مهدی فیاضی
رئیس مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور در دولت رئیسی
تنها ۱ درصد از سرانه ۵میلیونی دانشآموزان مهاجر را سازمان‌های بین‌المللی جبران کردند.
نادرست
سرانه دانشآموزان اتباع خارجی در ایران
اگر وقت ندارید …
- مهدی فیاضی رئیس مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور وزارت آموزش و پرورش، مدعی است: «تنها ۱ درصد از سرانه ۵ میلیون تومانی دانشآموزان مهاجر در سال ۱۴۰۰ را سازمان‌های بین‌المللی جبران کردند». کل دانشآموزان اتباع خارجی به گفته کمیساریای عالی پناهندگان و منابع دولتی حدود ۵۰۰هزار نفر است.
- مرکز پژوهش‌های مجلس، سرانه دانشآموزان اتباع خارجی در بودجه سال ۱۴۰۰ را ۹۸۵هزار تومان اعلام کرده‌است که یک پنجم مبلغ ادعایی است.
- کمیساریای عالی پناهندگان در سال ۲۰۱۹ بیش از ۱۰میلیون دلار برای اتباع خارجی در ایران صرف آموزش، سلامت، توانمندسازی، اشتغال و هزینه‌های مسکن کرده که اگر ۲۰درصد این مبلغ، صرف امور دانشآموزان شده‌باشد، با دلار ۲۵هزار تومان، یعنی ۱۰درصد هزینه‌های دانشآموزان اتباع خارجی در ایران را جبران کرده‌است.
مهدی فیاضی رئیس مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور وزارت آموزش و پرورش، روز ۳۱ خرداد ۱۴۰۱، که به مناسبت روز جهانی پناهنده سخن می‌گفت، مدعی شد:
تنها ۱ درصد از سرانه ۵ میلیون تومانی دانشآموزان مهاجر در سال ۱۴۰۰ را سازمان‌های بین‌المللی جبران کردند… و ۱۸۰ هزار دانشآموز افغانستانی بدون هیچ مدرک هویتی و در مجموع نیم میلیون کودک افغانستانی در شرایط کاملا برابر با دانشآموزان ایرانی در ایران تحصیل می‌کنند.
سرانه دانشآموزان اتباع خارجی در ایران چقدر است؟ چند درصد هزینه تحصیلی دانشآموزان اتباع توسط سازمان‌های بین‌المللی تامین می‌شود؟ «فکت نامه» در این گزارش می‌کوشد به این پرسش‌ها پاسخ دهد.
سرانه دانشآموزان اتباع خارجی در ایران چقدر است؟
«غلامرضا کریمی» معاون وزیر آموزش و پرورش و رئیس سابق مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور در خرداد ۱۳۹۹ همین ادعا را مطرح کرده‌بود:
سالانه بالغ بر هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان برای دانشآموزان اتباع هزینه می‌کنیم. اما کمک‌هایی که مجامع بین‌المللی به ایران می‌کنند به دلیل وجود نگاه تبعیض‌آمیز به ما، بسیار محدود است و حتی کمتر از یک درصد هزینه‌هایی است که ما برای دانشآموزان اتباع هزینه می‌کنیم.
او نیز تعداد دانشآموزان اتباع خارجی را حدود ۵۰۰ هزار نفر عنوان کرده بود که با محاسبه مبلغ اعلامی روشن است که او نیز سرانه دانشآموزان اتباع خارجی را ۵ میلیون تومان می‌دانست.
آیا سرانه دانشآموزان اتباع خارجی در ایران در سال ۱۴۰۰ معادل ۵ میلیون تومان بوده است؟
خیر؛ مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی که در بهمن ۱۳۹۹ منتشر کرد در تشریح سرانه دانشآموزان در بودجه سال ۱۴۰۰ آورده:
سرانه آموزش دانشآموزان ابتدایی حدود ۵ میلیون ۳۰۰ هزار تومان، دانشآموزان استثنایی حدود ۲۳ میلیون تومان، دانشآموزان مدارس خارج از کشور از ۵۱ تا ۵۷ میلیون تومان، دانشآموزان کار و دانش ۸ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان و سرانه هر دانشآموز اتباع خارجی ۹۸۵هزار تومان است (صفحه ۷ گزارش). با این‌همه، اما بهای تمام‌‌شده یک دانشآموز خرید خدماتی ۱٫۲۲۰٫۰۰۰ تومان تا ۲٫۴۸۰٫۰۰۰ هزار (؟) تومان است.
ریز بودجه وزارت آموزش و پرورش در سال ۱۴۰۰در جداول زیر آمده‌است:
چند درصد هزینه تحصیلی دانشآموزان اتباع خارجی در سال ۱۴۰۰ را نهادهای بین‌المللی پرداخت کرده‌اند؟
گزارش کاملی از کمک‌های نهادهای بین‌المللی به آموزش دانشآموزان اتباع خارجی در ایران پیدا نکردیم اما به صورت پراکنده اطلاعاتی وجود دارد.
گزارش ژانویه ۲۰۲۰ کمیساریای عالی پناهندگان در ایران، از تقاضای کمک مالی ۹۸/۶ میلیون برای حمایت از پناهندگان در ایران و از تخصیص ۱۰/۰۵ میلیون دلاری خبر داده‌است. روشن نیست چه بخشی از این کمک صرف تحصیل دانشآموزان اتباع خارجی شده ولی در گزارش به طور مشخص آمده که در سال ۲۰۱۹ با کمک کمیساریای عالی پناهندگان، ۱۲ مدرسه در ۸ استان ایران ساخته شده و تعداد ۴۷۲ دانشآموز به طور کامل از حمایت مالی دولت آلمان برخوردار شده‌اند.
ضمن اینکه این کمیساریا هزینه ایاب و ذهاب دانشآموزان اتباع خارجی که برای رفت‌وآمد به مدرسه مجبور به طی مسافتی از محل زندگی بوده‌اند نیز پرداخت می‌کند. جلب حمایت برای آموزش ۳۲۲۴ دانشآموز اتباع ساکن ایران توسط سازمان غیر دولتی جنبش سواد آموزی، از دیگر حمایت‌هایی است که این کمیساریا انجام داده است:
روشن نیست مجموع این کمک‌ها چه درصدی از سرجمع هزینه کرد دولت ایران برای دانشآموزان اتباع می‌شود.
در گزارش ژانویه- مارس ۲۰۲۰ کمیساریای عالی امور پناهندگان سازمان ملل متحد نیز از تخصیص ۱۶.۰۲ میلیون دلار برای کمک به پناهندگان ساکن ایران خبر داده و آورده در بخش آموزش این کمیساریا در سال ۲۰۲۰ تعداد ۱۱ مدرسه در استانهایی که بیشترین تعداد پناهندگان در آن اسکان یافته ساخته و ۳۳۶۵ دانش آموز تحت حمایت سازمان غیر دولتی جنبش سوادآموزی قرار گرفته و ۴۷۲ دانش آموز نیز تحت حمایت مالی دولت آلمان قرار گرفته‌اند.
کمک‌های مجامع بین‌المللی محدود به کمیساریای عالی پناهندگان نیست، برنامه جهانی غذا وابسته به سازمان ملل متحد نیز در سال ۱۴۰۰ کمک‌هایی به ایران برای تامین غذای پناهندگان و به طور خاص تغذیه دانشآموزان اتباع خارجی ارائه کرده‌است.
براساس گزارش این سازمان منتشره در آوریل سال ۲۰۲۲ نشان می‌دهد که این سازمان بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ جمعا ۳۰ میلیون دلار به ایران کمک کرده‌است.
در ریز کمک‌های این سازمان آمده:
- ۸۱۲۶ دانش آموز اتباع مشمول برنامه تغذیه شده‌اند.
- ۲۷۹۹ دانش آموز دختر اتباع ماهانه مبلغ ۵۰۰ هزار تومان کمک نقدی دریافت کرده‌اند.
- ۴۰۳ میلیون تن مواد غذایی میان پناهندگان توزیع شده‌است.
حال پرسش این است که چه درصدی از مجموع بودجه تخصیص یافته به پناهندگان در ایران، صرف امور دانشآموزان اتباع شده است؟
سرانه تخصیصی و کمک بین‌المللی به دانشآموزان اتباع در ایران
سرانه هر دانشآموز اتباع خارجی در سال ۱۴۰۰ معادل ۹۸۵ هزار تومان بوده‌است. در این سال بنا بر اعلام کمیساری عالی امور پناهندگان تعداد دانشآموز اتباع خارجی، اعم از افرادی که مدارک اقامتی معتبر دارند یا ندارند، ۴۸۰هزار نفر بوده‌است. یعنی در کل، در بودجه سال ۱۴۰۰ ایران، بابت دانشآموزان اتباع حدود ۵۰۰ میلیارد تومان (۴۷۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان) دولت بودجه تخصیص داده‌است.
اگر از سرجمع ۱۰/۰۵ میلیون دلاری که در سال ۲۰۱۹ توسط کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد برای پناهندگان در ایران هزینه شده، ۲۰درصد آن به آموزش و مابقی به بیمه سلامت، توانمندسازی، اشتغال و اسکان پناهندگان اختصاص یافته باشد، در این سال بالغ بر ۲میلیون دلار در حوزه آموزش هزینه شده که با احتساب دلار ۲۵هزار تومان (قیمت میانگین دلار آزاد در سال ۱۴۰۰) کمیساریای عالی پناهندگان در سال ۱۴۰۰ مبلغ ۵۰میلیارد تومان برای آموزش دانشآموزان اتباع هزینه کرده که رقمی معادل ۱۰درصد کل بودجه تخصیصی دولت است.
جمع‌بندی
مهدی فیاضی رئیس مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور وزارت آموزش و پرورش، مدعی است: «تنها ۱ درصد از سرانه ۵ میلیون تومانی دانشآموزان مهاجر در سال ۱۴۰۰ را سازمان‌های بین‌المللی جبران کردند». بررسی‌های «فکت‌نامه» نشان می‌دهد که هم سرانه دانشآموزان اتباع یک پنجم مبلغ ادعایی است و هم مبلغی که از طریق کمیساریای عالی پناهندگان در ایران صرف امور دانشآموزان اتباع می‌شود بیش از یک درصد ادعایی است.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، سرانه دانشآموزان اتباع خارجی در بودجه سال ۱۴۰۰ را معادل ۹۸۵هزار تومان اعلام کرده‌است. کل دانشآموزان اتباع خارجی به گفته کمیساریای عالی پناهندگان و منابع دولتی حدود ۵۰۰هزار و اگر دولت ایران برای هر دانشآموز یک میلیون تومان هزینه کرده‌باشد، کل بودجه هزینه شده در سال ۱۴۰۰ برای دانش آموزان اتباع خارجی، حدود ۵۰۰ میلیارد تومان بوده‌است.
کمیساریای عالی پناهندگان در سال ۲۰۱۹ بیش از ۱۰میلیون دلار برای اتباع خارجی در ایران صرف آموزش، سلامت، توانمندسازی، اشتغال و هزینه‌های مسکن کرده که اگر ۲۰درصد این مبلغ، صرف امور دانشآموزان شده‌باشد، با دلار ۲۵هزار تومان، حدود ۵۰ میلیارد تومان یعنی ۱۰درصد هزینه‌های دانشآموزان اتباع خارجی در ایران را جبران کرده‌است. ضمن اینکه سازمان جهانی غذا نیز کمک‌هایی خاص دانش آموزان اتباع خارجی در ایران ارائه کرده‌است.
بنابراین، فکت نامه به ادعای مهدی فیاضی رئیس مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور وزارت آموزش و پرورش، مبنی بر اینکه: «تنها ۱ درصد از سرانه ۵ میلیون تومانی دانشآموزان مهاجر در سال ۱۴۰۰ را سازمان‌های بین‌المللی جبران کردند»، نشان «نادرست» می‌دهد.
