عباس علی‌آبادی
وزیر نیرو
مصرف آب و برق برای هر فرد در کشورمان بیش از دو برابر سرانه جهانی است.
نادرست
مصرف آب و برق در ایران در مقایسه با متوسط جهانی
اگر وقت ندارید …
- رسانه‌ها در ایران به نقل از عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو نوشته‌اند: «مصرف آب و برق هر ایرانی، بیش از ۲ برابر سرانه جهانی است».
- این طور نیست. طبق آخرین آمارهای معتبر جهانی، ایران در سال ۲۰۲۳ با با رکورد مصرف ۳/۹۴ کیلووات ساعت به ازای هر نفر، شصت و هفتمین کشور دنیا با بالاترین سرانه مصرف برق است.
- سرانه مصرف برق در ایران حدود ۱۰ درصد بیشتر از متوسط جهانی است.
- بر اساس آمار سال ۲۰۲۱، ایران با سرانه مصرف کل ۱۱۰۷ مترمکعب به ازای هر نفر، سیزدهمین کشور در رده‌بندی جهانی است.
- اما اگر مصرف خانگی را مبنای رده‌بندی قرار دهیم، ایران با رکورد ۷۴ مترمکعب به ازای هر نفر در رتبه ۶۱ قرار می‌گیرد.
رسانه‌ها در ایران به نقل از عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو نوشته‌اند: «مصرف آب و برق هر ایرانی، بیش از ۲ برابر سرانه جهانی است».
به همراه این ادعا ویدئویی از مصاحبه وزیر نیرو شده که روز شنبه ۱۳ اردیبهشت ماه در اخبار نیمروزی شبکه یک، با همین عنوان پخش شده، اما در ویدئو این بخش از گفته‌های وزیر نیرو شنیده نمی‌شود.
اولین بار نیست که مقام‌های دولتی در ایران مدعی آمار بالای مصرف انرژی در مقایسه با سایر کشورهای جهان می‌شوند. به عنوان نمونه فکت‌نامه می‌توان به درستی‌سنجی چند ماه پیش (آذر ۱۴۰۳) گفته مسعود پزشکیان و مقایسه مصرف برق در ایران و کشورهای پیشرفته در حد انگلستان، کانادا و آلمان اشاره کرد.
سرانه مصرف برق در ایران و در جهان چقدر است؟
بررسی آخرین بررسی آخرین داده‌های موجود در سایت اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA) که یکی از معتبرترین منابع در زمینه داده‌های مرتبط با انرژی است، ایران با رکورد مصرف ۳/۹۴ کیلووات ساعت به ازای هر نفر، شصت و هفتمین کشور دنیا با بالاترین سرانه مصرف برق است. طبق محاسبات سال ۲۰۲۲ (ذکر شده در گزارش قبلی فکت‌نامه) ایران در رتبه ۷۳ قرار داشت که اکنون با پنج پله صعود به رتبه ۶۷ ارتقا پیدا کرده است، اما همچنان در میانه‌های جدول قرار دارد.
از نظر متوسط مصرف هم وضعیت ایران تقریبا در میانه است. اگر سرانه مصرف کل جهان را حساب کنیم، یعنی مصرف برق همه کشورها را به کل جمعیت جهان در سال ۲۰۲۲ میلادی تقسیم کنیم، در این صورت سرانه مصرف برق برای هر انسان ۳/۳۳ کیلووات ساعت به دست می‌آید که فاصله چندانی با سرانه مصرف در ایران ندارد.
اما وضعیت در مورد مصرف آب چگونه است؟
بانک جهانی در سال ۲۰۲۱، حجم برداشت آب شیرین در ایران را سالانه ۹۳ میلیارد متر مکعب برآورد کرده است. با احتساب جمعیت ۸۴ میلیونی ایران در آن زمان، سرانه برداشت آب در ایران به حدود ۱۱۰۷ مترمکعب به ازای هر نفر می‌رسد. در همین حال حجم برداشت آب شیرین در کل جهان ۳۹۴۹ میلیارد مترمکعب است که با احتساب جمعیت ۷ میلیارد و ۹۲۱ میلیون نفری جهان در سال ۲۰۲۱ سرانه برداشت آب شیرین به ۴۹۹ مترمکعب به ازای هر نفر می‌رسد که کمتر از نصف سرانه برداشت آب در ایران است.
اما باید توجه داشت که این برداشت کل آب برای مصارف کشاورزی، صنعتی و خانگی است، در حالی که اگر تنها سهم ۷ درصدی مصرف خانگی (Domestic) را مبنا قرار دهیم، در این صورت ایران با سرانه مصرف ۷۳/۶ متر مکعب به ازای هر نفر در سال در رتبه شصت و یکم قرار می‌گیرد. با این حساب میانگین مصرف خانگی آب در ایران حدود ۱۵ درصد بیشتر از میانگین جهانی که در سال ۲۰۲۱ حدود ۶۴ مترمکعب به ازای هر نفر بوده است.
جمع‌بندی
رسانه‌ها در ایران به نقل از عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو نوشته‌اند: «مصرف آب و برق هر ایرانی، بیش از ۲ برابر سرانۀ جهانی است.»
این اولین بار نیست که مقام‌های دولتی در ایران مدعی آمار بالای مصرف انرژی در ایران می‌شوند.
بر آخرین داده‌های اداره اطلاعات انرژی آمریکا در سال ۲۰۲۳، ایران با با رکورد مصرف ۳/۹۴ کیلووات ساعت به ازای هر نفر، شصت و هفتمین کشور دنیا با بالاترین سرانه مصرف برق است و سرانه مصرف برق در ایران حدود ۱۰ درصد بیشتر از متوسط جهانی است.
از نظر مصرف آب هم وضعیت کم‌وبیش چنین است. بر اساس آخرین داده‌های بانک جهانی در سال ۲۰۲۱، ایران با سرانه مصرف کل ۱۱۰۷ مترمکعب آب به ازای هر نفر، سیزدهمین کشور در رده‌بندی جهانی است. اما اگر مصرف خانگی را مبنای رده‌بندی قرار دهیم، ایران با رکورد ۷۴ مترمکعب آب به ازای هر نفر، در رتبه ۶۱ قرار می‌گیرد.
بیش از ۹۰ درصد آب مصرفی در ایران در بخش کشاورزی استفاده می‌شود و سهم مصرف خانگی از آمار مصرف آب در ایران کمتر از ۷ درصد است.
با این اوصاف روشن است، آنچه گفته شده تصویری خلاف واقعیت ترسیم می‌کند و به همین دلیل فکت‌نامه به این گفته وزیر نیرو که «مصرف آب و برق هر ایرانی، بیش از ۲ برابر سرانۀ جهانی است» نشان نادرست می‌دهد.
