شبکههای اجتماعی
تلگرام، توییتر، اینستاگرام، فیسبوک،...
کتکزدن زنان ایرانی در فرودگاهی در عراق
نادرست
ویدیویی در توییتر منتشر شده که مدعیست زنان ایرانی در فرودگاهی در عراق در حال کتک خوردن از پلیس این کشور هستند.
در مجموعه مکتبخانه فکتنامه که به روشهای تشخیص ادعاهای نادرست، مطالب غیرواقعی و شایعات اختصاص دارد، ویدیو «چگونه با گوگل گمراه میشویم؟» منتشر شده که این راستیآزمایی مثالی از آن است.
اگر واژههایی که در توییتر منتشر شده (کتک زدن زنان ایرانی در فرودگاه عراق) را جستجو کنید، این نتایج را میبینید (در حالت Private روی Safari):
اگر سعی کنید از واژههایی که رسمیتر هستند و یا حتی در ادبیات رسانههای حکومتی استفاده میشود (برخورد پلیس عراق با زائران ایرانی) جستجو کنید، نتایج کاملا متفاوت است (در حالت Private روی Safari):
برخی از سایتهای خبری ایرانی به این موضوع اشاره کردهاند که ویدئو ارتباطی با کتکخوردن زنان ایرانی به دست پلیس عراق ندارد. بررسی ادعای فارس، مشرق، باشگاه خبرنگاران جوان، الف و … از طریق منابع کردی، درستی ادعای آنها را ثابت میکند.
ویدیوی منتشر شده در شبکههای اجتماعی نخستینبار در ۲۳ خرداد ۱۴۰۱ در بین کاربران کرد زبان یا عربی زبان ساکن سلیمانیه عراق، در شبکههای اجتماعی و بهخصوص در توییتر منتشر شد.
ویدیو مربوط به دادگاه شهر سلیمانیه (دادگای سلێمانی) عراق بوده که در آن پلیس سلیمانیه عراق به شدت با چند شهروند کرد عراقیبرخورد میکند.
از افرادی که با استناد به این ویدیو، علیه احزاب مخالفش توییت کرده، خانم سروة عبدالواحد نماینده مجلس عراق است که توییتش مورد توجه رسانهها قرار گرفت:
الإهانة التي يمارسها حزبا السلطة وتحديدا الاتحاد في السليمانية ضد الفرد الكوردي مثيلها قليل في الأنظمة الدكتاتورية، ولا تختلف عمّا فعله صدام ونظامه الفاشي.. نهايتكم قريبة ولن تتحملوا ركل الشعب، والمخجل أن تُوصفوا بالديمقراطي وهكذا تكون ردة فعلكم مع نساء يعتصرهن الألم على ذويهن! pic.twitter.com/JfjO3VJIPi
— Srwa Abdulwahid. سروه عبدالواحد (@srwa_qadir) June 13, 2022
در این دادگاه، خانواده فردی بهنام طارق بقال یا در منابع کردی «تاریقی بەقاڵ» به حکمی که علیه برخی از متهمان پرونده قتل او داشتهاند، اعتراض کردند. معترضین، مادر و هشت خواهر طارق بقال بودهاند. اعتراض آنها بالا گرفته و با ماموران دادگاه درگیر شدهاند.
در یکی دو روز بعد از حادثه، انتشار این ویدیو در شبکههای اجتماعی و اعتراض به خشونت پلیس کردستان، منجر به واکنش افراد حکومت محلی از جمله قباد طالبانی شد. او گفت:
تعدادی از کارکنان نیروی انتظامی امروز در دادگاه سلیمانیه با تعدادی از شهروندان رفتار غیرحرفهای و غیرانسانی انجام دادند که پس از اطلاع از این حادثه با مشاهده فیلم ضبط شده، نیروهای امنیتی بلافاصله تمامی متخلفان را دستگیر کردند.
شورای قضایی اقلیم کردستان، تصمیم به تشکیل کمیتهای برای بررسی این حادثه گرفت. بیبیسی هم خبر را پوشش داد و همین ویدیو را منتشر کرد. این موضوع برای چند روزی دستمایه نزاعهای داخلی عراق شد و حتی حشد الشعبی هم از آن استفاده کرد تا به جنبشهای فمینیستی در عراق حمله کند:
وقفة احتجاجية نسوية في السليمانية.. ناشطات: اعتداء المحكمة مسّ نساء #كوردستان و #العراق
— صابرين نيوز - Sabereen news (@sabreenS11) June 14, 2022
داعمة الفمنست والقضايا النسوية في العراق والمناطق المجاورة صابرين نيوز
یکی از خواهران طارق بقال درباره شروع درگیری، به رسانهها گفت:
ما از تصمیم ناراضی بودیم. در جلسه دادگاه سروصدا به وجود آمد و چند تن از نیروهای امنیتی که داخل دادگاه بودند به ما حمله کردند.
دادگاه سلیمانیه در بیانیهای درباره این اتفاق تلاش کرد از خود دفاع کرده و خانواده طارق بقال را آغازگر کتککاری و شلوغبازی معرفی کرد و اعلام کرد که از آنها شکایت میکند.
طارق بقال با نام کامل طارق رستم، خواروبار فروش اهل سلیمانیه، در دیماه ۱۳۹۶ با خودروی خود ناپدید شد. جسدش چند ماه بعد توسط نیروهای امنیتی در محله قرالیسی سلیمانیه به همراه جسد جوان دیگری که توسط یک باند سه نفره کشته شدهبودند، پیدا شد. دادگاه سلیمانیه در مرداد ۱۳۹۸ سه متهم پرنده را محکوم کردهبود. پرونده جاری در مورد مالخری بوده که اموال قربانیان را از مجرمین خریدهبود.
ویدیویی در توییتر منتشر شده که مدعیست زنان ایرانی در فرودگاهی در عراق در حال کتک خوردن از پلیس این کشور هستند.
اما ویدیوی منتشر شده در ۲۳ خرداد ۱۴۰۱ در بین کاربران کرد زبان ساکن سلیمانیه عراق نشان میدهد که این یک نزاع در دادگاه شهر سلیمانیه بوده که در آن پلیس با خانواده یک مقتول که از نتیجه دادگاه ناراضی بودهاند درگیر شدهاند.
این ویدیو، دو هفته قبل از انتشار در شبکههای اجتماعی فارسیزبان، مدتی در عراق جنجال بهپا کرده بود. سیاستمدارانی با استناد به آن، به مخالفانشان تاختهبودند، قباد طالبانی مجبور به پاسخگویی شد، شورای قضایی اقلیم کردستان، کمیتهای ویژه تشکیل داد. بیبیسی هم خبر را پوشش داده و حتی حشد الشعبی هم از آن استفاده کرد تا به جنبشهای فمینیستی در عراق حمله کند.
بنابراین ادعای کتکزدن زنان ایرانی در فرودگاه عراق نادرست است.