهاییان ایران برای عادی کردن کشف حجاب از خارج پول می‌گیرند نشان «شاخ‌دار» می‌گیرد.