سهم شرکت‌های زیرمجموعه بانک آینده از تسهیلات

سعید موذنی، مدیر گروه اقتصادی خبرگزاری فارس، در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس، با اشاره به «ادامه فعالیت یک بانک با زیان انباشته ۳۵۶ هزار میلیارد تومانی» نوشت: «بدهی ۱۸۵ هزار میلیارد تومانی به بانک مرکزی و معوق‌شدن ۹۷.۷ درصد ‌وام‌ها که ۹۱ درصد آن به شرکت‌ها و سهامداران بانک بوده، از عجیب‌ترین پدیده‌ها در نظام بانکی ایران و جهان است‌.»

فکت‌نامه پیش از این نیز در مطلب دیگری به موضوع ناترازی‌ها و وضعیت مالی بانک آینده پرداخته بود.

آیا زیان انباشته بانک آینده ۳۵۶ هزار میلیارد تومان است؟

آخرین گزارش مالی بانک آینده در سامانه کدال، مربوط به اطلاعات و صورت‌های مالی میاندوره‌ای بهار ۱۴۰۳ است. بر اساس این گزارش‌، بانک آینده در پایان خرداد ۱۴۰۳، زیان انباشته‌ای بیشتر از ۳۵۶ هزار میلیارد تومان در صورت‌های مالی خود به ثبت رساند که نسبت به پایان بهار سال ۱۴۰۲، رشدی ۹ درصدی دارد.

در سه ماه نخست امسال زیان جامع منتهی به خرداد ۱۴۰۳ این بانک حدود ۲۹/۹ هزار میلیارد تومان است که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل از آن ۳۷ درصد افزایش داشت. ثبت این میزان زیان در سه ماه بیانگر آن است که عملکرد بانک آینده ماهانه اندکی کمتر از ۱۰ هزار میلیارد تومان زیان (۹۹۵۶ میلیارد تومان) به جا گذاشته است.

حجم تسهیلات بانک آینده چقدر است؟

بر اساس آخرین صورت مالی منتشر شده در سامانه کدال (خرداد ۱۴۰۲)، تسهیلات اعطایی و مطالبات از اشخاص غیر دولتی بانک آینده در پایان خرداد ماه ۸۷/۲ هزار میلیارد تومان و در پایان سال گذشته مبلغ ۸۸/۳ هزار میلیارد تومان بوده است.

در گزارش قبلی که سه ماه پیش در سامانه کدال منتشر شده بود، رقم تسهیلات در پایان سال ۱۴۰۲ رقم ۹۶/۶ هزار میلیارد تومان اعلام شده بود که با گزارشی که سه ماه بعد منتشر شده بیش از ۸ هزار میلیارد تومان تفاوت دارد که رقم بزرگ و قابل ملاحظه‌ای است. دقیقا روشن نیست دلیل این اختلاف نسبتا بزرگ، تسویه حساب بخشی از تسهیلات پرداختی و وصول مطالبات است یا تجدید ارزیابی‌ها یا هر دلیل احتمالی دیگری.

چقدر از تسهیلات بانک آینده به شرکت‌های زیرمجموعه بانک آینده وام داده شده است؟

بر اساس این گزارش بانک مرکزی در خرداد امسال، ۸۶/۳ هزار میلیارد تومان از تسهیلات بانک آینده به شرکت‌ها و اشخاص مرتبط با بانک داده شده است. به عبارتی این رقم معادل ۹۹ درصد کل تسهیلات اعطایی بانک آینده است.

نسبت ۹۱ درصد از کجا آمده است؟

نسبت ۹۱ درصد با صورت مالی سه ماه پیش بانک آینده در سامانه کدال و گزارش بانک مرکزی در پایان سال ۱۴۰۲ همخوانی دارد. در این دوره کل تسهیلات پرداختی ۹۶/۶ هزار میلیارد تومان اعلام شده بود. در گزارش بانک مرکزی هم رقم تسهیلات اعطای به شرکت‌ها و اشخاص زیرمجموعه بانک آینده ۸۷/۷ هزار میلیارد تومان محاسبه شده بود که معادل ۹۱ درصد کل تسهیلات پرداختی است.

آخرین گزارش بانک‌مرکزی در خرداد امسال نیز بیانگر آن است که مجموع تسهیلات اعطایی بانک آینده به شرکت‌های زیرمجموعه این بانک در این مقطع به ۸۶/۳ هزار میلیارد تومان رسیده است.

اگر رقم ۹۶/۶ هزار میلیارد تومان در اطلاعیه قبلی منتشر شده در سامانه کدال را مبنای مقایسه در نظر بگیریم، در پایان سال ۱۴۰۲، ۹۰/۸ درصد از کل تسهیلات بانک آینده به شرکت‌های زیر مجموعه این بانک پرداخت شده، اما اگر با رقم ۸۸/۳ هزار میلیارد تومان در اطلاعیه جدید منتشر شده در کدال، مقایسه کنیم، میزان تسهیلات پرداختی بانک آینده به شرکت‌ها و اشخاص حقیقی زیر مجموعه این بانک در پایان پارسال به ۹۹/۳ درصد از کل تسهیلات پرداختی این بانک می رسد.

مقایسه اعداد و ارقام کل تسهیلات پرداختی بانک آینده با میزان تسهیلات پرداختی این بانک به زیرمجموعه‌های خودش در مقطع پایان بهار ۱۴۰۳ نیز نشان می‌دهد که ۹۹/۱ درصد از کل تسهیلات بانک آینده نصیب شرکت‌ها و اشخاص حقوقی زیرمجموعه این بانک شده است.

عمده این تسهیلات نیز به «شرکت توسعه بین‌المللی ایران مال» پرداخت شده است، بر اساس اعلام بانک مرکزی خالص تسهیلات پرداختی بانک آینده در پایان پارسال به این شرکت ۵۵/۳ هزار میلیارد تومان است.

بانک مرکزی در جدیدترین گزارش خود، خالص تسهیلات پرداختی به شرکت توسعه بین‌المللی ایران مال در پایان بهار ۱۴۰۳ را ۵۵/۷ هزار میلیارد تومان اعلام کرد.

وضعیت کلی بانک آینده چگونه است؟

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نیز در مهرماه ۱۴۰۲، گزارشی با عنوان «پایش ثبات و سلامت بانکی» منتشر کرد که به وضعیت بانک آینده اختصاص داشت.

در این گزارش مرکز پژوهش‌ها آمده بود: «عمده تسهیلات به اشخاص مرتبط بانک آینده که ۷۵ درصد (۱۳۰ همت) از مانده تسهیلات اعطایی و مطالبات از اشخاص غیردولتی را تشکیل می‌دهد، مشکوک الوصول است.»

همچنین به اضافه برداشت ۸۰ هزار میلیارد تومانی این بانک از منابع بانک مرکزی تا پایان خردادماه ۱۴۰۲ اشاره شده که به نوشته گزارش‌نویسان مرکز پژوهش‌های مجلس، «بیانگر ریسک بالای نقدینگی سبد دارایی های بانک است.»

در این گزارش تصریح شده بود: « تحلیل وضعیت بانک نشان دهنده ساختار معیوب درآمد-هزینه ای و ناترازی دارایی-بدهی است؛ از اینرو اقدام‌هایی همانند تجدید ارزیابی بهبودی ایجاد نخواهد کرد و بانک قابلیت احیا از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها را ندارد.»

سعید موذنی، مدیر گروه اقتصادی خبرگزاری فارس، در شبکه اکس نوشته است: ۹۱ درصد تسهیلات بانک آینده به شرکت‌ها و سهام‌داران این بانک پرداخت شده است.

این آمار پایان سال ۱۴۰۲ است. اگر صورت‌های مالی جدید بانک آینده و آخرین گزارش بانک مرکزی در خرداد ۱۴۰۳ را در نظر بگیریم، سهم شرکت‌ها و اشخاص وابسته به بانک از کل تسهیلات اعطایی بانک آینده به ۹۹ درصد می‌رسد.

طبق صورت‌های مالی منتشر شده در کدال، رقم کل تسهیلات اعطایی این بانک در خرداد ۱۴۰۳ بیش از ۸۷ هزار میلیارد تومان بوده که بر اساس گزارش‌های بانک مرکزی، بیش از ۸۶ هزار میلیارد تومان آن به شرکت‌ها و اشخاص وابسته به بانک پرداخت شده است. سهم «شرکت توسعه بین‌المللی ایران مال» به تنهایی ۵۵ هزار میلیارد تومان است.

بر اساس صورت‌های مالی رقم زیان انباشته بانک آینده در پایان خرداد ۱۴۰۳، به بیش از ۳۵۶ هزار میلیارد تومان رسیده است. پیش‌تر مرکز پژوهش‌های مجلس ضمن هشدار درباره ریسک بالای نقدینگی بانک آینده گفته بود ۷۵ درصد تسهیلات اعطایی و مطالبات این بانک «مشکوک‌الوصول» است.

با این اوصاف فکت‌نامه به اعتبار آمارهای منتشر شده در پایان سال گذشته و ضمن تاکید بر افزایش ۸ واحد درصدی این نسبت در سه ماه نخست امسال، به این گزاره که «۹۱ درصد تسهیلات بانک آینده به شرکت‌ها و سهامداران خود بانک آینده وام داده شده است» نشان نیمه‌درست می‌دهد.