شایعه بازداشت و شکنجه دریادار حبیب‌الله سیاری، معاون هماهنگ کننده ارتش

این گزارش به درخواست تعدادی از مخاطبان فکت‌نامه نوشته شده است. از ما سوال شده شایعه‌ای در شبکه‌های اجتماعی به این مضمون دست به دست می‌چرخد که «دریادار حبیب‌الله سیاری پس از انتشار نامه‌ای در مخالفت با فروش ایران به چین بازداشت شده و تحت شکنجه قرار گرفته است.»

نمونه این شایعه توییت زیر است که هنگام نوشتن این گزارش بیش از ۴۳۳ بار به اشتراک گذاشته شده است. 

یا این پست که نمونه آن زیاد در اینستاگرام منتشر شده است:

/?utm_source=ig_web_copy_link

اما حبیب‌الله سیاری کیست؟

حبیب‌الله سیاری، معاون هماهنگ‌کننده ارتش است. حکم انتصاب او را آیت‌الله علی خامنه‌ای، در تاریخ ۱۴ آبان ۱۳۹۶ امضا کرده است. مقام معاونت هماهنگ‌کننده ارتش در سال ۱۳۸۶ جایگزین مقام ریاست ستاد مشترک ارتش شد و به نوعی دومین مقام بلندمرتبه در ساختار ارتش جمهوری اسلامی ایران است. 

اولین بار این خبر کجا و توسط چه کسانی مطرح شده است؟

ما سرنخ این ادعا را دنبال کردیم و به هیچ منبع محکم و مستندی نرسیدیم. 

علی‌ جوانمردی، روزنامه‌نگار آزاد این خبر را روز ۳۱ تیر ۱۳۹۹ در یک ویدئوی زنده مطرح کرد. او در این ویدئو، مدعی می‌شود اسنادی از حفاظت اطلاعات ارتش به دست او رسیده که حاکی از بازداشت و شکنجه دریادار سیاری است. به گفته آقای جوانمردی از سیاری خواسته شده در تلویزیون بگوید که «اگر سپاه نبود، ارتش از بین رفته بود». او سپس می‌گوید که دلیل اصلی تحت فشار گرفتن دریادار سیاری نامه‌ای «علنی» است که در آن گفته «به عنوان سرباز اجازه نخواهد داد خلیج فارس فروخته شود. خط قرمز ارتش خاک کشور و مردم است و اجازه نخواهیم داد هیچ اجنبی چه با پوتین -یعنی چین- و چه با قلم وطن‌فروشان داخلی -یعنی خامنه‌ای خائن- وارد کشور شود.»‌

 

در این ویدئو صحبت از یک نامه علنی شده که هر چه ما گشتیم نشانی از آن پیدا نکردیم. تنها چیزی که در جست‌وجوهای‌مان پیدا شد یک توییت است که تاریخ آن دو روز پیش از ویدئوی آقای جوانمردی است. در این توییت ادعا شده، دریادار سیاری گفته «من به عنوان یک ارتشی هشدار مید‌هم که اگر بر سر خاک ایران معامله کنند ارتش وارد عمل می‌شود. ما بر سر خاک ایران با هیچ خودی و غیرخودی شوخی نداریم. دندان‌شان را در دهانشان خورد خواهیم کرد چه چینی باشند و چه خائنان وطن‌فروش.» 

 

آیا این مقام ارشد نظامی در ایران تحت بازداشت و شکنجه قرار دارد؟

جواب این سوال منفی است. رسانه‌های ایران گزارش داده‌اند دریادار سیاری روز اول مرداد از مرکز آموزش دژبان ارتش بازدید کرده و «نحوه غربالگری سربازان، محل اسکان و نحوه رعایت نکات بهداشتی» را بررسی کرده است. 

عنوان برنامه «اجرای شیوه‌نامه بهداشتی مرکز آموزش دژبان ارتش جمهوری اسلامی ایران» بوده است. فیلم بخش‌هایی از مراسم نیر که در آن گفت‌وگوی کوتاهی با دریادار سیاری شده، روز دوم مرداد ۱۳۹۹ در برنامه «در شهر» از شبکه پنجم تلویزیون ایران پخش شده است. 

چرا بحث دریادار سیاری پیش آمده است؟

جواب این سوال را دقیقا نمی‌دانیم. اما حدس می‌زنیم موضوع بی‌ارتباط به مصاحبه پرحاشیه او با خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) نباشد. دریادار سیاری در این گفت‌وگو از کمرنگ دیده شدن نقش ارتش این مصاحبه انتقاد می‌کند. 

این گفت‌وگو از سایت خبرگزاری حذف شده، ولی آنونس آن هنوز در سایت ایرنا در دسترس است و نسخه‌هایی از آن در شبکه‌های اجتماعی در دسترس است. 

پیش‌تر مهدی محمودیان فعال اصلاح‌طلب خبر داده بود سپاه از خبرنگاران ایرنا برای این مصاحبه شکایت کرده است. 

ممکن است بعد از این مصاحبه تذکراتی به معاونت هماهنگ‌کننده ارتش داده شده باشد یا حتی تحت فشار قرار گرفته باشد اما قطعا خبر بازداشت و شکنجه او، آن هم به دلیل نوشتن نامه‌ای در مخالفت با «فروش ایران به چین» شایعه‌ای بی‌اساس است. 

فکت‌نامه پیش‌ از این دو گزارش مفصل با عنوان از برنامه همکاری ۲۵ ساله ایران و چین چه می‌دانیم و پاسخ به بعضی سوالات درباره آن منتشر کرده و به شایعه «واگذاری جزیره کیش به چینی‌ها» نشان «نادرست» داده است. 

 

جمع‌بندی

شایعه‌ای در شبکه‌های اجتماعی به این مضمون دست به دست می‌چرخد که «دریادار حبیب‌الله سیاری پس از انتشار نامه‌ای در مخالفت با فروش ایران به چین بازداشت شده و تحت شکنجه قرار گرفته است.»

ما رد این شایعه را دنبال کردیم اما به هیچ منبع محکم و مستندی در تایید آن بر نخوردیم. 

علی جوانمردی روزنامه‌نگار، در ویدئویی در این باره صحبت کرده و از وجود اسناد و همین طور یک «نامه علنی» حرف زده که اثری از آنها در دست نیست. 

از سوی دیگر گزارش‌های خبری و تلویزیونی حکایت از آن دارند که معاونت هماهنگ‌کننده ارتش ایران در روزهای اخیر در مراسم عمومی حاضر بوده و صحبت هم کرده است. 

البته در هفته‌های گذشته مصاحبه دریادار سیاری با خبرگزاری ایرنا و حذف آن خبرساز شده بود. حتی صحبت از شکایت سپاه از خبرنگاران ایرنا هم مطرح شده بود. ممکن است در سطوح بالا، از این مقام نظامی درباره اظهاراتش درباره ارتش و سپاه سوال شده باشد، اما قطعا بازداشت و شکنجه او به عنوان دومین فرمانده عالی‌رتبه ارتش که منصوب و مورد اعتماد آیت‌الله خامنه‌ای است، نمی‌تواند درست نباشد.

تاکنون هیچ مقام ارتش در این باره برنامه همکاری ایران و چین موضع علنی نگرفته است. از نامه‌نگاری‌ها و مواضع غیرعلنی هم ما خبر نداریم.

از این رو فکت‌نامه این خبر را که «دریادار حبیب‌الله سیاری بازداشت شده و تحت شکنجه قرار دارد» بی‌اساس می‌داند و به آن نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.