شبکه‌های اجتماعی
تلگرام، توییتر، اینستاگرام، فیسبوک،...
ویدیویی که تولید عمدی گردوغبار به دست حکومت ایران در عراق را نشان می‌دهد تا مسئولان بتوانند تعطیلی ناشی از قطع برق در ایران را لاپوشانی کنند.
نادرست
ادعای نادرست در مورد تولید عمدی گرد و غبار در مرز ایران و عراق به دست حکومت ایران
اگر وقت ندارید …
- ویدیویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که ادعا می‌کند تولید عمدی گرد و غبار به دست حکومت ایران را در عراق نشان می‌دهد تا مسئولان بتوانند تعطیلی ناشی از قطع برق در ایران را لاپوشانی کنند. این ادعا نادرست است.
- ویدیو مربوط به این روزها و ایران نیست و با جستجوی معکوس تصاویر آن، می‌توان نشانی از آن را در یک ویدئوی قدیمی در یوتیوب پیدا کرد که پنج سال پیش منتشر شده است.
- صدای روی ویدئو به زبان پرتغالی است و مربوط به ایران یا عراق نیست.
- ابعاد حجم خاکی که بلند شده و حجم غباری که عامل انسانی می‌تواند مستقیما تولید کند در حدی نیست که بتواند از زنجان تا بوشهر را در بر بگیرد.
در شبکه‌های اجتماعی ویدیویی منتشر شده است که ادعا می‌شود تولید عمدی گرد و غبار در عراق را نشان می‌دهد تا ایران تعطیل شود. ادعای مطرح شده این است که مسئولان در ایران به دلیل کمبود برق مجبور به اعلام تعطیلات هستند، اما چون بهانه‌ای برای این کار ندارند به عراق رفته و در آنجا گرد و غبار تولید می‌کنند و به سوی ایران می‌فرستند به این ترتیب ضرورت تعطیلی به وجود می‌آید.
این ویدیو نبا توضیحاتی کمابیش مشابه در سطحی وسیع در اینستاگرام منتشر شده است. (لینک۱، لینک۲، لینک۳)
در این ویدئو چند ماشین دیده می‌شود که به نظر می‌رسد در حال پراکندن گرد و غبار در فضا هستند.
اما این ادعا تا چه اندازه صحت دارد؟
در روزهای اخیر چند استان در ایران به دلیل گرد و خاک تعطیل یا دور کار شدند. مدارس و ادارات استان‌های زنجان، کرمانشاه، ایلام، لرستان خوزستان، بوشهر، تحت تاثیر این موج اخیر گردوغبار قرار گرفتند.
این ویدئو اما مربوط به این روزها و ایران نیست و با جستجوی معکوس تصاویر آن، می‌توان نشانی از آن را در یک ویدئوی قدیمی منتشر شده در یوتیوب پیدا کرد که پنج سال پیش منتشر شده.
این ویدئو که در سال ۲۰۱۹ روی یوتیوب قرار گرفته، اشاره‌ای به مکان یا مشخصات بیشتری از این اتفاق نمی‌کند اما به طور قطع می‌توان گفت مربوط به این روزها نیست و ارتباطی با شرایط جوی این روزها در ایران ندارد.
صدایی که روی ویدئو قرار دارد، به زبان پرتغالی است و مربوط به ایران یا عراق نیست. این صدا به زبان پرتغالی می‌گوید که این ماشین‌های کشاورزی در حال آلوده‌کردن هوا هستند و به گفته چند بیننده، این اتفاق در زمان برداشت محصول اتفاق افتاده است.
کارکرد دقیق این ماشین‌ها و این کاربرد آن برای ما مشخص نشد، اما با اطمینان می‌توان گفت که این ویدیو قدیمی است و ربطی به ایران و عراق هم ندارد.
از سوی دیگر به لحاظ منطقی هم چنین چیزی ممکن نیست ابعاد حجم خاکی که بلند شده و حجم غباری که این عامل انسانی می‌تواند تولید کند در حدی نیست که بتواند از زنجان تا بوشهر را در بر بگیرد.
پیش از این هم در سال ۱۴۰۰ ادعاهای مشابهی با نتشار این ویدیو و ویدیوهایی مشابه این مطرح می‌شد که ما همان زمان آنها را فکت‌چک و رد کرده بودیم.
از این رو این ادعا که این ویدئو ماشین‌هایی را نشان می‌دهد که حکومت ایران به وسیله آنها عمدا در مرز ایران و عراق گرد و غبار تولید می‌کند و به سوی ایران می‌فرستد تا تعطیلی ناشی از نبود برق را لاپوشانی کند، نشان «نادرست» می‌دهد.
