مقایسه گمراه‌کننده نرخ بیکاری در ایران با کشورهای اروپایی

سیدمصطفی موسوی‌نژاد، عضو شورای مرکزی جبهه پایداری، روز ۲۴ تیر ۱۴۰۴ در توییتی نوشت که نرخ بیکاری در ایران از اسپانیا، ترکیه، سوئد و فرانسه کمتر شده است.

نرخ بیکاری در ایران چقدر است؟

آخرین نتایج آمارگیری نیروی کار در ایران نشان می‌دهد نرخ بیکاری در بهار ۱۴۰۴ به ۷/۳ (هفت و سه دهم) درصد رسیده و نسبت به بهار سال گذشته ۰/۴ درصد کمتر شده است. در همین دوره نرخ مشارکت اقتصادی ۴۱/۲ (چهل‌و‌یک و دو دهم) درصد و نسبت اشتغال ۳۸/۲ (سی‌وهشت و دو دهم) درصد جمعیت بالای ۱۵ سال بوده است.

وضعیت در استرالیا، سوئد و ترکیه چگونه است؟

طبق آخرین آمار در ماه آوریل ۲۰۲۵ (بهمن و اسفند ۱۴۰۳) نرخ بیکاری جمعیت بالای ۱۵ سال در اسپانیا ۱۰/۹ (ده و نه دهم) درصد، در ترکیه ۸/۶ (هشت و شش‌دهم) درصد، در سوئد ۸/۵ (نه و پنج دهم) درصد و در فرانسه ۷/۱ (هفت و یک‌دهم) درصد است.

این آمار تقریبا مشابه آماری است که آقای موسوی‌نژاد ارائه کرده است، اما مقایسه شاخص‌های اشتغال ایران با چهار کشور مورد اشاره، مقایسه گمراه‌کننده‌ای است؛ چراکه بازار کار (مشارکت اقتصادی نیروی کار) در ایران بسیار کوچک است و به همین دلیل، پایین بودن شاخص «بیکاری» هم که بر اساس میزان مشارکت اقتصادی محاسبه می‌شود بیانگر وضعیت بهتر اشتغال در ایران نیست.

طبق آخرین آمار در سال ۲۰۲۴ میلادی نرخ مشارکت اقتصادی جمعیت ۱۵ تا ۶۴ سال در سوئد ۸۴ درصد و در اسپانیا و فرانسه ۷۵ درصد است. در ترکیه این نسبت ۵۵ درصد است.

شاید برای فهم بهتر وضعیت اشتغال، مقایسه نسبت اشتغال بهتر از سایر شاخص‌ها باشد. چنانکه بر اساس آمار سال ۲۰۲۴ نسبت اشتغال جمعیت ۱۵ سال به بالا در سوئد ۶۲ درصد، در فرانسه ۵۳ درصد و در اسپانیا و ترکیه ۵۰ درصد است.

چرا پایین آمدن نرخ بیکاری در ایران نشانه مثبتی در آمار اشتغال نیست؟

فکت‌نامه پیش‌تر در گزارش‌های زیادی به موضوع گمراه‌کننده‌ بودن نرخ بیکاری در ایران پرداخته است.

بررسی آمارهای رسمی نشان می‌دهد از ابتدای سال ۱۴۰۰ تاکنون نرخ مشارکت اقتصادی، به نسبت افزایش جمعیت روند نزولی داشته و به عبارتی، بازار کار کوچک‌تر شده است و در این شرایط است که با خروج نیروهای جویای کار از بازار، نرخ بیکاری هم کاهش پیدا کرده است.احتمالا دلیل این وضعیت، تداوم بحران اقتصادی و به صرفه نبودن کار و فعالیت رسمی است که باعث شده نیروهای بالقوه کار ترجیح دهند به جای کار یا جست‌وجو برای کار، به‌کل از بازار کار خارج شوند.با این اوصاف فکت‌نامه به این ادعا که «نرخ بیکاری در ایران از اسپانیا، ترکیه، سوئد و فرانسه کمتر شده است» نشان گمراه‌کننده می‌دهد.