ادعای گمراه‌کننده رهبر جمهوری اسلامی درباره افزایش صادرات غیرنفتی

آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی روز سه‌شنبه در سخنرانی نوروزی خود در مشهد، با بیان اینکه «بند ناف اقتصاد را باید از صادرات نفت خام جدا کنیم»، گفت: «خب خوشبختانه آن طوری که در گزارش‌ها وجود دارد، حرکت به سمت افزایش صادرات غیرنفتی و فعالیت‌های اقتصادی غیرنفتی شروع شده و کارهای خوبی دارد انجام می‌گیرد.»

فکت نامه پیشتر در گزارش‌هایی به موضوع صادرات غیرنفتی و روند تغییرات آن پرداخته است. آخرین گزارشی که گمرک جمهوری اسلامی ایران از اعداد و ارقام مربوط به تجارت خارجی ایران منتشر کرده است مربوط به ۱۱ ماهه سال ۱۴۰۱ است و تا زمان نوشتن این گزارش، آمار واردات و صادرات غیرنفتی ایران در سال ۱۴۰۱ منتشر نشده است.

بر اساس گزارش گمرک ایران، در ۱۱ ماهه سال ۱۴۰۱ ارزش صادرات غیرنفتی در مجموع بیش از ۴۸/۸ میلیارد دلار بوده که از کل ارزش صادرات غیرنفتی سال ۱۴۰۰ بیشتر است. اما نکته قابل توجه وزن کالاهای غیر نفتی صادراتی از ایران است.

مقایسه ارزش و وزن صادرات غیرنفتی ایران از سال ۱۳۹۱ تا ۱۱ ماهه سال ۱۴۰۱ نشان می‌دهد که روند نزولی ارزش صادرات غیرنفتی ایران که از سال ۱۳۹۶ آغاز شده بود در پایان سال ۱۳۹۹ متوقف شد و در دو سال ۱۴۰۰ و ۱۱ ماهه ۱۴۰۱ ارزش صادرات غیرنفتی افزایش داشته است. 

اما بررسی مجموع وزن صادرات غیرنفتی ایران در این دوره بیانگر افزایش مستمر و مداوم صادرات غیرنفتی نیست به طوریکه وزن صادرات در برخی از سال‌ها افزایشی و گاه کاهش بوده است.

از مقایسه روندهای وزن و ارزش صادرات غیرنفتی ایران و همچنین توجه به میانگین قیمت هر تن کالای صادراتی مشخص می‌شود، که بخشی از افزایش ارزش صادرات غیرنفتی وابسته  و متاثر از قیمت کالاهای صادراتی است که به دلیل افزایش نرخ تورم عمومی و رشد قیمت جهانی کالاها در بازارهای جهانی اتفاق افتاده است.

مقایسه ارزش صادرات غیرنفتی ایران در این بازه زمانی نشان می‌دهد که بالاترین میزان ارزش صادرات غیرنفتی با حدود ۵۰/۷ میلیارد دلار مربوط به سال ۱۳۹۳ بوده اما حجم صادرات غیرنفتی در سال‌های ۱۳۹۸، ۱۳۹۶ و ۱۳۹۵ بیشتر از صادرات غیرنفتی در سال ۱۴۰۰  و یازده ماهه ۱۴۰۱ است.

آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی روز سه‌شنبه در سخنرانی نوروزی خود در مشهد، گفت: خوشبختانه آن طوری که در گزارش‌ها وجود دارد، حرکت به سمت افزایش صادرات غیرنفتی شروع شده و کارهای خوبی دارد انجام می‌گیرد.

بررسی آمارهای گمرک جمهوری اسلامی از سال ۱۳۹۱ تا ۱۱ ماهه سال ۱۴۰۱ نشان می‌دهد که روند نزولی صادرات غیرنفتی ایران که که از سال ۱۳۹۶ آغاز شده بود در پایان سال ۱۳۹۹ متوقف شد و در دو سال ۱۴۰۰ و ۱۱ ماهه ۱۴۰۱ ارزش صادرات غیرنفتی افزایش داشته است.  

اما بررسی وزن صادرات غیرنفتی ایران در این دوره بیانگر افزایش مستمر و مداوم وزن صادرات غیرنفتی نیست به طوریکه وزن صادرات در برخی از سال‌ها افزایشی و گاه کاهش بوده است.

از مقایسه روند تغییرات وزن و ارزش صادرات غیرنفتی ایران و همچنین توجه به میانگین قیمت هر تن کالای صادراتی مشخص می‌شود، که بخشی از افزایش ارزش صادرات غیرنفتی وابسته  و متاثر از قیمت کالاهای صادراتی است که به دلیل افزایش نرخ تورم عمومی و رشد قیمت جهانی کالاها در بازارهای جهانی اتفاق افتاده است.

با حذف اثر تورمی و نقش افزایش قیمت اقلام صادرات غیرنفتی در ارزش آن، مشخص می‌شود که روندی مبنی بر افزایش وزن صادرات غیرنفتی در سال‌های اخیر قابل شناسایی نیست و این جمله رهبر جمهوری اسلامی که «خوشبختانه آن طوری که در گزارش‌ها وجود دارد، حرکت به سمت افزایش صادرات غیرنفتی شروع شده و کارهای خوبی دارد انجام می‌گیرد» گمراه‌کننده ارزیابی می‌شود.