ابهام‌ها درباره اصالت «گزارش» دادسرا درباره نحوه کشته شدن مهسا امینی

حساب کاربری گروه هکری «عدالت علی» روز چهارشنبه ششم مهر ۱۴۰۱ تصویر نامه‌ای سه صفحه‌ای را منتشر کرده که در آن، فردی به نام علی امرائی، دادیار شعبه ۵ دادسرای ناحیه ۳۸ (جرائم امنیت اخلاقی) جزئیات کشته شدن مهسا امینی را خطاب به مقام مافوق خود گزارش می‌کند.

گروه عدالت می‌گوید این نامه توسط برخی منابع در قوه قضائیه در اختیار آنها گذاشته شده است.

در متن نامه نوشته شده مهسا امینی «حین انتقال به خودرو مقاومت کرده که در اثر کشمکش ایجاد شده سرش به جدول برخورد نموده است.» همچنین در این نامه گفته شده مهسا حین انتقال در ون «از ضربه وارد شده به سر و همچنین خونریزی ابراز ناراحتی می‌نموده و تقاضای دریافت موبایل خود را داشته است که از سوی مامورین توجهی نشده است.»

در این میان تردیدهایی درباره صحت این نامه مطرح شده است. برخی کاربران فکت‌نامه از ما خواسته‌اند تا صحت و سقم آنچه را که گروه عدالت علی منتشر کرده بررسی کنیم.

یک، سابقه گروه عدالت علی

نام گروه هکری عدالت علی، در آخرین روزهای مرداد ۱۴۰۰ با انتشار تصاویر دوربین مداربسته زندان اوین اعلام موجودیت کرد. نخستین بار، تصاویر دوربین مداربسته‌ زندان اوین که گفته می‌شد توسط این گروه هک شده، برای رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از ایران ارسال شد.

حساب کاربری تلگرام گروه عدالت علی که روز ۳۱ مرداد فعال شده است در یکی از پست‌های اولیه نوشت هدف این گروه «برملا کردن جنایات رژیم» و اطلاع‌رسانی درباره «نقض بارز حقوق بشر» در ایران است. 

این گروه در بهمن ماه ۱۴۰۰ «نامه محرمانه» دادستان سابق تهران خطاب به سازمان اطلاعات سپاه درباره ضرورت فیلتر شدن سریع‌تر اینستاگرام و برخی دیگر از شبکه‌های اجتماعی را منتشر کرد. 

افشای اسناد محرمانه و مکاتبات مسئولان زندان درباره نرگس محمدی و سپیده قلیان از زنان زندانی، افشاگری دیگر گروه هکری عدالت علی بود که اواخر آذر ۱۴۰۰ خبرساز شد. 

چند هفته بعد، روز دوازدهم بهمن ۱۴۰۰، اخباری درباره هک وب‌سایت تلوبیون توسط این گروه منتشر شد. 

همان روز این گروه سند «خیلی محرمانه» مبنی بر گزارش قرارگاه ثارالله مبنی بر شرایط شکننده اجتماعی جمهوری اسلامی و قرار گرفتن جامعه در «حالت انفجار زیر پوستی» منتشر کرد.

یک هفته بعد روز ۱۹ بهمن ماه گروه عدالت اصلی با انتشار ویدئویی از هک دوربین مداربسته زندان قزل‌حصار کرج خبر داد. 

در اواخر اسفند ماه، این گروه سند محرمانه دیگری افشا کرد که حکایت از درخواست اطلاعات سپاه برای ممنوع‌الخروجی ۳۷ مدیر دولتی داشت. 

در جریانات اعتراضات عمومی به کشته شدن مهسا امینی هم، گروه عدالت علی از هک سایت ستاد امر به معروف و نهی از منکر خبر داد.

تاکنون هیچ تردید یا ابهام قابل تاملی درباره صحت ادعای گروه هکری عدالت علی مطرح نشده و بعضا مقام‌های جمهوری اسلامی نیز اصل ماجرا را تایید کرده‌اند. تا آنجایی که ما گشتیم تنها در یک مورد دادگستری استان تهران نامه دادستان به اطلاعات سپاه برای فیلترینگ اینستاگرام را به طور کلی و بدون توضیح جزئیات تکذیب کرده است. 

با احتساب این سابقه می‌توان با اطمینان نسبی روی ادعاهای مربوط به این گروه حساب کرد، تا زمانی که دست‌کم یک سند محکم در رد اسناد منتشر شده توسط این گروه ارائه نشده است. 

اما آیا سند محکمی در رد اصالت نامه‌ای که اخیرا توسط گروه عدالت علی منتشر شده وجود دارد؟ 

سند محکم و قطعی خیر، اما ابهام‌هایی در این میان وجود دارد. 

دو، ابهام‌ها درباره محتوای نامه منتشر شده

ما به دقت متن نامه را خواندیم. در کل سه نقطه مبهم در محتوای این نامه وجود دارد. 

۱- مهم‌ترین ابهام، تناقض روایت دادیار با روایت‌‌ برادر مهسا است. برادر مهسا در اولین مصاحبه خود با سایت ایران‌وایر اشاره‌ای به درگیری ضرب و شتم مهسا هنگام دستگیری اشاره نمی‌کند، اما در نامه منتشر شده به صراحت گفته شده مهسا «حین انتقال به خودرو مقاومت کرده که در اثر کشمکش ایجاد شده سرش به جدول برخورد نموده است.»

برادر در این مصاحبه به برخورد ماموران با خود با ماموران و جلوگیری از نزدیک شدن او به ماموران و «پیچاندن» دست او اشاره می‌کند. با توجه به زمان کوتاه مصاحبه ممکن است برادر مهسا جزئیات را به صورت کامل بیان نکرده باشد. 

اما آنچه مشخص است تا قبل از انتشار این این نامه کسی به ضرب و شتم و برخورد سر مهسا به جدول پیش از سوار شدن به ون گشت ارشاد اشاره‌ای نکرده است. تا الان نقطه کور، ماجرا وقایع احتمالی است که داخل ون و هنگام انتقال به بازداشتگاه وزرا است. برخی هم درباره احتمال ضرب و شتم در داخل بازداشتگاه و لحظاتی که در دوربین مداربسته به تصویر کشیده نشده صحبت کرده‌اند. 

۲- ابهام دوم، ساعت ورود مهسا به بازداشتگاه وزرا است. در متن نامه نوشته شده: «خودرو ون در ساعت حدود ۱۹:۱۵ دقیقه به مقر پلیس امنیت اخلاقی» رسیده است. 

این ساعت نمی‌تواند درست باشد. تصاویر دوربین مداربسته نشان می‌دهد هنگام ورود مهسا به بازداشتگاه گشت ارشاد، هنوز هوا روشن است. حتی سایه خودروهایی که در حیاط پارک شده‌اند نیز پیدا است. نور منعکس شدن از پنجره و پرده‌های داخل بازداشتگاه هم تایید می‌کند که مهسا پیش از غروب آفتاب مدتی داخل بازداشتگاه وزرا بوده است.

ساعت دقیق غروب آفتاب در روز ۲۲ شهریور ۱۹:۱۴ دقیقه است. با تطبیق طول سایه خودرو و موقعیت مکانی بازداشتگاه گشت ارشاد، می‌توان با اطمینان گفت مهسا پیش از ساعت ۱۹ وارد مقر پلیس امنیت اخلاقی در خیابان وزرا می‌شود. 

البته بعید نیست نویسنده نامه در گزارش خود در بیان زمان تقریبی دچار اشتباه شده باشد. 

۳- سومین ابهامی که در متن و محتوای نامه وجود دارد، وضعیت حیاتی مهسا است. نامه تاریخ ندارد، اما در متن آن گفته شده تاریخ نگارش آن، ۲۳ شهریور ۱۴۰۱ است. 

در ابتدای نامه گفته شده مهسا امینی «بر حسب ظاهر در حالت زندگی نباتی در بیمارستان کسری» بستری است، اما در متن نامه برای اشاره به مهسا از واژه «متوفی» استفاده شده است. 

در این مورد هم می‌توان گفت با توجه به وضعیت بحرانی حیاتی و قطع امید از او، استفاده از عبارت «متوفی» خطای فاحشی نیست. 

سه، ابهام در فرم و ظاهر نامه 

نامه در سربرگ نوشته نشده است. تاریخ، امضا و مهر ندارد. نامه خط تا دارد، یعنی یا پرینت اصلی است یا از روی نسخه‌ اصلی کپی شده است. در این میان کاربری به شباهت کامل بافت و خط تای صفحات نامه اشاره کرده و این احتمال را مطرح کرده که متن روی یک بک‌گراند ثابت گذاشته شده است.

ما با بررسی خودمان کنتراست تصویر سه صفحه نامه را با یک شدت خاص تغییر دادیم. 

چنانکه در تصویر بالا پیدا است خط تای صفحات و چین و چروک‌های ریز هر سه صفحه شباهت بسیار زیادی به هم دارند. 

با این حال اثر سیاه فتوکپی در بالا و پایین صفحات و همین طور سطح نور سه کاغذ با یکدیگر متفاوتند. 

این مساله در نگاه اول کمی عجیب به نظر می‌رسد اما نمی‌توان با استناد به این شباهت نتیجه‌ گرفت متن این سه صفحه روی یک بک‌گراند ثابت گذاشته شده‌ یا به تعبیری جعل شده‌اند. 

ممکن است هر سه نامه به صورت کاملا منطبق بر یکدیگر به صورت عمودی سه تا و به صورت افقی یک تا خورده‌ باشند. 

علاوه بر این در تصاویر می‌توان تغییر شکل حروف متن را در برخی مناطقی که خط تا خورده‌اند مشاهده کرد. پدیده‌ای که نشان می‌دهد، حتی اگر جعلی هم صورت گرفته باشد با دقت زیادی انجام شده است. 

برای نمونه می‌توان به تصویر نامه‌ دیگری نگاه کرد که گروه عدالت علی روز هشتم مهر ماه منتشر کرده است.

ما سطح نور تصویر این نامه دو صفحه‌ای را هم بالا بردیم و به دقت به آن نگاه کردیم. در این نامه نیز خط تای صفحات تقریبا شبیه یکدیگر است اما شدت نور تصاویر و جزئیات چین‌وچروک‌های ریز تصاویر با یکدیگر تفاوت دارند. همچنین تغییر شکل حروف در محل تا نیز قابل مشاهده و تشخیص است. 

گروه هکری «عدالت علی» اخیرا تصویر نامه‌ای سه صفحه‌ای را منتشر کرده که در آن، دادیار دادسرای جرایم اخلاقی، جزئیات کشته شدن مهسا امینی و برخورد سر او به جدول، هنگام سوار شدن به ون را گزارش کرده است. 

در شبکه‌های اجتماعی درباره اصالت این نامه تردیدها و ابهام‌هایی مطرح شده است. این ابهام‌ها اگرچه در محتوا و فرم این نامه سوال‌برانگیزند، اما نمی‌توان با استناد به آنها، اصالت نامه را به طور قطعی زیر سوال برد. 

آنچه در این نامه گفته شده، با روایت برادر مهسا و سایر روایت‌های که به نقل از شاهدان مطرح شده همخوانی ندارد. تا قبل از انتشار این این نامه کسی به ضرب و شتم و برخورد سر مهسا به جدول پیش از سوار شدن به ون گشت ارشاد اشاره‌ای نکرده است. 

تا الان نقطه کور، وقایع احتمالی است که داخل ون و هنگام انتقال به بازداشتگاه وزرا است. برخی هم درباره احتمال ضرب و شتم در داخل بازداشتگاه و لحظاتی که در دوربین مداربسته به تصویر کشیده نشده صحبت کرده‌اند. 

در نامه منتشر شده، ساعت ورود مهسا به بازداشتگاه گشت ارشاد بعد از غروب آفتاب است، در حالی که بررسی تصاویر دوربین مداربسته نشان می‌دهد، او پیش از غروب آفتاب در وزرا حاضر بوده است. 

نویسنده نامه برای توصیف وضعیت مهسا هم از واژه «زندگی نباتی» و هم از واژه «متوفی» استفاده کرده است. 

با این حال هر کدام از این ابهام‌ها می‌تواند توضیحاتی داشته باشد که ماجرا را روشن کند. روایت برادر مهسا در ارتباطی که با رسانه‌ها داشته، بسیار کوتاه است. در این روایت به درگیری خود او با ماموران هنگام سوار کردن مهسا به ون اشاره شده، در حالی که ممکن است، جزئیات به دلایل مختلف از قلم افتاده باشند. 

وجود اشتباه در انتخاب واژه‌ها یا اعلام زمان تقریبی، در گزارش اولیه غیر طبیعی نیست. 

از سوی دیگر برخی ابهامات هم درباره فرم و ظاهر نامه مطرح شده است. برخی به نداشتن سربرگ و مهر و امضا اشاره کرده‌اند، برخی هم به شباهت زیاد خط تا و چین و چروک‌های ریز صفحات نامه اشاره کرده‌اند که با تغییر سطح نور قابل مشاهده است. 

این شباهت، عجیب به نظر می‌رسد و محتمل است نتیجه گذاشتن کلمات روی یک بک‌گراند ثابت، اما باز هم نمی‌توان با استناد به این شباهت اصالت نامه را به طور قطع رد کرد.

اثر تا خوردن سه صفحه کاغذ در شرایطی که صفحات به طور کامل روی هم منطبق باشند و بعد از روی آنها نسخه کپی تهیه شده باشد، غیرممکن نیست، به علاوه اینکه تفاوت سطح نور صفحات، تفاوت‌های جزئی در جزئیات و تغییر شکل حروف در محل خط تا نشان می‌دهد، حتی اگر جعلی اتفاق افتاده باشد، دقت آن بسیار بالا بوده است.

گروه عدالت علی در یک سال گذشته، دست به افشاگری و انتشار اسناد زیادی کرده است که در صحت آنها تردیدی وارد نشده. این بار البته گفته شده، نامه از طریق منابعی در قوه قضائیه به دست این گروه رسیده است.