آیا تعرفه واردات آی‌فون تغییر کرده‌است؟

شماری از رسانه‌ها از جمله خبرگزاری رسمی دولتی ایران، ایرنا، روز یکشنبه ۱۳ آبان‌ماه، به نقل از کامل تقوی‌نژاد، دبیر هیات دولت نوشتند: «تعرفه جدید واردات گوشی اپل اعلام شد.»

انتشار این خبر در میان کاربران شبکه‌های مجازی با استقبال روبرو شد که گمان می‌بردند این تصمیم پس از واکنش‌های گسترده به انتشار خبر برداشته شدن ممنوعیت واردات آی‌فون و تعیین نرخ سود بازرگانی ۹۶ درصدی برای واردات گوشی‌های نام تجاری اپل اتخاذ شده‌است.

در خبرهای منتشر شده به نقل از دبیر هیات دولت تصمیم تعیین حقوق ورودی برای واردات گوشی‌های تلفن همراه بالاتر و پایین تر از ۶۰۰ دلار به جلسه روز یکشنبه دولت در تاریخ ۱۳ آبان‌ماه نسبت داده شده و آمده است:

«با مصوبه هیات دولت، حقوق ورودی مربوط به گوشی اپل در سال جاری برای گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار مطابق قانون بودجه در رویه تجاری ۱۵ درصد و در سایر رویه‌ها ۳۰ درصد تعیین شد و برای گوشی های اپل ۶۰۰ دلار و پایین‌تر حقوق ورودی در رویه تجاری ۵ درصد و در سایر رویه‌ها ۶ درصد تعیین شد.» 

آنچه به عنوان متن این خبر و مصوبه جدید دولت منتشر شده، دقیقا «جزء ق بند ۴ تبصره یک بودجه سال ۱۴۰۴» است که به عنوان یکی از منابع درآمدی دولت در سال آینده پیش‌بینی شده و بنا بر حکم بودجه «وزارت امور اقتصادی و دارایی (گمرک جمهوری اسلامی ایران) مکلف است منابع حاصل از اجرای این حکم را به ردیف درآمدی ۱۱۰۴۱۰ واریز کند.»

تنها تفاوت متن لایحه بودجه با مصوبه جدید دولت، استفاده مشخص از کلمه «اپل» به جای استفاده از اسم عام «تلفن همراه» است. البته این تفاوت جزیی می‌تواند به این معنا تعبیر شود که گوشی‌های تلفن همراه هوشمند با نام تجاری اپل یا همان آی‌فون نیز همچون سایر گوشی‌ها مشمول حقوق ورودی معمول ۱۵ و ۳۰ درصدی شده‌اند.

با این حال، کماکان این ابهام باقی می‌ماند که این مصوبه دولت آیا موجب تغییر متن لایحه بودجه شده و این جزء بودجه در تصویب نهایی نمایندگان در صحن، به گونه‌ای تغییر خواهد کرد که گوشی‌های نام تجاری اپل را نیز در بر خواهد گرفت یا اینکه ممنوعیت خاص واردات آی‌فون به شیوه دیگری مرتفع خواهد شد و این مدل گوشی‌های تلفن همراه نیز صرفا مشمول همین جزء از بودجه خواهند شد.

اظهارات جدید و ابهام درباره تعرفه واردات آیفون

این ابهام زمانی دوچندان می‌شود که عبدالمهدی اسدی، رئیس انجمن تلفن همراه، تبلت و لوازم جانبی ایران گفته در جلسه‌ای که روز ۱۵ آبان در وزارت صمت برگزار شده، مقام‌های این وزارت‌خانه اعلام کرده‌اند که « تعرفه ۱۵ درصدی واردات آیفون هنوز قطعی نیست و باید در کمیسیون ماده یک بررسی شود.»

اسدی اضافه کرد: «در حال حاضر تعرفه همه موبایل‌های بالای ۶۰۰ دلار معادل ۱۵ درصد است، اما برای آیفون هنوز تصمیم قطعی گرفته نشده و ممکن است همین ۱۵ درصد تصویب شود یا رقم بالاتری در نظر گرفته شود.»

در واقع این همان شیوه‌‌ای است که پیشتر دولت سیزدهم در خردادماه ۱۴۰۳، با تعیین نرخ سود بازرگانی ۹۶ درصدی برای گوشی‌های آیفون تجربه کرد. در آن مصوبه هیات وزیران که به پیشنهاد وزارت صمت و امضای محمد مخبر، سرپرست ریاست‌جمهوری در آن زمان منتشر شد، آمده بود در صورت لغو ممنوعیت واردات گوشی‌های هوشمند تلفن همراه با نشان تجاری اپل، سود بازرگانی واردات گوشی‌های اپل،‌ ۹۶ درصد خواهد بود.

فکت‌نامه پیش از این در گزارشی که با عنوان «از رفع ممنوعیت واردات آی‌فون و تعرفه آن چه می‌دانیم؟» منتشر شد، به این بند از لایحه بودجه سال آینده و دیگر جزییات موضوع واردات گوشی‌های تلفن همراه اشاره کرده بود.

مسعود پزشکیان، رئیس دولت چهاردهم، روز اول آبان ماه امسال لایحه بودجه سال آینده را به مجلس ارائه کرد. نمایندگان مجلس روز هشتم آبان پس از دفاع پزشکیان از این لایحه به کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۴، رای مثبت داده‌اند و این لایحه در حال بررسی در کمیسیون تلفیق بودجه مجلس است.

حقوق ورودی رویه تجاری واردات گوشی‌های تلفن‌همراه بالاتر از ۶۰۰  در بند ط تبصره ۷ قانون بودجه امسال نیز حداقل ۱۵ درصد تعیین شده که برای سایر رویه‌ها این نرخ دو برابر می‌شود.

بر اساس حکم بودجه، منابع حاصل از اجرای این حکم به ردیف درآمدی ۱۱۰۴۱۰ واریز می‌شود، دولت در سال جاری (۱۴۰۳) از محل حقوق ورودی گوشی‌های تلفن همراه بیشتر از ۶۰۰ دلار، درآمدی به میزان  ۲٬۰۴۰ میلیارد تومان در نظر گرفته است.

این رقم در جدول شماره شش لایحه بودجه ۱۴۰۴، نیم میلیارد یورو پیش بینی شده که با نرخ محاسباتی ۵۰ هزار و ۲۲۸ تومان برای هر یورو در بودجه سال آینده، در واقع دولت انتظار دارد سال آینده از حقوق ورودی دریافتی از گوشی‌های تلفن همراه بالاتر از ۶۰۰ دلار، درآمدی معادل ۲۵ هزار و ۱۱۴ میلیارد تومان به دست آورد.

مقایسه این دو رقم نشان می‌دهد که برآورد دولت از این منبع درآمدی در لایحه بودجه سال آینده نسبت به قانون بودجه ۱۴۰۳ بیشتر از ۱۲/۳ برابر شده است. 

حقوق ورودی، مطابق بند دال ماده یک قانون امور گمرکی «حقوق گمرکی معادل چهار درصد ارزش گمرکی کالا به اضافه سود بازرگانی که توسط هیأت وزیران تعیین می گردد به علاوه وجوهی که به موجب قانون، گمرک مسئول وصول آن است.»

این اجزای مختلف در حال حاضر شامل حقوق گمرکی، سود بازرگانی، مالیات بر ارزش افزوده و سهم هلال احمر است.

حقوق گمرکی بنا بر قانون ۴ درصد ارزش کالای وارداتی و ثابت است، اما محاسبه سود بازرگانی برای کالاهای مختلف متغیر است، سود بازرگانی از سوی هیات وزیران و از روی ارزش سیف کالا ( ارزش سیف، CIF مجموع قیمت کالا به همراه هزینه‌های مرتبط با کالا از مبدا تا گمرک ورودی است) محاسبه می شود و سالانه برای تمامی اقلام وارداتی در کتاب مقررات صادرات و واردات منتشر می‌شود.

رسانه‌ها از جمله خبرگزاری ایرنا، روز یکشنبه ۱۳ آبان، به نقل از کامل تقوی‌نژاد، دبیر هیات دولت نوشتند: «تعرفه جدید واردات گوشی اپل اعلام شد.» در این خبرها به نقل از دبیر هیات دولت آمده است: «با مصوبه هیات دولت در جلسه عصر امروز (یکشنبه) حقوق ورودی مربوط به گوشی اپل در سال جاری برای گوشی های بالای ۶۰۰ دلار مطابق قانون بودجه در رویه تجاری ۱۵ درصد و در سایر رویه ها ۳۰ درصد تعیین شد و برای گوشی های اپل ۶۰۰ دلار و پایین تر حقوق ورودی در رویه تجاری ۵ درصد و در سایر رویه ها ۶ درصد تعیین شد.» 

این مصوبه جدید دولت با تنها یک تفاوت، دقیقا جزء ق بند ۴ تبصره یک بودجه سال ۱۴۰۴ است که به عنوان یکی از منابع درآمدی دولت در سال آینده پیش‌بینی شده است. تنها تفاوت تصریح بر کلمه «اپل» و استفاده از آن به جای اسم عام «تلفن همراه» است. البته این تفاوت جزیی می‌تواند به این معنا تعبیر شود که با مصوبه جدید گوشی‌های تلفن همراه هوشمند با نام تجاری اپل یا همان آیفون نیز همچون سایر گوشی‌ها مشمول حقوق ورودی معمول ۱۵ و ۳۰ درصدی شده‌اند.

با این حال، کماکان این ابهام باقی می‌ماند که این مصوبه دولت آیا موجب تغییر متن لایحه بودجه خواهد شد و این جزء بودجه در تصویب نهایی نمایندگان در صحن، تغییر خواهد کرد؟