آیا ماسک در مقابله با کرونا بی‌فایده است؟

ویدئویی با نام «چرا ماسک‌ها بی‌فایده‌اند» در یوتیوب منتشر شده و در کانال‌های پرطرفدار اینستاگرام فارسی‌زبان نیز دیده می‌شود. شخصی که در این ویدئو حضور دارد ادعا می‌کند هیچ ماسکی نمی‌تواند از ما در برابر انتشار ویروس کووید ۱۹ محافظت کند. اما آیا این ادعا که ماسک زدن در انتشار کووید ۱۹ هیچ تاثیری ندارد، درست است؟ شخصی که این ادعا را مطرح می‌کند کیست؟ کارشناسان و نهادهای معتبر سلامت جهانی در این باره چه می‌گویند؟ در این مطلب به این سوالات پاسخ می‌دهیم.

ادعای ویدئو چیست؟

دکتر تئودور نوئل در ویدئویی که ۲۳ مرداد امسال در یوتیوب منتشر کرده، ادعا می‌کند، زدن ماسک بی‌اثر است. او برای اثبات این ادعا از یک دستگاه سیگار برقی (ویپ) استفاده می‌کند. نوئل نشان می‌دهد که چگونه ذرات بخار، پس از بازدم، از ماسک و اطراف آن عبور می‌کنند. دکتر تئودور نوئل، پزشک، متخصص بیهوشی و عضو انجمن متخصصان بیهوشی آمریکا و ساکن میت‌لند در ایالت فلوریدای آمریکاست.

او بر این اساس ادعا می‌کند ذرات ویروس کووید ۱۹ که هم‌اندازه یا کوچک‌تر از ذرات بخار آب هستند نیز از ماسک رد می‌شوند و به همین دلیل استفاده از ماسک، برای جلوگیری از انتشار کووید ۱۹ هیچ فایده‌ای ندارد.

دکتر تد نوئل نشان می‌دهد که ذرات بخار چگونه از خود ماسک و اطراف آن بیرون می‌زند؛ ماسک پزشکی معمولی، ماسک پزشکی که روی صورت سفت می‌شود، ماسک پارچه‌ای و ماسکی که کارکردی شبیه به ماسک‌های N95 دارد. 

او در این ویدئو نشان می‌دهد که حتی ماسک‌های پیشرفته نیز راهی برای خارج کردن بخار دارند و به همین دلیل «نمی‌توانند در مقابل انتشار ویروس کرونا موثر باشند.»

دکتر نوئل در پایان این ویدئو می‌گوید ماسک‌ها فقط برای زمانی مناسبند که افراد سرفه یا عطسه می‌کنند. او توضیح می‌دهد در شرایطی که ماسک داریم دیگر لازم نیست در هنگام سرفه یا عطسه جلوی دهان خود را با دستمال یا دست بپوشانیم و ماسک جلوی سرعت ذرات را می‌گیرد.

آیا زدن ماسک در انتقال کرونا بی‌تاثیر است؟

پیش‌تر هم در فکت‌نامه، درباره‌ی تاثیر ماسک و اینکه چه افرادی باید آن را در چه شرایطی استفاده کنند، توضیح داده‌ایم. به طور خلاصه باید گفت که سازمان بهداشت جهانی و نهادهایی چون «مرکز کنترل و پیشگیری بیماری آمریکا» و «کلینیک مایو» به همه‌ی مردم توصیه می‌کنند از ماسک استفاده کنند. اما نکته‌ای که باید به آن توجه کنیم این است که هیچ نهاد معتبری اعلام نکرده است استفاده از ماسک در مقابل ویروس کرونا ایمنی ۱۰۰ درصد ایجاد می‌کند. هنوز هم برای افرادی که علائم کووید ۱۹ ندارند، شستن دست‌ها و همچنین رعایت فاصله اجتماعی، توصیه‌ اصلی کارشناسان برای جلوگیری از ابتلا است. آنها می‌گویند اگر این دو موضوع رعایت شود، استفاده از ماسک هم می‌تواند به کاهش انتشار ویروس کرونا کمک کند. کارشناسان و نهادهای بین‌المللی تاکید می‌کنند استفاده نادرست از ماسک‌ها، ممکن است باعث به وجود آمدن مشکلاتی برای افراد شود. آنها توصیه‌هایی را برای استفاده درست از ماسک منتشر کرده‌اند.

آیا ماسک‌ها جلوی انتقال ذرات ویروس کووید را می‌گیرند؟

جدای از توصیه‌هایی که سازمان‌های معتبر سلامت در دنیا می‌کنند، کارشناسان نیز در مصاحبه‌ها و مقالات خود توضیح داده‌اند که چرا ماسک و به خصوص ماسک‌های N95 در جلوگیری از ابتلا به کووید ۱۹ موثرند. به عنوان مثال USA Today در این مقاله به سراغ تعدادی از متخصصان سلامت و همچنین چند فیزیکدان رفته است. (لیست افراد را می‌توانید در انتهای این مقاله مرور کنید). آنها توضیح می‌دهند چرا با وجود اینکه ذرات ویروس بسیار ریزند، ماسک می‌تواند از انتقال آن جلوگیری کند. به عنوان مثال ویروس‌ها به تنهایی از دهان و بینی خارج نمی‌شوند بلکه به یکدیگر یا به مولکول‌های دیگری متصل می‌شوند که در نهایت ممکن است از ماسک عبور نکنند. توضیحات تخصصی دیگری نیز درباره موثر بودن ماسک‌ها وجود دارد که در این مقاله می‌توانید آن را پیدا کنید. تاکید دوباره بر این نکته لازم است که حتی ماسک N95 نیز نمی‌تواند به طور «کامل» جلوی انتشار ویروس کرونا را بگیرد، بلکه استفاده از آن «موثر» است.

جمع‌بندی

ویدئویی در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود که در آن فردی با استفاده از سیگار برقی نشان می‌هد ماسک نمی‌تواند جلوی خروج بخار را بگیرد، پس نمی‌تواند مانع انتشار ویروس کرونا در هوا شود. 

بله، ماسک نمی‌تواند به طور کامل جلوی انتشار ویروس  کرونا را بگیرد و ایمنی قطعی ایجاد کند، اما پژوهش‌های معتبر علمی و همچنین توصیه‌های نهادهای رسمی و بین‌المللی نشان می‌دهد استفاده از ماسک، می‌تواند شانس ابتلا به کووید ۱۹ را تا حدود زیادی کاهش دهد. 

بنابراین فکت‌نامه به این ادعا که «زدن ماسک در انتشار ویروس کرونا تاثیری ندارد» را نادرست می‌داند.