نماد چینی یا نگارگری ایرانی؛ ماجرای تبلیغ ماسک در جزیره کیش چیست؟

ماجرای یک نقاشی روی یک بنر در جزیره‌ کیش، چند روزی است شائبه‌هایی به وجود آورده است. شباهت ظاهری این نقاشی به هنر چینی، این ابهام را به وجود آورده که مسئولان این جزیره از نمادهای چینی استفاده کرده‌اند و در این میان، شایعه‌ واگذاری جزیره کیش به چینی‌ها هم باعث تقویت این موضوع شده است. اما طرح و نگار روی این بنر چیست؟ آیا این نقاشی چینی است؟ چه واقعیت‌هایی درباره آن وجود دارد و چرا این شائبه درباره‌‌اش به وجود آمده است؟

عکس بنری که این روزها در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود و حتی روزنامه‌نگار شناخته‌شده‌ای چون بیژن فرهودی نیز آن را در اکانت توییتر خود منتشر کرده، یک نقاشی قدیمی را نشان می‌دهد که سوژه‌اش، روی صورت خود ماسک زده است. این بنر با این طرح، از مردم خواسته که از ماسک استفاده کنند. 

بسیاری از کسانی که این عکس را منتشر کرده‌اند، بنر را تبلیغی برای فرهنگ چینی و نمادی از آن می‌دانند. اما  واقعیت چیز دیگری است.
این اثر، یک تابلوی نگارگری ایرانی است. تابلو اثری است از محمد یوسف (حسینی مصور) نقاش معروف مکتب اصفهان که با نام «مرد جوان» شناخته می‌شود. این تابلو (که در بنر روی صورتش ماسک قرار گرفته) بین سال‌های دهه ۳۰ و ۴۰ قرن هفده میلادی در اصفهان و در عصر صفوی کشیده شده است. نسخه اصلی این نگارگری هم از سال ۱۹۲۴ تا به امروز در موزه‌ آرمیتاژ در سنت‌پترزبورگ نگهداری می‌شود و یکی از نمادهای نگارگری مکتب اصفهان به شمار می‌رود. برای آشنایی بیشتر با نقاش ایرانی این اثر می‌توانید از صفحه ویکی‌پدیای او بازدید کنید.

اما ممکن است این سوال پیش بیاید که چرا این نقاشی در ظاهر شبیه به فضاهای چینی است. این موضوع را می‌توان در تاریخ هنر ایران و به خصوص در نگارگری ایرانی جستجو کرد. علت اینکه این نقاشی‌ها شبیه به نگاره‌های چین و به طور کلی کشورهای شرق آسیا هستند، تاثیری است که این سبک نقاشی از زمان «مکتب تبریز اول» بر هنر ایران گذاشته است؛ دوره‌ حکومت ایلخانان مغول که در آن برای اولین بار نگارگری چینی به هنر ایران وارد می‌شود و این تاثیر در هنر نگارگری ایرانی پس از آن نیز باقی می‌ماند.

بنابراین می‌توان گفت این ادعا که سازمان منطقه آزاد کیش برای تبلیغ ماسک‌زدن در این جزیره از نمادهای چینی استفاده کرده، ادعایی نادرست است.