ویدیوی ساختگی از فیلی که از گروه اخراج می‌شود و برای فرار از تنهایی نقاشی می‌‌‌کشد

گروهی از مخاطبان فکت‌نامه ویدیویی از یک فیل نقاش را برای ما فرستادند تا آن را راستی‌آزمایی کنیم. (لینک بایگانی ) ویدیو در واقع یک داستان کوتاه را درباره فیلی روایت می‌کند که برای فرار از افسردگی به نقاشی روی آورده. در توضیحات این ویدیو آمده:

« فيل هنرمندى كه نقاشى مى‌كشد و اسمش را امضا مى‌كند!

جو، فيل جوان را، هم‌گله‌اى‌ها پس مى‌زدند و برايش قلدرى مى‌كردند. حتى چند بار به او حمله كردند و يك بار هم پرتش كردند توى آبگير. مسئولان باغ وحش براى جلوگيرى از تنش و ناسازگارى بيشتر، فيل تنها را از گله جدا كردند و با اين‌كه همه نگران تأثير منفى انزوا روى روحيه‌اش بودند، جو ناگهان واكنش عجيبى نشان داد؛ شروع كرد به بيان احساسات و افكارش از طريق شكل‌ها و خطوط.

حالا فيل تنها و مطرود به ستاره محبوب باغ وحش تبديل شده و در محيط انفرادى و اختصاصى خودش نقاشى مى‌كشد كه به بازديدكنندگان فروخته مى‌شود و با پولش براى جو خوراكى و لوازم نقاشى مى‌خرند!»

این توضیحات در واقع برگردان فارسی توضیحاتی است که به انگلیسی روی ویدیو نوشته شده است. همین ویدیو با ادعای مشابه قبل از ورود به فضای فارسی مدتها در شبکه‌های اجتماعی کشورهای مختلف چرخیده است. (لینک۱، لینک۲، لینک۳)

اما این ادعا چقدر صحت دارد؟ آیا ما با فیلی مواجهیم که برای مقابله با افسردگی ناشی از طرد شدن از جمع به نقاشی رو آورده و موفق شده؟

ما پیش از این در فروردین ۱۴۰۱ یک درستی سنجی را در مورد فیل نقاشی به نام سودا منتشر کردیم و توضیح دادیم با وجود اینکه آن ویدیوها واقعی بود و فیل مورد اشاره در حال رسم خطوطی است اما اما این فعالیت‌ها، یک «آفرینش هنری» نیست و فیل هیچ درک هنری و احساسی از کاری که انجام می‌دهد ندارد. به توضیحات دزموند موریس جانورشناس، رفتارشناس و انسان‌شناس بریتانیایی اشاره کردیم و توضیح دادیم که در نقاشی کردن فیل هیچ کشفی وجود ندارد، هیچ خلاقیتی وجود ندارد، فقط کپی‌برداری به روش برده‌داری است.

حال در بخشی از ویدیو تازه منتشر شده از ویدیوهای فیل نقاش پیشین به نام Suda هم استفاده شده و ما امضای او را پای کار می‌بینیم. از این رو نام فیلی که در حال نقاشی کردن است سوداست نه جو. اسم جو که در ادامه نوشته می‌شود اشاره به نام جو روگن (Joe Rogan)» کمدین و تولید کننده پادکست دارد که شخصیت محبوب سودا معرفی شده، سودا در حال تقدیم نقاشی خود به اوست.

این ویدیو و ادعایی که در آن مطرح شده اما ایرادات بسیار بزرگتری دارد. ویدیو در واقع از سرهم کردن ویدیوهای مربوط به چند فیلم مختلف در جاهای مختلف دنیا درست شده تا خط داستانی مورد نظر راوی را دنبال کند و چنین داستانی اساسا بی‌پایه و اساس است.

بخش اول ویدیو و ادعا، یعنی جایی که در مورد آزار و قلدری سایر فیل‌ها برای فیل جوان توضیح می‌دهد.

در واقع اما اینها فیل‌هایی در یک باغ وحش در دبی را هستند. ۴ فیل که در سال ۲۰۱۸ از زیمبابوه به این باغ وحش آورده شدند و حامیان فیل‌ها از شرایط زیستی آنان انتقاد کردند. ویدیوهای دیگری هم از این چهار فیل در این باغ وحش و در فضای مشابهی که در این ویدیو دیده می‌شود، وجود دارد. (لینک۱، لینک۲).

بخش دیگری از صحنه درگیری و دعوای فیل‌ها هم که در ثانیه ۵۳ نشان داده می‌شود مربوط به باغ وحشی در چین است.

در بخشی از این داستان گفته شده که مسئولان باغ فیلی که مورد آزار دوستانش قرار گرفته از گله جدا کردند و بعد نگران انزوا و افسردگی او بودند. در این بخش ویدیویی نشان داده می‌شود که فیلی با خرطوم خاک بر سر و پشت خود می‌ریزد.

ما نتوانستیم ویدیوی اصلی را پیدا کنیم اما بر اساس شباهت‌های موجود در فضای ویدیو می‌توان دریافت که اینجا باغ وحش مانیل در فیلیپین است و فیلی که در تصویر می‌بینیم «Mali» تنها فیل این باغ وحش و معروف به غمگین‌ترین فیل دنیاست. دلیل این شهرت این است که مالی بیشتر عمرش را تنها در این باغ‌وحش به سر برده و در سال ۲۰۲۳ مرد. (لینک۱، لینک۲)

در نهایت محل نگهداری سودا، فیل نقاشی که در ویدیو دیده می‌شود هم کمپ فیل Maetaeng در چیانگ مای، تایلند است. ویدیوهای متعددی از این فیل در حال نقاشی کشیدن وجود دارد. (لینک۱، لینک۲ )

برخی کاربران در شبکه‌‌های اجتماعی ویدیویی منتشر کردند که در آن ادعا شده فیلی بعد از آنکه در گله‌اش مورد آزار قرار گرفته و به دست مسئولان باغ وحش از بقیه فیل‌ها جدا شده، برای مقابله با انزوا به نقاشی روی آورده. این ویدیو از سرهم کردن ویدیو فیل‌هایی از جاهای مختلف دنیا از امارات و فیلیپین گرفته تا چین و تایلند ساخته شده و در آن ما نه تصویر و داستان یک فیل بلکه ویدیو فیل‌های متفاوتی را می‌بینیم.

فیلی که در حال نقاشی کردن است هم «سودا» Suda نام دارد و ما پیش از این یک مقاله درستی‌سنجی در مورد او منتشر کردیم و نشان دادیم نقاشی کردن او یک «آفرینش هنری» نیست و فیل هیچ درک هنری و احساسی از کاری که انجام می‌دهد ندارد و این کار او فقط کپی‌برداری به روش برده‌داری است.

از این رو فکت نامه به این ویدیو که مدعی است فیلی که از گروه اخراج شده و برای فرار از تنهایی نقاشی می‌کشد را نشان می دهد نشان شاخ‌دار می‌دهد.