درباره رشد اقتصادی در دولت ابراهیم رئیسی چه می‌دانیم؟

داود منظور، رئیس سازمان برنامه و بودجه روز دوشنبه ۱۴ خرداد ماه ۱۴۰۳، پس از ثبت نام برای شرکت در رقابت انتخابات ریاست‌جمهوری در وزارت کشور، گفت: «در سنت شهید رئیسی سه سال پیاپی رشد اقتصادی بالای ۵ درصد را تجربه کردیم.» (لینک بایگانی)

به نظر می‌رسد که داود منظور در بیان نرخ رشد اقتصادی سه سال اخیر به آمار مرکز آمار ایران استناد کرده باشد.

البته مرکز آمار ایران هنوز به طور رسمی نرخ رشد اقتصادی سال ۱۴۰۲ را اعلام نکرده است، اما رئیس سازمان برنامه و بودجه چند شب پیش از این، با حضور در برنامه صف اول تلویزیون دولتی ایران، در اظهار نظری مشابه، نرخ رشد اقتصادی سال گذشته را ۵/۷ درصد اعلام کرده بود.

احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی در واپسین روزهای سال ۱۴۰۲، گفته بود: «پیش بینی می‌شود، امسال بر اساس آمار مرکز آمار ایران نرخ رشد اقتصادی کشور بالاتر از ۵ درصد محقق شود.»

بر اساس گزارش‌های مرکز آمار ایران، نرخ رشد اقتصادی ایران در سال ۱۴۰۰ به ۵/۶ درصد رسید، این نرخ رشد در سال ۱۴۰۱، عدد ۵ درصد اعلام شد و در ۹ ماهه سال ۱۴۰۲ که جدیدترین گزارش رسمی مرکز آمار ایران از رشد اقتصادی پارسال محسوب می‌شود، نرخ رشد اقتصادی ۶/۷ درصد، گزارش شده است.

اگر نقل قول داود منظور درباره نرخ رشد اقتصادی سال ۱۴۰۲ را اظهارنظری مبتنی بر داده‌های مرکز آمار ایران فرض کنیم، نرخ رشد اقتصادی سال ۱۴۰۲، ۵/۷ درصد بوده است و بر اساس روایت مرکز آمار ایران در سه سال متوالی نرخ رشد تولید ناخالص داخلی ایران برابر یا بالاتر از ۵ درصد بوده است.

اما گزارش‌های بانک مرکزی ایران روایتی متفاوت از نرخ رشد اقتصادی ایران به دست می‌دهند، البته بانک مرکزی نیز همچون مرکز آمار ایران، هنوز نرخ رشد اقتصادی سال ۱۴۰۲ را به طور رسمی اعلام نکرده است.

در جدیدترین شماره از نماگر های بانک مرکزی، نرخ رشد اقتصادی سال ۱۴۰۰، ۴/۴ درصد گزارش شده است در این نشریه نرخ رشد اقتصادی سال ۱۴۰۱ نیز ۴ درصد اعلام شده است.

بانک مرکزی نرخ رشد اقتصادی ۹ ماهه پارسال را در گزارشی ۴/۵ درصد اعلام کرده تا در هیچ کدام از این سال‌ها نرخ رشد اقتصادی بالای ۵ درصد نباشد.

پیش از این فکت‌نامه در گزارشی درباره کیفیت رشد اقتصادی سال ۱۴۰۲ اعلام کرده بود که نیمی از رشد به دست آمده ناشی از عملکرد بخش نفت بوده است.

در آن گزارش با تحلیل داده‌های آماری بخش‌های مختلف اقتصاد ایران در سال‌های اخیر، مشخص شد که بخشی از رشد اقتصادی به دست آمده مربوط به رشد بخش خدمات بوده که همچنان ناشی از بازیابی بعد از کرونا است. اما سهم بخش خدمات از تولید ناخالص داخلی هنوز به وضعیت عادی پیش از همه‌گیری کرونا نرسیده است. داود منظور نیز در همان گفت‌وگوی تلویزیونی ۱۰ خرداد ۱۴۰۳ اذعان کرده که نیمی از رشد اقتصادی در سال گذشته مربوط به بخش نفت و گاز است.

داود منظور، رئیس سازمان برنامه و بودجه و نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳ می‌گوید: در دولت ابراهیم رئیسی در سه سال پیاپی رشد اقتصادی بالای ۵ درصد بوده است.

این گفته با داده‌های مرکز آمار سازگار است، اما با آمارهای بانک مرکزی همخوانی ندارد.

مرکز آمار ایران که رشد اقتصادی را در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ به ترتیب ۵/۶ و ۵ درصد برآورد کرده است. نرخ رشد اقتصادی سال ۱۴۰۲ هنوز اعلام نشده، اما با توجه به نرخ ۶/۷ درصد رشد ۹ ماه نخست سال می‌توان انتظار داشت نرخ رشد اقتصادی در سال گذشته نیز بالای ۵ درصد باشد.

اما بر اساس داده‌های بانک رشد اقتصادی در سه سال گذشته کمتر از ۵ درصد بوده است. بر این اساس نرخ رشد اقتصادی در سال‌های ۱۴۰۰، ۱۴۰۱ و ۹ ماه نخست ۱۴۰۲ به ترتیب ۴/۴، ۴و ۴/۵ درصد بوده است.

ذکر این نکته ضروری است که دولت سیزدهم کار خود را رسما از نیمه تابستان ۱۴۰۰ و همزمان با فرایند بازیابی پس از همه‌گیری کووید ۱۹ آغاز کرده است.

با این اوصاف فکت‌نامه به این ادعا که «در دولت ابراهیم رئیسی در سه سال پیاپی رشد اقتصادی بالای ۵ درصد بوده است» نشان «نیمه‌درست» می‌دهد.