شبکه‌های اجتماعی
تلگرام، توییتر، اینستاگرام، فیسبوک،...
ادعای روسیه درباره جعلی بودن تصاویر زن باردار در بیمارستان کودکان اوکراین.
نادرست
ماجرای زن باردار در بیمارستان کودکان اوکراین
اگر وقت ندارید …
برخلاف ادعای روسیه و برخی اکانت‌های فارسی، عکس‌های زن باردار در بمباران بیمارستان «ماریوپول» ساختگی نیست، او خود را گریم نکرده و نقش زن دیگری را نیز بازی نمی‌کند. ماریانا پد گورتسکایا، بلاگری است که پس از این بمباران، دختر خود را به دنیا آورده است.
خبر حمله نظامی روز چهارشنبه نیروهای روسیه به یک بیمارستان کودکان (و زایشگاه) در شهر «ماریوپول» اوکراین، در رسانه‌های ایران و جهان منعکس شده است. در این میان عکس‌هایی از یک زن باردار منتشر شده که در شبکه‌های اجتماعی فارسی نیز می‌توان بازتاب آن را دید. گروهی این عکس را به عنوان سند یک جنایت جنگی معرفی کرده‌اند و برخی نیز می‌گویند این عکس‌ها ساختگی است و اوکراین با استفاده از یک مدل، در تلاش برای انحراف واقعیت است.
با وجود اینکه درستی‌سنجی یک رویداد نظامی در جنگ، نیاز به دسترسی کامل به اطلاعات و اخبار دارد، اما می‌توان با بررسی خبرها و اظهارنظرهای رسمی، بخشی از واقعیت را در این زمینه روشن کرد.
آیا روسیه به ساختمان بیمارستان حمله کرده است؟
بله. هم مقامات اوکراین و هم مقامات روسیه این حمله را تایید کرده‌اند و شکی وجود ندارد که نیروهای نظامی روسیه، به ساختمان یک بیمارستان/زایشگاه در شهر ماریوپول اوکراین حمله کرده‌اند.
اوکراین درباره این حمله چه می‌گوید؟
مقامات رسمی اوکراین می‌گویند در این حمله سه نفر کشته شده و ۱۷ نفر مجروح شده‌اند. آنها می‌گویند زنان باردار و کودکان در هنگام حمله در بیمارستان بوده‌اند.
روسیه درباره این حمله چه می‌گوید؟
روسیه می‌گوید این حمله به ساختمانی انجام شده که بیمارستان بوده اما برای مدتی طولانی فعالیتی نداشته است. آنها می‌گویند به تازگی نیروهای مسلح در این ساختمان حضور داشته‌اند و روسیه نیز به شورای امنیت سازمان ملل، سه روز پیش از حمله هشدار داده که به این مکان حمله خواهد کرد.
نهادهای بین‌المللی درباره این حمله چه می‌گویند؟
در گزارش کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد به این حمله اشاره شده است. این نهاد بین‌المللی می‌گوید این حمله حداقل سه کشته داشته و بیمارستان در حال ارائه خدمات به مردم بوده است. این گزارش نیز، ادعای روسیه را رد می‌کند.
ماجرای عکس‌های زن باردار چیست؟
کانال‌های تلگرام روسی، بعد از این حمله، ادعاهایی را درباره یک زن باردار و چند عکس مطرح کردند. این ادعاها از سوی «اکانت رسمی سفارت روسیه در بریتانیا» نیز مطرح شده است. ادعا این بود که یک زن باردار که «بلاگر حوزه زیبایی» است، خود را گریم کرده، و به جای دو زن قربانی این حمله، در عکس‌هایی ساختگی ظاهر شده است؛ یک بار در حالی که با پای خود در حالی که صورت خونین دارد در حال خارج شدن از ساختمان است و یک بار در حالی که روی برانکارد دراز کشیده است، تعدادی نیروی امداد در حال انتقال او هستند.
AP
AP
عکس‌های باکیفیت نشان می‌دهد زنی که روی برانکارد دراز کشیده با زنی که در عکس‌های دیگر حضور دارد،تفاوت دارد و برخلاف ادعای سفارت روسیه، اینها دو فرد متفاوتند.
زن بلاگر نیز «ماریانا پد گورتسکایا» نام دارد که اکانت اینستاگرام و صفحه تلگرامی در زمینه زیبایی دارد. او باردار است و در شهر «ماریوپول» زندگی می‌کند اما فردی نیست که روی برانکارد خوابیده است. او همان زنی است که با پای خود در حال خارج شدن از بیمارستان است.
عکس‌های او در اینستاگرام نشان می‌دهد که نزدیک زایمان است و بعید نیست که در زمان حمله نظامی برای زایمان به این بیمارستان رفته باشد. گزارشی که در گاردین منتشر شده نشان می‌دهد که او نوزاد دختر خود را به دنیا آورده است.
از سویی دیگر، روز دوم مارس نیز در صفحه فیسبوک بیمارستان پستی قرار گرفته که یک درخواست سخت برای ادامه فعالیت است. این موضوع نشان می‌دهد برخلاف گفته مقامات روسیه، این بیمارستان در حال فعالیت بوده و متروکه نبوده است.
اکانت رسمی روسیه در اسرائیل نیز عکسی را منتشر کرده که ادعا می‌کند نیروهای Azov در این بیمارستان مستقر بوده‌اند. این در حالی است که نهاد تحقیقاتی Bellingcat که در زمینه راستی‌آزمایی موقعیت‌ها تخصص دارد، اعلام کرده محلی که به عنوان مقر Azov اعلام شده، حدود ۱۰ کیلومتر با بیمارستان فاصله دارد.
توییتر نیز توییت‌های سفارت روسیه در بریتانیا را به دلیل «ارتباط آن با انکار وقایع خشن» حذف کرده است.
بازتاب فارسی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی
این عکس‌ها، در توییتر و سایت‌های خبری فارسی، بازتاب داشته است.
به عنوان مثال، کاربری با نام حامد صراف‌پور در توییتر خود با انتشار چند عکس از ماریانا پد گورتسکایا نوشته که «همه اینها یک زن است در نمایش‌های متفاوت»:
کاربر دیگری که بیش از ۱۵ هزار دنبال‌کننده دارد، توییتی را منتشر کرده که ادعای سفارت روسیه را به همراه اسکرین‌شاتی از این اکانت نشان می‌دهد.
جمع‌بندی
عکس‌هایی که این روزها از بمباران یک بیمارستان/زایشگاه در شهر «ماریوپول» اوکراین منتشر شده، واکنش‌های زیادی را در شبکه‌های اجتماعی فارسی و جهانی به همراه داشته است. روسیه می‌گوید زن بارداری در این بیمارستان نبوده و عکس‌های یکی از زنان بارداری که در این ساختمان حضور داشته ساختگی است و او خود را گریم کرده است تا با بازی کردن نقش دو زن متفاوت، احساسات عمومی را تحریک کند.
روسیه همچنین می‌گوید این بیمارستان مدت طولانی است که فعالیت نمی‌کرده. اما گزارش نهادهای بین‌المللی و شواهدی که از این بیمارستان وجود دارد نشان می‌دهد این بیمارستان در حال ارائه خدمات به زنان باردار بوده است. ضمن اینکه عکس‌ها نیز برخلاف ادعای روسیه، از دو زن مختلف است. زن بارداری که در برخی از عکس‌ها دیده می‌شود، یک بلاگر در حوزه زیبایی است که باردار بوده است و به تازگی دختر خود را به دنیا آورده است.
یکی دیگر از ادعاهای نادرست روسیه، این است که ساختمان بیمارستان در اشغال نیروهای مسلح بوده است. این در حالی است که نهاد تحقیقاتی Bellingcat می‌گوید مکانی که از سوی روسیه اعلام شده، حدود ۱۰ کیلومتر با بیمارستان/زایشگاه، فاصله دارد.
پس از انتشار این عکس‌ها و توییت‌ها، اکانت‌های توییتری به زبان فارسی نیز ادعا کردند این عکس‌ها ساختگی است. با توجه به این بررسی‌ها، فکت‌نامه به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهد.
