ویدیو گمراه کننده کانال تلگرامی ایران در مورد تفاوت نحوه برخورد خامنه‌ای و مکرون با معترضان

کانال تلگرام روزنامه ایران ویدئویی از دو سخنرانی اخیر علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران و امانوئل مکرون، رییس‌جمهوری فرانسه منتشر کرد و به آنچه که «تفاوت رفتار با معترض در دو سخنرانی مهم» خوانده، اشاره کرده است. ادعای تلویحی این ویدیو این است که رهبر جمهوری اسلامی با معترضان با ملایمت برخورد می‌کند، در حالی که معترضان به امانوئل مکرون از جلسه سخنرانی اخراج می‌شوند.

اما این ادعا تا چه اندازه صحت دارد؟ در دیدارهای مورد اشاره رهبران این دو کشور چه گذشت؟ آیا رهبر جمهوری اسلامی معترضان خود را تحمل می کند، در حالی که رییس‌جمهوری فرانسه تحمل اعتراض ندارد؟  

در دیدار خامنه‌ای با دانشجویان چه گذشت؟

بخش مربوط به سخنرانی علی خامنه‌ای در این پست تلگرامی، ثانیه‌های تقطیع و تدوین شده‌ای از جلسه دیدار ۲۹ فروردین رهبر جمهوری اسلامی با دانشجویان در «حسینیه امام خمینی» در بیت خامنه‌ای است. 

در بخشی از این سخنرانی علی خامنه‌ای (دقیقه ۲۶:۵۰) به نقل از آیت‌الله روح‌الله خمینی، رهبر پیشین جمهوری اسلامی در توصیف سختی کار دولت می‌گوید «اداره کشور سخت است» در همین زمان یکی از دانشجویان از ردیف‌‌های جلو، با قطع کردن سخنان او می‌گوید: «به شرطی که حرف مردم را گوش بدهند .. ما می‌گوییم شفافیت. اونا می‌گویند ... اما هر روز بلایی سر مردم می‌آید».

آقای خامنه‌ای در پاسخ می‌گوید «حالا دیگه اگر همینطوری بخواهیم با همدیگه دهن به دهن بکنیم که پیش نمیره کارها… نه، حرف مردم را باید گوش بدن». مخاطب این اعتراض، با توجه به زمینه بحث نه رهبر جمهوری اسلامی که مقامات دولتی هستند. در نهایت هم فرد معترض و هم خامنه‌ای بر سر اینکه «آنان» باید به حرف مردم گوش بدهند توافق دارند.

ادامه ویدیوی (دقیقه ۵۵:۲۰) که ما باز در آن همهمه و اعتراض حاضرین و مشخصا مردی که لباس قرمز پوشیده را می‌بینیم مربوط به پایان جلسه است (در بالای ویدیو هم به آن اشاره شده). یعنی سخنرانی آقای خامنه‌ای بعد از آن اعتراض اولیه و پاسخ او بدون مزاحمت دیگری ادامه پیدا می‌کند و در انتها می‌گوید: «وقت تمام شد و حرف‌ها خیلی زیاد است»، با شروع همهمه بین حضار، جمله او نیمه‌کاره می‌ماند و پس از مکث کوتاهی صحبت را ادامه می‌دهد و با صدای بلندتری می‌گوید که «شما را دوست داریم و برای شما دعا می‌کنیم» و ادامه می‌دهد «آینده شما را ان‌شاالله ...» حضار به خواست «تکبیر» یکی از حضار که معمولا پایان‌بخش این جلسات است توجه نمی‌کنند و همهمه و اعتراض ادامه دارد و از جمله به نظر می‌رسد که مرد قرمز پوش معترض در حال تکرار حرف‌های قبلی خود است.

در آن میان صداهای دیگری هم قابل تشخیص است از قبیل اینکه یکی از زنان معترض است که چرا هر بار او چفیه‌اش را به مردان می‌دهد. در آن میان اغلب حضاری که صدای آنها شنیده می‌شود هم او را «آقا» خطاب می‌کنند. در این دیدار گروهی از دانشجویان با توجه به مصادف شدن دیدار با تولد رهبر جمهوری اسلامی، پلاکاردهایی برای تبریک تولد رهبر و بیعت با او در دست داشتند.

سخنرانی امانوئل مکرون در لاهه

سخنرانی امانوئل مکرون که در ویدیوی ایران بخش‌های تقطیع شده آن را می‌بینیم در روز ۲۲ فروردین ۱۴۰۲ (۱۱ آپریل ۲۰۲۳) در هلند برگزار شد. او در یک سالن آمفی‌تئاتر موسسه Nexus در لاهه در لاهه در مورد «حاکمیت اروپا»  سخنرانی می‌کرد. معترضان در حالی که بنری که روی آن نوشته شده بود «رئیس جمهور خشونت و دورویی» را در دست داشتند در طبقه بالایی سالن تئاتر تجمع کرده بودند.

معترضی در میانه سخنرانی مکرون فریاد زد: «من فکر می‌کنم ما چیزی را گم کرده‌ایم، دموکراسی فرانسه کجاست؟ ما آن را کجا گم کرده‌ایم؟» مکرون پاسخ داد: «من می‌توانم به سوال شما پاسخ بدهم اگر شما کمی به من وقت بدهید» فریادهای اعتراض ادامه پیدا کرد: «تو میلیون‌ها معترض در خیابان‌ها [ی فرانسه] داری»، در میان فریادها مکرون پرسید: «آیا به من اجازه می‌دهید که جواب بدهم؟» و فریادها و اعتراضات ادامه پیدا کرد. مکرون در ادامه  توضیح داد که جاهایی هست که شما می‌توانید در آنجا اعتراض کنید و اینجا دقیقا جایی است که این نوع از اظهار نظر ممنوع است، صدای معترضان همچنان در پس‌زمینه حرف‌های مکرون شنیده می‌شود. او می گوید که به همین دلیل معتقد است که باید بحث‌های اجتماعی وجود داشته باشد و در ادامه تاکید کرد که می‌تواند به همه سوالاتی که آنان دارند پاسخ دهد. به نظر می‌رسد این زمانی است که معترضان توسط مامورانی که در سالن هستند به بیرون انتقال داده می‌شوند و مکرون و در ادامه توضیح می‌دهد که دموکراسی چیست.

اشاره این افراد به اعتراضاتی است که در برابر تصمیم مکرون برای افزایش سن بازنشستگی در فرانسه رخ داده است. طی ماه‌های اخیر اعتراضات گسترده و اعتصابات هفتگی زیادی در مخالفت با پیشنهاد افزایش سن بازنشستگی از ۶۲ سال یه ۶۴ سال، در سراسر فرانسه شکل گرفت، اما دولت همچنان بر موضع خود پافشاری می‌کند. 

هر چند روزنامه ایران در ویدیوی خود به تقطیع شدن ویدیوی مربوط به خامنه ای اشاره می‌کند، اما در بخش مربوط به مکرون این کار را انجام نمی‌دهد و ویدیو را جوری تقطیع می کند که گویی بین اعتراض و اخراج این افراد فاصله‌ای نبوده و آنان بلافاصله بعد از اعتراض اخراج شدند.

در مجموع با توجه به شرایط کلی دو جلسه مورد اشاره، که یکی (دیدار خامنه‌ای با دانشجویان) جلسه پرسش و پاسخ بود و دیگری سخنرانی می‌توان گفت که به دلایل زیر این ادعا که رهبر جمهوری اسلامی با معترضان ملایمت به خرج می‌دهد و رییس‌جمهور فرانسه نه، گمراه‌کننده است؛

۱. هر دو ویدیو تقطیع شده است. یکی در جهت اثبات پاسخگو بودن رهبر جمهوری اسلامی و دیگری در جهت اثبات عکس این وضعیت برای مکرون. در سخنرانی مکرون او ابتدا در برابر اعتراض‌ها سکوت می‌کند، و در ادامه از معترضان می‌خواهد که به او اجازه بدهند پاسخ بدهد و با ادامه اعتراض و فریادهای معترضانی که او را «خشن و دورو» می‌دانند، به بیرون جلسه برده می‌شوند. سخنان خامنه‌ای با اعتراض دانشجویی که نه به او که به عملکرد دولت معترض است قطع می‌شود، پاسخی که داده می‌شود هم این است که ما نمی‌توانیم همینجوری «دهن به دهن کنیم» و به نظر می‌رسد که بعد از این پاسخ دانشجو به نشانه تایید حرف علی خامنه‌ای دستش را بالا برده و بعد به سوی سینه خود می‌برد و ساکت می‌شود. در پایان جلسه هم همهمه اعتراض مانندی شکل می‌گیرد که رهبر جمهوری اسلامی آن را بی‌پاسخ رها می‌کند و می‌رود.

۲. این دیدار رهبر جمهوری اسلامی، یک جلسه پرسش و پاسخ با گروهی از دانشجویان وفادار به حکومت بود که به دقت گزینش می‌شوند. سایتی برای ثبت‌‌نام و انتخاب از میان دانشجویانی که می‌خواهند در این دیدار حضور داشته باشند وجود دارد و دیدار در بیت رهبر جمهوری اسلامی و با تدابیر امنیتی برگزار می‌شود. نگاهی به سرفصل موضوعات مطرح شده در این جلسه توسط دانشجویان، گویای فضای حاکم بر جلسه است. مراسمی که رئیس‌جمهوری فرانسه در آن شرکت کرد قرار بود یک سخنرانی (تک گویی) او در مورد یک موضوع مشخص باشد که در سالن آمفی تئاتر یک کشور دیگر، هلند، برگزار شده و به نظر می‌رسد که امکان ورود برای همه افراد حتی کسانی که پلاکارد ضد مکرون در دست دارند آزاد است.

۳. هر دو کشور ایران و فرانسه به دلایل متعدد طی سال گذشته با اعتراضات گسترده‌ای در کشورهای خود روبرو بودند و مواجهه آنان با شهروندان معترض در رسانه‌های مختلف انعکاس یافت. هر چند خشونت‌هایی در اعتراضات فرانسه گزارش و به آن اعتراض شده، اما اساس قیاس ایران و فرانسه از این جهت قیاسی مع الفارق است. منابع حقوق بشری توانستند کشته شدن دستکم ۴۷۰ شهروند را در اعتراضات سال ۱۴۰۱ ایران ثبت و تایید کنند، این در حالی است که طی بیش از ۳ ماه اعتراض در فرانسه هیچ شهروندی کشته نشده‌است.