نفیسه کوهنورد
خبرنگار بی‌بی‌سی
اگر فردو را بزنند، کشورهای حاشیه خلیج فارس دچار مشکل [تشعشعات رادیواکتیو] می‌شوند.
نادرست
ادعای نادرست درباره خطر نشت رادیواکتیو در تاسیسات فردو
روز ۲۹ خرداد ۱۴۰۴، تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی برنامه صفحه ۲ ویژه جنگ اسرائیل و ایران را به گفتگو با خبرنگارانش اختصاص داد. بخشی از این برنامه به آثار از بین رفتن مراکز هسته‌ای و آثار آن بر سلامت مردم شود؟ در این برنامه گفته‌شد: «اگر فردو را بزنند، کشورهای حاشیه خلیج فارس دچار مشکل [تشعشعات رادیواکتیو] می‌شوند.»
نفیسه کوهنورد، خبرنگار ارشد خاورمیانه بی‌بی‌سی فارسی که درباره نگرانی کشورهای حاشیه خلیج فارس در این باره صحبت می‌کرد، گفت:
«وزارت محیط زیست عمان اعلام کرد هر لحظه در حال سنجش میزان تشعشعات رادیواکتیو هستند… کشورهای حاشیه خلیج فارس هم یکی از ترس‌هاشان همین [تشعشعات رادیواکتیو] هست… فقط هم نیروگاه بوشهر نیست و اگر فردو را هم بزنند ظاهرا بسیاری از این کشورها دچار مشکل خواهد شد و برای همین هم مدام دارند هشدار می‌دهند.»
البته پیش از صحبت‌های نفیسه کوهنورد، فرناز قاضی‌زاده مجری برنامه (دقیقه ۵:۱۷) به این اشاره می‌کند که خطر تشعشع از راکتورهای هسته‌ای بوشهر و تهران است، نه تاسیسات غنی‌سازی نطنز و فردو. کسری ناجی، خبرنگار دیگر بی‌بی‌سی هم چند دقیقه بعد (دقیقه ۱۴:۱۳)، با استناد به نظرات کارشناسی متخصصان هسته‌ای می‌گوید:
«فردو حتی اگر هدف هم قرار بگیرد، مشکل تشعشعات خیلی کم خواهد بود، کسی هم آن طرف‌ها نیست. بنابراین نگرانی زیاد نیست.»
فکت‌نامه پیش‌تر در گزارش مفصلی تاریخچه، دستورالعمل‌ها و ویژگی‌های نشت از کارخانجات غنی‌سازی را بررسی کرده است.
مقاله‌های مرتبط
هم بیانیه آژانس و هم مقاله قبلی ما تایید می‌کند که خطر نشت رادیواکتیو از تاسیسات غنی‌سازی مانند نطنز و فردو جدی نیست.
در آن مقاله گفتیم که:
۱- اولا وقتی گفته می‌شود کپسول حاوی گاز UF6 با غنای ۶۰درصد است، این عدد نسبت ذرات درون کپسول است. وقتی نشت می‌کند که دیگر ۶۰درصد نیست. برای همین توزیع ذرات آلفازا، از حد تابش زمینه طبیعی هم کمتر است. یعنی خطر آلودگی رادیواکتیویته وجود ندارد.
۲- گاز UF6 به شدت فعال و سنگین است و محصول نهایی آن در تماس با بخار آب، UO2F2 به صورت کف روی سطح می‌نشیند و محصول جانبی، اسید فلوئوریدریک، به عنوان گاز مسموم‌کننده و خطرناک تا شعاع چند ده‌متری محل نشت، برای مدتی آلودگی شیمیایی ایجاد می‌کند.
۳- غیر از آژانس، چند نهاد ایرانی (انرژی اتمی، محیط‌زیست، پدافند غیرعامل، وزارت ارتباطات، وزارت دفاع) و بین‌المللی مستقل، مقدار تشعشعات را اندازه‌گیری می‌کنند و سطح تشعشعات همچنین به‌صورت زنده با ماهواره‌هایی از کشورهای مختلف، در حال پایش است.
به تازگی روزنامه وال‌استریت ژورنال هم در گزارشی که روز ۲۸ خرداد منتشر شده به این مساله اشاره و تاکید کرده سایت‌های غنی‌سازی قابلیت تشعشع خطرناک ندارند و خطر احتمالی محدود به پرسنل و افراد حاضر در محل خواهد بود.
بنابراین این عبارت که «اگر فردو را بزنند، کشورهای حاشیه خلیج فارس دچار مشکل می‌شوند» نادرست است.
