آیا کره جنوبی واردات لوازم خانگی را ممنوع کرده است؟

حمیدرضا غزنوی، سخنگوی انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی ایران روز دهم مهر ۱۴۰۰، در گفت‌‌وگو با خبرگزاری فارس،گفته است: 

«ممنوعیت واردات لوازم خانگی یکی از سیاست‌های اصلی کره‌ جنوبی بود و در عین حال، توزیع کالا در فروشگاه‌ها و مراکز عرضه نیز به شدت تحت کنترل بود تا هیچ کالای خارجی در این فروشگاه‌ها عرضه نشود.»

سخنگوی انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی در آن گفت‌وگو همچنین تاکید کرده:

«در حال حاضر این نوع محدودیت‌ها همچنان اعمال می‌شود، به طوری که حتی امکان وارد کردن یک دستگاه دوربین عکاسی آکبند از فرودگاه‌های کره به این کشور وجود ندارد و حتی اگر فردی بگوید که من عکاس هستم، می‌گویند دوربین باید مصرف شده باشد و حق ورود دوربین نو غیرکره‌ای را ندارید.»

به جز سخنگوی انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی، کیوان گردان از مدیران وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز روز ۱۲ مهر در یک برنامه تلویزیونی گفته: 

«کشور‌های صنعتی در ابتدای راه‌اندازی صنایع خود سیاست‌های محکمی در واردات داشته‌اند و به‌عنوان نمونه؛ کره جنوبی ۱۲ سال واردات لوازم خانگی را ممنوع اعلام کرد.»

به نظر می‌رسد این اظهارات به صدور فرمان ممنوعیت واردات لوازم خانگی از کره جنوبی بی‌ارتباط نیست. روز هشتم مهر رسانه‌های ایران از فرمان رهبر جمهوری اسلامی ایران برای جلوگیری از واردات لوازم خانگی و ابلاغ رئیس‌جمهوری ایران برای ممنوعیت واردات لوازم خانگی خبر دادند. 

اظهارات سخنگوی انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی، دو بخش دارد. یکی سابقه تاریخی ممنوعیت واردات لوازم خانگی در کره و دیگری ادامه «محدودیت‌ها» در حال حاضر است که به گفته او حتی شامل «یک دستگاه دوربین عکاسی آکبند» می‌شود. 

آیا ممنوعیت واردات لوازم خانگی در کشور کره‌جنوبی سابقه دارد؟ 

تا آنجایی که ما جست‌وجو کرده‌ایم گزارشی پیدا نکردیم که نشان دهد واردات لوازم خانگی به کره در دوره‌ای ممنوع شده باشد، اما اقداماتی نظیر تعرفه‌گذاری برای واردات در این کشور بی‌سابقه نیست. 

بررسی تاریخ توسعه صنعتی کره‌جنوبی نشان می‌دهد که این کشور در نیمه دوم دهه ۶۰ میلادی یک برنامه جامع توسعه صنعتی را در دستور کار خود قرارداد. این برنامه ۱۲ ساله که از سال ۱۹۶۶ تا ۱۹۷۹ در کره‌جنوبی اجرا شد، محورهای مختلفی از اصلاحات در حوزه‌های قانون‌گذاری، تدوین مقررات و حمایت‌های صنعتی و اقتصادی را دربرمی گرفت. 

بر اساس گزارشی که وزارت اقتصاد و دارایی کره‌جنوبی با همکاری مدرسه مدیریت و سیاستگذاری عمومی مرکز توسعه کره‌جنوبی از برنامه توسعه صنایع الکترونیک این کشور تهیه و تدوین کرده‌اند، تا سال ۱۹۶۶ میلادی (۱۳۴۵ خورشیدی) سیاست‌های راهبردی برای حمایت از صنایع الکترونیک کره وجود نداشت و تنها سیاست‌های حمایتی پراکنده‌ای اجرا می‌شد که برخی از آنها با وضع تعرفه‌های وارداتی، واردات برخی تولیدات خارجی به کره را محدود می‌کرد، یا اینکه کارزاری در حمایت از تولیدات داخلی با ارسال رادیو‌های ساخت کره به روستاهای کشاورزی و  ماهیگیری تقاضای رادیو را تامین کرد.

در سال‌های نخست اجرای برنامه استراتژی توسعه صنعتی کره نیز با هدف جایگزینی واردات بر تعرفه‌گذاری بر واردات کالاهای نهایی و اعمال محدودیت برای واردات کالاهای خارجی متمرکز بود تا فضایی را برای تنفس تولیدکنندگان داخلی فراهم آورد. در عین حال دولت کره‌جنوبی برای اطمینان از اینکه شرکت های کره ای به جای اتکای مداوم به حمایت‌های دولتی، قابلیت های خود را توسعه می‌دهند، مشوق هایی را برای توسعه، تولید و صادرات محصولات الکترونیکی و ایجاد فضای رقابت در بازار داخلی و جهانی فراهم آورد.

در این گزارش تصریح شده است که «اگر دولت کره در ابتدا بر سر واردات محصولات نهایی خارجی اعمال محدودیت نمی‌کرد، صنعت الکترونیک کره فرصت انباشت تجربه داخلی‌سازی را از دست می‌داد و احتمالاً در نهایت تنها به یک پایگاه مونتاژ برای شرکت‌های چند ملیتی بدل می‌شد.»

و در عین حال در این گزارش بلافاصله تاکید می‌کند که «اگر دولت کره تنها بر مسدود کردن واردات تمرکز می‌کرد و انگیزه‌ای برای شرکت‌های کره‌ای برای رقابت در بازارهای داخلی و بین‌المللی و توسعه توانایی‌های آنها ایجاد نمی‌کرد، مکانیزم های تشویقی و پاداش مبتنی بر عملکرد شرکت‌های فعال در صنعت الکترونیک کره کارایی نداشت.»

با این حساب در سه سال آغاز برنامه استراتژی توسعه صنعتی کره‌جنوبی، محدودیت‌هایی از طریق نظام تعرفه‌گذاری برای واردات کالاهای نهایی و مصرفی ایجاد شد، اما ممنوعیت مطلقی در کار نبود و واردات کالاهای واسطه‌ای و مواد اولیه مورد نیاز تولیدکنندگان داخلی که کالای قابل صادرات تولید می‌کردند، تسهیل شد.

فازهای دوم و سوم این استراتژی توسعه صنعتی بر تولید برای صادرات، رقابت‌پذیری و آزادسازی اقتصادی متمرکز بود که از طریق ایجاد مراکز و بنگاه‌های بزرگ اقتصادی و توسعه و راه‌اندازی مناطق آزاد صادراتی میسر شد.

آیا در حال حاضر واردات لوازم‌خانگی خارجی به کره‌جنوبی ممنوع یا محدود است؟

خیر. بر اساس گزارش وب سایت Santander Trade که اطلاعات و تحلیل‌های مورد نیاز بازرگانی بین‌المللی را تدوین و منتشر می‌کند. میانگین میزان تعرفه تجاری واردات به کره‌جنوبی را ۸ درصد اعلام کرده است که به نوشته این وب‌سایت از پایین‌ترین نرخ‌های تعرفه وارداتی است. سازمان توسعه تجارت در سال ۱۳۹۴ اعلام کرده بود میانگین تعرفه وارداتی ایران ۱۸/۸ درصد است. 

البته واردات کالاهای کشاورزی، نوشیدنی‌های الکلی و توتون و تنباکو شامل مقررات و قوانین خاص این کالاها هستند.

میانگین تعرفه‌ها در مواردی که این کشور توافق‌های دو جانبه یا چند‌جانبه‌ای برای کاهش تعرفه‌ها و تجارت آزاد دارد حتی کمتر است.

همچنین برای برخی اقلام لوکس و کالاهای مصرفی بادوام  ۱۰ تا ۲۰ درصد مالیات بر واردات نیز اعمال می‌شود. 

اما محدودیت یا ممنوعیتی خاص یا ویژه برای واردات لوازم خانگی و دیگر تولیدات الکترونیک وجود ندارد، کما اینکه بسیاری از تولیدکنندگان غیر کره‌ای لوازم خانگی همچون ویرپول، بوش، هایر و دلونگی در این کشور دفاتر فروش و وب‌سایت‌های فروش آنلاین تولیدات خود را دارند. 

بر اساس گزارشی که وب‌سایت تحلیل داده‌های بازار «Mordor Intelligence» از بازار لوازم خانگی کره‌جنوبی منتشر کرده، پنج شرکت بیشترین سهم از این بازار را به خود اختصاص داده‌اند.

پس از دو شرکت بزرگ کره‌ای ال-جی الکترونیکس و سامسونگ الکترونیکس، شرکت‌های ویرپول آمریکایی، پاناسونیک ژاپنی و هایر چینی سه شرکت خارجی فعال در این بازار به حساب می‌آیند. 

همچنین بر اساس آمار گمرک کره‌جنوبی در سال ۲۰۲۰ میلادی بیش از ۹۴ میلیارد دلار وسایل، لوازم  و قطعات الکترونیک، تلویزیون، ضبط‌کننده صدا و دیگر تولیداتی از این دست به کره‌جنوبی وارد شده است. این عدد ۱/۳ برابر کل حجم تجارت خارجی ایران و ۲/۷ برابر ارزش کل واردات ایران در سال ۱۳۹۹ است. 

آیا ورود دوربین نو و استفاده‌نشده همراه مسافر به کره‌جنوبی ممنوع است؟

در وب‌سایت رسمی سازمان گردشگری کره‌جنوبی آنجا که اطلاعاتی درباره سفر به کره‌جنوبی برای علاقمندان سفر به این کشور منتشر شده، فهرستی از لوازم یا وسایلی منتشر شده که ورود آنها به این کشور ممنوع است.

اقلامی همچون کتاب، فیلم و تصاویر پورنوگرافیک یا پول تقلبی در این فهرست ممنوعه قرار دارند. در این فهرست نام و نشانی از دوربین عکاسی نیست و همراه داشتن دوربین عکاسی نو و آکبند اشکالی ندارد.

همچنین تولیدات شرکت‌های تولیدکننده تجهیزات و دوربین‌های عکاسی غیر کره‌ای در این کشور موجود است. به طور مثال دو شرکت نام‌دار ژاپنی فعال در حوزه تولید دوربین‌های عکاسی و تجهیزات مرتبط یعنی کانن و نیکون در کره‌جنوبی فعال هستند و شبکه فروش دارند.

جمع‌بندی

حمیدرضا غزنوی، سخنگوی انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی ایران می‌گوید: «ممنوعیت واردات لوازم خانگی یکی از سیاست‌های اصلی کره‌ جنوبی بوده و در عین حال، توزیع کالا در فروشگاه‌ها و مراکز عرضه نیز به شدت تحت کنترل بود تا هیچ کالای خارجی در این فروشگاه‌ها عرضه نشود.»

او مدعی است «در حال حاضر این نوع محدودیت‌ها همچنان اعمال می‌شود»

بررسی‌های ما نشان می‌دهد این ادعا صحیح نیست. واردات لوازم خانگی به کره جنوبی در هیچ دوره‌ای ممنوع نبوده و الان هم محدودیتی برای ورود و فروش لوازم خانگی خارجی در این کشور وجود ندارد. 

برنامه جامع توسعه صنعتی، در یک دوره ۱۲ ساله از سال ۱۹۶۶ تا ۱۹۷۹ در کره‌جنوبی اجرا شده است. در گزارشی که وزارت اقتصاد و دارایی کره‌جنوبی با همکاری مدرسه مدیریت و سیاستگذاری عمومی مرکز توسعه کره‌جنوبی منتشر کرده، گفته شده: در سال‌های نخست اجرای استراتژی توسعه صنعتی، جایگزینی واردات و تعرفه‌گذاری برای اعمال محدودیت واردات کالاها و لوازم خانگی خارجی با هدف حمایت از تولیدکنندگان داخلی لوازم خانگی و الکترونیک مدنظر بوده است. در سال‌های بعد کره جنوبی برای توسعه صنعتی، سیاست تولید برای صادرات، حمایت از تولیدکنندگان بزرگ و راه‌اندازی مناطق آزاد را در دستور کار قرار داده است. 

میانگین تعرفه‌های وارداتی به کره‌جنوبی به جز محصولات کشاورزی و برخی اقلام دیگر حدود ۸ درصد است که یکی از پایین‌ترین میزان تعرفه در سراسر دنیا است. 

در حال حاضر بسیاری از تولیدکنندگان غیر کره‌ای لوازم خانگی همچون ویرپول، بوش، هایر و دلونگی در این کشور دفاتر فروش و خدمات پس از فروش و وب‌سایت‌های فروش آنلاین تولیدات خود را دارند. آمار واردات وسایل و تجهیزات  الکترونیکی نیز به این کشور چشمگیر است، چنانکه آمارهای گمرک کره جنوبی نشان می‌دهند در سال گذشته میلادی بیش از ۹۴/۱ میلیارد دلار وسایل، لوازم  و قطعات الکترونیک، تلویزیون، ضبط‌کننده صدا و تولیداتی از این دست وارد این کشور شده است. این رقم حدود ۳ برابر کل ارزش واردات سال گذشته ایران است. 

با این اوصاف فکت‌نامه این ادعای حمیدرضا غزنوی، سخنگوی انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی ایران  که «ممنوعیت واردات لوازم خانگی یکی از سیاست‌های اصلی کره‌ جنوبی بوده و هنوز هم محدودیت‌ها در کره ادامه دارد» را به شکل واضح خلاف واقعیت می‌داند و به آن نشان «شاخ‌دار»‌ می‌دهد.