بازنشر گمراه‌کننده ویدیو اعتراضات ۱۳۹۷ تهران به اسم اعتراضات اخیر

اگر وقت ندارید …

ویدیویی در اینستاگرام منتشر شده که مدعی است مردم شیراز «با شعار مکانیزم ماشه، سفره‌های خالی، دردان بر مسند قدرت» به خیابان آمده‌اند.
جستجوی معکوس نشان می‌دهد ویدیو مربوط به ۵ تیر ۱۳۹۷ است، نه هفته‌ها و روزهای اخیر.
ویدیو در آن زمان با عنوان «تهران، خیابان جمهوری؛ نه غزه، نه لبنان، جانم فدای ایران» منتشر شده بود.
در تصویر تابلو اتوبوس «بهارستان» و نشانه‌های خیابان جمهوری از جمله ساختمان مشهور آلومینیوم دیده می‌شود و جمعیت به‌سمت پاساژ علاالدین در حرکت است.
این صحنه‌ها به اعتراضات تیر ۱۳۹۷ تهران مربوط است؛ اعتراض‌هایی که از بازار تهران آغاز شد، به اعتراضات سراسری مرداد ۱۳۹۷ گسترش یافت و در واکنش به جهش قیمت دلار و رکود بازار شکل گرفت.
در آن اعتراض‌ها دست‌کم ۵ نفر کشته و بیش از ۱۲۰۰ نفر بازداشت شدند.

در شبکه‌های اجتماعی (اینستاگرام) ویدیویی منتشر شده که مدعیست مردم معترض شیراز با شعار با مکانیزم ماشه، سفره‌های خالی، دردان بر مسند قدرت، راهی خیابان‌ها شدند (بایگانی). در توضیحات این ویدیو نوشته شده:

«شیراز رو نمی‌شه ساکت کرد! بیاید باهم صدای اعتراض رو برسونیم، دایرکت بازه، منتظر شما هستیم»

این ادعا نادرست است.

جستجوی معکوس تصاویر در گوگل لنز، نشان می‌دهد این ویدیو هفت سال پیش در ۵ تیر ۱۳۹۷ منتشر شده‌بود (بایگانی). در آن زمان در کپشن ویدیو نوشته‌شده‌بود:

«تهران، ایران، ۲۶ ژوئن ۲۰۱۸. معترضان شعار می‌دهند: نه غزه، نه لبنان، جانم فدای ایران.»

پیش از این تاریخ نیز اثری از این ویدیو در اینترنت دیده نمی‌شود. بنابراین زمان آن حداقل پیش از ۵ تیر ۱۳۹۷ است.

روی ویدیو هم یک لحظه تابلو مسیر اتوبوسی دیده می‌شود که روی آن نوشته بهارستان و صدای فردی نیز شنیده می‌شود که می گوید: «تهران، خیابان جمهوری…»

شکل خیابان، شامل مسیر یک طرفه وسیع و خط ویژه اتوبوس، و نرده وسط خیابان بسیار شبیه به فضای خیابان جمهوری اسلامی، محدوده سه راه شاه (تقاطع ولیعصر و جمهوری) است. در بخشی از ویدیو نیز یک برج بلند در ضلع جنوبی خیابان (براساس جهت سایه) دیده می‌شود و دکه روزنامه‌فروشی با تابلوی قرمزی نیز جلوی آن وجود دارد که نشان می دهد اینجا روبروی «ساختمان آلومینیوم» است (نقشه گوگل). جمعیت به سمت پاساژ علاالدین در حرکت است.

بنابراین اعتراضات در شهر تهران محدوده خیابان جمهوری بوده و مربوط به روزهای آغازین تیر ۱۳۹۷ است.

در سال‌های اخیر سه دوره اعتراضات مردمی بسیار مشهور شدند؛ دی ۹۶، آبان ۹۸ و جنبش مهسا (زن، زندگی، آزادی). اما اعتراضات مردمی دیگری هم بوده که فراگیر نشدند و کمتر شناخته شده‌اند.

یکی از این دوره‌ها «اعتراضات تیر ۱۳۹۷ تهران» بود. سلسله اعتراض‌های مردمی و ضد حکومتی که روز ۳ تیر ۱۳۹۷ از بازار تهران شروع شد و به سرعت در بخش های تجاری تهران گسترش یافت. این اعتراضات در ماه آینده به سراسر کشور کشیده شد و منجر به «اعتراضات سراسری مرداد ۱۳۹۷» شد.

در تابستان ۱۳۹۷ یکی از بزرگ‌ترین جهش‌ها در کاهش ارزش ریال اتفاق افتاد و در طول چند هفته قیمت دلار چند برابر افزایش یافت. در مردادماه بخش بزرگی از بازاریان تهران در اعتراض به رکود حاکم بر بازار و بالا رفتن بی‌سابقه نرخ ارز دست به اعتصاب زده و اقدام به تجمع و راهپیمایی کردند. در شهرهای جنوبی کشور از جمله اهواز، آبادان، خرمشهر و برازجان مردم در اعتراض به بی‌آبی به خیابان‌ها آمده و نزدیک به دو هفته اعتراضات در شهرهای مختلف ادامه داشت.

در این اعتراضات حداقل پنج نفر کشته از شهروندان گزارش شد اما ۱۲۰۰ نفر در سراسر کشور بازداشت شدند؛ از جمله صبا کرد افشاری و یاسمن آریان. کشتی‌گیر قهرمان جاویدنام نوید افکاری، در این اعتراضات به بهانه قتل یک مامور ناجا دستگیر شد.

آمار کانون حقوق بشر ایران:

بنابراین ویدیو منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی با عنوان «شیراز رو نمی‌شه ساکت کرد! بیاید باهم صدای اعتراض رو برسونیم» قدیمی و مربوط به اعتراضات تابستان ۱۳۹۷ در تهران است و از فکت‌نامه نشان نادرست می‌گیرد.