چرا دلایل روزنامه همشهری برای رد دخالت یگان ویژه در تخریب اموال مردم معتبر نیستند.

روزنامه همشهری در گزارشی با عنوان «ماجرای پلیس‌نماها در شهر» سعی در رد این ادعا کرده که نیروهای یگان ویژه و پلیس در سطح شهر به تخریب اموال عمومی مردم می‌پردازند.

پیش از این احمدرضا پورخاقان، رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح نیز با اشاره به ویژگی‌های ظاهری و کلاه افرادی که در حال تخریب هستند، مدعی شده‌ بود این افراد نیروهای یگان ویژه نیستند.

فکت‌نامه پیش‌تر با استناد به تصاویر و گزارش‌های مستند، ادعای رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح را بررسی کرد و به آن نشان «نادرست» داد.

در روزهای گذشته گزارش‌ها و تصاویر زیادی از تخریب اموال عمومی و خصوصی توسط نیروهای نظامی در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور منتشر شده است.

نهادهای رسمی جمهوری اسلامی و رسانه‌های نزدیک به حاکمیت اما سعی در رفع این اتهام دارند و می‌گویند کسانی که ویدئوهای آنان در حال تخریب اموال عمومی پخش شده افراد این یگان نیستند؛ هر چند لباس و ابزار نیروهای یگان ویژه نیروی انتظامی دارند.

به عنوان نمونه مرکز اطلاع رسانی پلیس تهران در اطلاعیه‌ای بدون اشاره به جزئیات ویدیو اعلام کرد:

«در پی انتشار فیلمی در فضای مجازی که در آن سه نفر با پوشیدن لباس‌هایی شبیه به لباس پلیس اقدام به تخریب اموال شهروندان می‌کنند با اشاره به اینکه در بررسی‌‌های صورت گرفته مشخص شد این افراد پلیس نبوده و با ظاهری شبیه به کارکنان یگان امداد با استفاده از شرایط موجود به دنبال مخدوش کردن چهره پلیس بوده‌اند.»

روزنامه همشهری نیز تلاش کرد با اتکا به چند دلیل در یک اینفوگرافیک، وابستگی این افراد به نیروی انتظامی را رد کند. فکت‌نامه در ادامه تک تک این موارد را بررسی می‌کند:

اول، «کلاه استفاده شده توسط پلیس نماها کلاه رسمی یگان ویژه نیست».

چنانکه پیش‌تر گفته شد تصاویر زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد نیروهای یگان ویژه در اعتراضات اخیر و سال‌های گذشته همین کلاه با نوار سفید را به سر دارند.

دوم، «وسایل و لباس‌های پلیس‌نماها ناقص بوده و مثلا سپر ندارد.»

هر چند سپر یکی از تجهیزات معمول یگان ویژه است اما ویدیوهای متعددی از منابع نزدیک به حاکمیت از یگان ویژه وجود دارد که در آن نیروها همه ابزارهای خود را به همراه ندارند. به عنوان مثال در این ویدیو:

عکس‌ها و ویدیو های متعدد دیگری هم از این نیروها بدون سپر وجود دارد. به عنوان نمونه می‌توان به گزارش خبرگزاری فارس در تاریخ ۲۲ مهر ۱۴۰۱ اشاره کرد.

سوم، «باتون‌های این افراد به ظاهر پلیس متفاوت از باتون‌های نیروهای انتظامی است».

همانند مورد قبلی می‌توان فیلم‌های متعددی از یگان ویژه نیروی انتظامی یافت که در آن باتون‌های آنان مشابه باتون تخریب‌کنندگان اموال عمومی است و بنابراین پایه این استدلال هم برای رد اتهام مذکور می‌لنگد.

در این ویدیو که در تسنیم که در تاریخ دوم مهر ۱۴۰۱ منتشر شده و عکس یادگاری گرفتن مردم با نیروهای یگان ویژه را نشان می‌دهد می‌بینیم که باتون این نیروی یگان ویژه با افرادی که همشهری آنان را « به ظاهر پلیس» می‌خواند یکی است.

عکس‌های متعددی هم از نیروهای یگان ویژه با همین مدل باتون وجود دارد.

چهارم، «هیچ پلیسی هنگام ماموریت اجازه سیگار کشیدن ندارد»

این استدلال قابل اتکا نیست زیرا اینکه پلیس اجازه سیگار کشیدن نداشته باشد دلیلی برای اینکه این کار از سوی ماموران در حین انجام ماموریت انجام نشود، نیست.

تخلف نیروهای پلیس از دستورات، مانند همه ارگان‌های دیگر، بارها اتفاق افتاده و از این روست که ساز و کارها و سازمان‌هایی برای رسیدگی به آن وجود دارد. سازمان بازرسی نیروی انتظامی و سازمان قضایی نیروهای مسلح نیز برای رسیدگی به انواع تخلف‌های نیروهای نظامی شکل گرفته است.

پنجم «قد و قواره این پلیس‌نماها با استانداردهای اولیه پلیس هماهنگ نیست».

به نظر می‌رسد که اشاره این مورد به قد نسبتا کوتاه یکی از نیروهای نظامی حاضر در فیلم است و ادعا می‌شود که فردی با این مشخصات ظاهری در نیروهای یگان ویژه به خدمت گرفته نمی‌شود.

جستجوهای ما در پی شرایط جسمی به خدمت گرفته شدن در نیروهای یگان ویژه نشان می‌دهد که یکی از شرایط اختصاصی استخدام در نیروهای یگان ویژه داشتن قد حداقل ۱۷۰ سانتیمتری است. تخمین بلندی قد افراد داخل فیلم آسان نیست، اما حتی اگر قد فردی که در تصویر دیده می‌شود کمتر از ۱۷۰ سانتی‌متر باشد، باز هم نمی‌توان با قطعیت گفت از سوی نیروهای انتظامی و امنیتی برای سرکوب اعتراضات استخدام نشده است.

در شرایطی که حکومت در اعتراض‌های سال‌های اخیر از کودکان استفاده کرده است، ممکن است از افرادی با قد کمتر از ۱۷۰ سانتی‌متر را هم به کار گرفته باشد.

ما پیش از این در یک درستی‌سنجی به استفاده حکومت از کودکان در میان نیروهای نظامی و انتظامی برای سرکوب اعتراضات پرداخته‌ایم.

همچنین حسین همدانی از فرماندهان سپاه که گفته می‌شود در سال ۹۴ در حلب سوریه کشته شد در آخرین گفت‌وگوی خود با پایگاه اطلاع‌رسانی جوان همدان درباره به خدمت گرفتن «اراذل و اوباش» برای سرکوب‌های خیابانی گفته بود:

«۵ هزار نفر از کسانی که در آشوب‌ها حضور داشتند ولی در احزاب و جریانات سیاسی حضور نداشتند بلکه از اشرار و اراذل بودند را شناسایی کردیم و در منزلشان کنترلشان می‌کردیم. روزی که فراخوان می‌زدند اینها کنترل می‌شدند و اجازه نداشتند از خانه بیرون بیایند. بعد اینها را عضو گردان کردم. بعداً این سه گردان نشان دادند که اگر بخواهیم مجاهد تربیت کنیم باید چنین افرادی که با تیغ و قمه سروکار دارند را پای کار بیاوریم.»

از این رو به نظر نمی‌رسد حتی اگر افراد حاضر در ویدیوی مذکور شرایط عمومی و اختصاصی به خدمت گرفتن را نداشته باشند و قدشان کمتر از ۱۷۰ سانتیمتر باشد، مانع به کارگیری موقت یا دائم آنها برای سرکوب اعتراضات باشد.

روزنامه همشهری با انتشار یک گزارش و اینفوگرافیک پنج دلیل آورده تا ثابت کند «پلیس‌نما»هایی که اموال مردم را تخریب می‌کنند، یگان‌ویژه نیستند.

اشاره این روزنامه به ویدئویی است که در روزهایی اخیر از تخریب اموال مردم در یک کوچه بن‌بست منتشر شده است.

بررسی‌های ما نشان می‌دهد اسناد و توضیحات قانع‌کننده‌ای برای رد هر پنج دلیل وجود دارد.

اول، همشهری می‌گوید «کلاه استفاده شده توسط پلیس نماها کلاه رسمی یگان ویژه نیست». این طور نیست. این ادعا پیش‌تر هم فکت‌چک شده است. تصاویری وجود دارند که نشان می‌دهد ماموران یگان‌ ویژه همین کلاه را به سر دارند.

دوم، گفته شده «وسایل و لباس‌های پلیس‌نماها ناقص بوده و مثلا سپر ندارد.» برای رد این ادعا هم می‌توان به تصاویری اشاره کرد که در هفته‌های اخیر در خبرگزاری فارس منتشر شده و در آن ماموران یگان ویژه سپر ندارند.

سوم، روزنامه همشهری می‌گوید «باتون‌های این افراد به ظاهر پلیس متفاوت از باتوم‌های نیروهای انتظامی است». در نتیجه این افراد پلیس‌نما هستند. اتفاقا خبرگزاری تسنیم روز دوم مهر ۱۴۰۱ گزارشی منتشر کرده که ماموران همین باتون را همراه دارند.

چهارم، گفته شده «هیچ پلیسی هنگام ماموریت اجازه سیگار کشیدن ندارد» در نتیجه فردی که در ویدئو دیده می‌شود پلیس نیست. بله ماموران پلیس حین اجازه سیگار کشیدن ندارند، اما نمی‌توان با مشاهده تخلف یک مامور، منکر وجود او شد.

پنجم، همشهری می‌گوید: «قد و قواره پلیس‌نماها با استانداردهای اولیه پلیس هماهنگ نیست». یکی از شرایط اختصاصی استخدام یگان ویژه داشتن قد حداقل ۱۷۰ سانتیمتر است. حتی اگر قد فردی که در تصویر دیده می‌شود کمتر از ۱۷۰ سانتی‌متر باشد، باز هم به معنی «پلیس‌نما» بودن او نیست.

شواهد زیادی از جمله اظهارات حسین همدانی، یکی از فرماندهان پیشین سپاه وجود دارد که نشان می‌دهد جمهوری اسلامی برای سرکوب اعتراضات «اراذل و اوباش» را نیز بکار می‌گیرد. علاوه بر این گزارش‌های مستندی از حضور کودکان بسیجی برای سرکوب اعتراضات وجود دارد.

از این رو فکت‌نامه هر پنج دلیل همشهری را برای اثبات اینکه «افرادی که اموال مردم را تخریب می‌کنند از یگان ویژه نیستند»، رد می‌کند و به به این ادعا نشان نادرست می‌دهد.