آیا رکورد تورم سالانه ایران شکسته شد؟

«شبکه شرق» وابسته به «روزنامه شرق» روز دوم اسفندماه ۱۴۰۱ به استناد گزارش مرکز آمار ایران از تورم بهمن ماه امسال آن را «رکوردشکنی دوباره تورم در بالاترین حد سال‌های اخیر» توصیف کرد.

بر اساس گزارش مرکز آمار ایران نرخ تورم سالانه(۱۲ ماهه) در بهمن ماه امسال برای خانوارهای کشور ۴۷/۷ درصد اعلام شده است.

همچنین نرخ تورم نقطه به نقطه بهمن ماه ۱۴۰۱ نیز ۵۳/۴ درصد برآورد شده است.

مقایسه اعداد و ارقام گزارش‌های ماهانه مرکز آمار ایران از شاخص قیمت مصرف کننده نشان می‌دهد که نرخ تورم سالانه اعلام شده برای بهمن ۱۴۰۱ از ابتدای سال ۱۳۹۲ به این سو بالاترین رقم تورم متوسط ۱۲ ماهه بوده است.

تا پیش از این بر اساس گزارش‌های مرکز آمار ایران بالاترین تورم متوسط یک ماه قبل در دی ماه ۱۴۰۱ به ثبت رسید که تورم سالانه (۱۲ ماهه) در این ماه ۴۶/۳ درصد برآورد شده بود.

بررسی داده‌های مربوط به تورم نقطه به نقطه از سال ۱۳۹۱ به این سو نیز نشان می‌دهد که تورم نقطه به نقطه بهمن ماه ۱۴۰۱ (۵۳/۴ درصد) پس از تورم نقطه به نقطه تیرماه امسال که ۵۴ درصد اعلام شده بود، دومین نرخ تورم نقطه به نقطه بالا از فروردین ۱۳۹۱ تا کنون به حساب می‌آید. 

مرکز آمار ایران گزارش‌های تورم را تا پیش از سال ۱۳۹۱ به تفکیک خانوارهای شهری و روستایی منتشر می‌کرد و گزارشی از شاخص تورم کشوری بدون تفکیک مناطق سکونت و زندگی خانوارهای ایران نداشت.

در حال حاضر مرجع رسمی انتشار آمار تورم مرکز آمار ایران است. اما در سال‌های گذشته گزارش‌های بانک مرکزی مبنای نرخ تورم بود. بر این اساس نرخ تورم سالانه در سال ۱۳۷۴ خورشیدی، بر اساس روایت این بانک ۴۹/۴ درصد اعلام شد که رقمی بالاتر از تورم سالانه بهمن‌ماه امسال اعلام شده از سوی مرکز آمار ایران است اما باید توجه داشت که گزارش‌های بانک مرکزی از شاخص تورم تنها مربوط به نقاط شهری ایران است و وضعیت در نقاط روستایی در گزارش‌های بانک مرکزی مورد توجه قرار نمی‌گیرند.

انتشار آمارهای تورم بانک مرکزی از آذر ۱۳۹۷ متوقف شده است، با این حال در ماه‌های گذشته برخی مقام‌های رسمی از جمله ابراهیم رئیسی، له «آمار بانک مرکزی» استناد کرده‌اند که پیش از این فکت‌نامه به آن پرداخته است.

در عین حال تصاویری از نمودارهای مربوط به محاسبات بانک مرکزی از تورم و اظهارات نشان می‌دهد که تورم نقطه به نقطه در بهمن ماه سال ۱۳۹۹ به ۶۵/۳ درصد رسیده بود و تورم سالانه در ۱۲ ماهه منتهی به شهریور ماه سال ۱۴۰۰ خورشیدی ۵۹/۳ درصد بود. تاکنون هیچ عدد به عنوان آمار بانک مرکزی درباره تورم ماه‌ بهمن اعلام نشده، اما اگر مبنا را نرخ تورم بهمن ماه مرکز آمار بگذاریم، باید گفت رکورد تورم سالانه ۸۰ سال اخیر در سال ۱۴۰۰ شکسته شده است. 

«شبکه شرق» وابسته به «روزنامه شرق» می‌گوید رکورد تورم سالانه در بهمن ماه ۱۴۰۱ شکسته شده است. 

مرکز آمار ایران نرخ تورم سالانه (۱۲ ماهه) بهمن ماه امسال را ۴۷/۷ درصد اعلام کرده است. این رقم بالاترین نرخ تورم سالانه از زمان انتشار آمار تورم توسط مرکز آمار ایران است. 

انتشار آمار تورم توسط بانک مرکزی از سال ۱۳۹۷ متوقف شده است، با این حال در سابقه آماری بانک مرکزی نرخ تورم سالانه سال ۱۳۷۴ بیش از ۴۹ درصد اعلام شده بود. علاوه بر این در ماه‌های گذشته برخی رسانه‌ها و مقام‌های رسمی به طور تلویحی به آمارهای غیررسمی بانک مرکزی استناد کرده‌اند که نرخ تورم سالانه را در میانه‌های سال گذشته تا ۵۹ درصد محاسبه کرده بود. 

ما به آمارهای تفکیکی بانک مرکزی دسترسی نداریم و نمی‌دانیم مبنای نرخ تورم اعلام شده از سوی بانک مرکزی چیست، اما ادعای مطرح شده، مبنی بر رکوردشکنی تورم سالانه در بهمن ۱۴۰۱ با داده‌های مرکز آمار در دو دهه گذشته همخوانی دارد. 

به همین دلیل فکت‌نامه به این خبر روزنامه شرق که «رکورد تورم سالانه در بهمن ماه ۱۴۰۱ شکسته شده است» نشان «نیمه‌درست» می‌دهد.