رشد سرمایه‌گذاری خارجی در ایران

برخی رسانه‌ها در ایران از رشد ۶ درصدی سرمایه‌گذاری خارجی در ایران در سال ۲۰۲۱ میلادی خبر داده‌اند.

خبرگزاری‌های تسنیم و فارس در گزارش خود با استناد به گزارش اخیر آنکتاد (کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد) نوشته‌اند:

«ایران در سال ۲۰۲۱ توانسته یک میلیارد و ۴۲۵ میلیون دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جذب کند که این رقم ۶/۱۸ درصد بیشتر از میزان سرمایه‌گذاری خارجی سال ۲۰۲۰ (یک میلیارد و ۳۴۲ میلیون دلار) است.»

کنفرانس تجارت و توسعه ملل متحد (UNCTAD) چند روز پیش‌ گزارش سال ۲۰۲۲ از سرمایه‌گذاری جهانی را منتشر کرد، این گزارش آمار و ارقام مربوط به سرمایه‌گذاری در کشورهای مختلف جهان را در سال ۲۰۲۱ میلادی به تصویر می‌کشد.

آنکتاد در خبر مربوط به این گزارش، اگرچه به این نکته تصریح کرده که میزان سرمایه‌گذاری خارجی در سال ۲۰۲۱ میلادی به سطح قبل از همه‌گیری بازگشته است اما اذعان دارد که نااطمینانی‌ها همچنان ادامه دارد.

داده‌های آماری آنکتاد با آنچه در رسانه‌های ایران منتشر شده همخوانی دارد.

در این گزارش که تغییرات سرمایه‌گذاری خارجی در دوره ۲۰۱۶ میلادی تا ۲۰۲۱ را در کشورها و مناطق مختلف جهان ارایه کرده، بالاترین میزان جذب سرمایه‌گذاری خارجی در ایران با بیش از ۵ میلیارد دلار بعد از برجام در سال ۲۰۱۷ میلادی به ثبت رسیده است.

همانطور که ملاحظه می‌شود به رغم آنکه در گزارش آنکتاد تصریح شده که میزان سرمایه‌گذاری خارجی در جهان به سطح پیش از فراگیری کووید بازگشته، اما میزان سرمایه‌ خارجی جذب شده در اقتصاد ایران در سال ۲۰۲۱ میلادی با وجود افزایش نسبت به سال قبل از آن همچنان از سال‌های پیش از بحران کرونا کمتر است.

اما برای اینکه تصویر دقیق و قابل فهم‌تری از میزان جذب سرمایه‌ خارجی در اقتصاد ایران داشته باشیم بهتر است تا این رقم را با چند عدد و رقم دیگر مقایسه کنیم.

درست است که سرمایه‌گذاری خارجی در ایران در سال ۲۰۲۱ میلادی با رشد بیش از ۶ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۰ همراه بوده است اما سرمایه‌گذاری خارجی در جهان در سال مورد گزارش در مقایسه با سال قبل از آن ۶۴ درصد رشد کرده است.

آنکتاد ارزش کل سرمایه‌گذاری در جهان طی سال ۲۰۲۱ میلادی را هزار و ۵۸۲ میلیارد و ۳۱۰ میلیون دلار گزارش کرده است. بر اساس اعلام این نهاد وابسته به سازمان ملل متحد، رقم کل سرمایه‌گذاری در جهان در سال ۲۰۲۰ میلادی، بالغ بر ۹۶۳ میلیون و ۱۳۹ هزار دلار بود.

بدین ترتیب سهم ایران از کل سرمایه‌گذاری خارجی در جهان کمتر از یک دهم درصد و از کل سرمایه‌گذاری خارجی جذب شده در منطقه جنوب آسیا که ایران در آن دسته‌بندی شده حدود ۲.۷ درصد است. سال گذشته میلادی در منطقه جنوب آسیا، ۵۲ میلیون و ۴۱۷ هزار دلار سرمایه خارجی جذب شد.

مقایسه میزان جذب سرمایه‌گذاری خارجی ایران با برخی کشورهای همسایه و منطقه نیز نشان‌دهنده وضعیت جذب سرمایه‌گذاری خارجی در ایران در مقایسه با دیگر کشورهاست.

در حالی‌که بر اساس گزارش آنکتاد ایران در سال ۲۰۲۱ میلادی توانسته یک میلیارد و ۴۲۵ میلیون دلار سرمایه خارجی جذب کند این رقم برای ترکیه بالغ بر ۱۲ میلیارد و ۵۳۰ میلیون دلار بوده که نسبت به سال ۲۰۲۰ میلادی ۶۰.۲ درصد رشد داشته است.

همچنین میزان جذب سرمایه خارجی در عربستان سعودی طی سال ۲۰۲۱ میلادی بالغ بر ۱۹ میلیارد و ۲۸۶ میلیون دلار بوده که در مقایسه با رقم جذب سرمایه‌گذاری خارجی این کشور در سال قبل از آن بیشتر از ۲۵۷ درصد افزایش نشان می‌دهد.

برخی رسانه‌ها در ایران با استناد به گزارش اخیر آنکتاد (کنفرانس تجارت و توسعه ملل متحد)، از رشد ۶ درصدی سرمایه‌گذاری خارجی در ایران در سال ۲۰۲۱ میلادی خبر داده‌اند.

آخرین گزارش آنکتاد این آمار را تایید می‌کند، اما این آمار بدون اشاره به فکت‌های دیگر می‌تواند گمراه‌کننده باشد.

ایران تنها کشوری نیست که با فروکش کردن آثار اقتصادی همه‌گیری کووید سرمایه‌گذاری خارجی در آن رشد داشته است. رشد ۶درصدی ایران در مقایسه با نرخ رشد ۶۴درصدی سرمایه‌گذاری کل دنیا ناچیز به نظر می‌رسد.

سهم ایران از کل سرمایه‌گذاری خارجی در جهان کمتر از ۰/۱ درصد و از کل سرمایه‌گذاری خارجی در جنوب آسیا کمتر از ۳درصد است.

علیرغم رشد ۶درصدی ارزش سرمایه‌گذاری خارجی سال ۲۰۲۱ همچنان کمتر از سال ۲۰۱۹ است.

بالاترین میزان سرمایه‌گذاری خارجی در ایران مربوط به سال ۲۰۱۷ میلادی و بعد از برجام است. آمار سرمایه‌گذاری سال ۲۰۱۷ ایران بیش از ۵ میلیارد دلار بود که ۳/۵ برابر سرمایه‌گذاری سال ۲۰۲۱ است.

میزان سرمایه‌گذاری خارجی در کشورهای امارات، عربستان و ترکیه به ترتیب ۱۵، ۱۴ و ۹ برابر ایران است.