ابراهیم رئیسی
رییس جمهوری
موضوع مهسا امینی در ایران در حال پیگیری است، اما در انگلیس در ۲۸ هفته بیش از ۸۰ زن توسط ماموران به قتل می‌رسند.
نادرست
ادعای نادرست رئیسی درباره کشته‌شدن زنان به دست ماموران در انگلیس
اگر وقت ندارید …
- ابراهیم رئیسی در پاسخ به سوال یک خبرنگار خارجی درباره کشته شدن مهسا امینی، گفته است در انگلستان طی ۲۸ هفته، بیش از ۸۰ زن به دست ماموران پلیس کشته شده‌اند.
- این گفته رئیسی مقایسه دو پدیده متفاوت یا به قول معروف قیاس مع‌الفارق است.
- آماری که رئیسی به آن اشاره می‌کند در روزنامه گاردین منتشر شده اما مربوط به کل زنانی است که در این مدت در بریتانیا به دست مردان کشته شده‌اند و ارتباطی با دستگیرشدگان به دست پلیس ندارد.
- گزارش‌ها نشان می‌دهد طی ۱۲ سال در بریتانیا ۱۶ زن جان خود را در شرایطی از دست داده‌اند که قاتل آنها مامور فعلی یا بازنشسته پلیس بوده است. به جز یک مورد که آن هم ارتباطی با پلیس نداشته، ۱۵ مورد بقیه قتل خانوادگی بوده است.
- تا آنجایی که ما گشته‌ایم هیچ کدام از قتل‌هایی که در بریتانیا گزارش شده، شباهتی با کشته شدن مهسا امینی ندارد.
- مهسا امینی روز ۲۲ شهریور ۱۴۰۱ به دلیل رعایت‌نکردن حجاب -به زعم ماموران گشت ارشاد- بازداشت شد و در حین بازداشت جان خود را از دست داد.
ابراهیم رئیسی در نشست خبری با رسانه‌ها در نیویورک در پاسخ به سوالی درباره مرگ مهسا امینی، دختر ۲۲ ساله‌ای که در حین بازداشت ماموران گشت ارشاد در تهران جان خود را از دست داد گفت:
«سال گذشته در آمریکا چند نفر به دست پلیس کشته شدند؟ در گزارشات هست که بیش از هزار نفر. چرا؟ آیا اینها مورد بررسی قرار گرفته؟ روزنامه‌ها نوشتند که در کشورهای غربی، در یکی از کشورهای غربی، مشخصا در انگلیس، در ۲۸ هفته بیش از ۸۰ زن جانشان را از دست داده‌اند. آیا بررسی شده که اینها علتش چه بوده؟ و چگونه و توسط چه ماموری؟ آیا کوتاهی صورت گرفته؟ آیا تقصیری وجود دارد؟ نباید مسائل حقوق بشری را به صورت دوگانه و با استانداردهای متفاوت پیگیری کرد. ما گفتیم به دنبال اجرای عدالت هستیم. حتما بدانید چه در مورد این خانم [مهسا امینی] و چه در مورد هر شهروندی جمهوری اسلامی وظیفه خود می‌داند اجازه ندهد حق هیچ کسی ضایع شود.»
رئیسی در این مصاحبه ادعا می‌کند بر اساس گزارش روزنامه‌ها در انگلیس در ۲۸ هفته بیش از ۸۰ زن به دست ماموران پلیس به قتل رسیده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد این ادعا درست نیست. اما چرا؟
رئیسی به چه گزارشی اشاره کرده است؟
گزارشی که روز ۱۰ مهر سال ۱۴۰۰ در روزنامه گاردین منتشر شده درباره کشته شدن بیش از ۸۱ زن است. این زنان همگی در «بریتانیا» بوده‌اند اما گزارش ارتباطی با «ماموران پلیس» ندارد. زنانی که نامشان در این گزارش آمده و گفته شده طی ۲۸ هفته کشته شده‌اند، زنانی هستند که در پرونده‌شان این اتهام وجود دارد که «به دست مردان» کشته شده‌اند. ابراهیم رئیسی با اشاره به گزارشی درباره «کل زنان کشته‌شده به دست مردان» این آمار را مربوط به «نیروهای پلیس» معرفی کرده است.
نکته دیگری که باید به آن توجه کنیم، استفاده از عبارت انگلیس در صحبت‌های رئیسی است. آمار ۸۱ زن مربوط به بریتانیاست و بریتانیا از چهار کشور انگلستان، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی تشکیل شده است.
اما سوالی که در ادامه به آن پاسخ می‌دهیم این است که چند نفر در بریتانیا در شرایطی مشابه مهسا امینی به دست ماموران پلیس کشته شده‌اند؟ آمارهای مربوط به قتل زنان در بریتانیا به دست پلیس چیست؟
آمار قتل زنان به دست پلیس در بریتانیا
بر اساس فهرستی که وبسایت The Femicide Census منتشر کرده، از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۲۱ یعنی طی ۱۳ سال، تعداد ۱۶ زن در بریتانیا به دست کسانی کشته‌اند که در هنگام قتل، شغلشان افسر پلیس بوده یا افسر بازنشسته پلیس بوده‌اند. همه این قتل‌ها، قتل‌های خانوادگی یا جنایی بوده است.
برای اینکه بیشتر درباره این ۱۶ قتل بدانیم باید توجه کنیم که به جز یک مورد، قاتل فردی بوده که پارتنر فعلی یا سابق مقتول و یا مادر او بوده است. تنها در یک مورد از این قتل‌ها، مقتول، قاتل را نمی‌شناخته که در آن هم صرفا شغل قاتل پلیس بوده است.
روشن است که مقایسه این پرونده‌های جنایت خانوادگی و اجتماعی با پرونده مهسا امینی، که مساله قتل یک زن در هنگام دستگیری در اداره پلیس است، درست نیست.
مساله قتل زنان در جهان
هدف ما در این فکت‌چک، بررسی ادعای ابراهیم رئیسی درباره قتل زنان به دست نیروهای پلیس در انگلیس بود اما مساله کشته‌شدن زنان به دست مردان که با عنوان Femicide نیز شناخته می‌شود، واقعیتی است که در کشورهای زیادی وجود دارد.
به عنوان مثال در بریتانیا گزارش‌هایی وجود دارد که تایید می‌کند در دهه گذشته در هر سه روز، یک زن به دست یک مرد کشته می‌شود.
کشته‌شدن زنان به دست مردان یکی از مسائلی است که فعالان حقوق زنان دهه‌هاست آن را پیگیری می‌کنند. بسیاری، این مساله اجتماعی را یکی از نمودهای وجود شرایط نابرابر میان زنان و مردان می‌دانند.
مساله کشته‌شدن زنان در ایران، با موضوع «قتل‌های ناموسی» نیز همراه بوده است. هر چند آمارهای دقیقی از میزان قتل‌های ناموسی در ایران در دسترس نیست اما به عنوان نمونه بر اساس گزارش پلیس ایران تنها در سال ۱۳۸۸ در شهر اهواز ۱۵ زن قربانی قتل ناموسی شدند که حدود یک چهارم کل قتل‌های سال ۱۳۸۸ شهر اهواز است.
جمع‌بندی
ابراهیم رئیسی در کنفرانس خبری خود در نیویورک در پاسخ به سوالی درباره جان‌باختن مهسا امینی در حین بازداشت در اداره پلیس در ایران گفت که بر اساس گزارش روزنامه‌ها، در انگلستان طی ۲۸ هفته، بیش از ۸۰ زن به دست ماموران پلیس کشته شده‌اند.
آماری که رئیسی به آن اشاره می‌کند در روزنامه گاردین منتشر شده اما مربوط به کل زنانی است که در این مدت در بریتانیا به دست مردان کشته شده‌اند و ارتباطی با دستگیرشدگان به دست پلیس ندارد.
گزارش‌ها نشان می‌دهد طی ۱۲ سال در بریتانیا ۱۶ زن به دست افرادی به نقل رسیده‌اند که شغل فعلی یا پیشین آنها، پلیس بوده است. از این ۱۶ مورد به جز یکی، بقیه قتل خانوادگی بوده است. در آن یک مورد هم صرفا شغل قاتل پلیس بوده است.
با توجه به اینکه آمارهای اعلام‌شده از سوی ابراهیم رئیسی، ارتباطی با کشته‌شدن زن‌ها به دست ماموران پلیس ندارد، فکت‌نامه به ادعای او نشان «نادرست» می‌دهد.
