گوزن‌های ذبح‌شده اربعین در عراق، گوزن زرد ایرانی نیستند

این روزها و همزمان با برگزاری مراسم اربعین، ویدیوهای مختلفی در شبکه‌های اجتماعی از ذبح چند گوزن منتشر شده است.

مثلا یکی از ویدیوها با این ادعا منتشر شده که این گوزن‌ها از نژاد حفاظت‌شده گوزن زرد ایرانی‌اند. در توضیح ویدیو آمده: «استفاده از گوزن زرد ایرانی ، گوزن کمیاب و شکار ممنوع ساکن جنگل های در روستای بیت علویه برای مراسم اربعین !!! سازمان محیط زیست خوزستان در خواب». (لینک۱، لینک۲)

یا مثلا این ویدیو با عنوان پذیرایی از زائران اربعین با گوشت آهو، منتشر شده است.

‌‌آیا این ویدیوها در ایران ثبت شده؟

برخلاف آنچه همراه با بعضی از این ویدیوها در شبکه‌های اجتماعی ادعا شده، این ویدیوها ربطی به ایران و خوزستان ندارد و ذبح گوزن را در عراق و در حسینیه‌ای به نام «ام‌البنین» نشان می‌دهد که خادم آن فردی به نام سید حافظ عباس علوی است و در جاده کربلا - نجف عمود ۹۸۴ واقع شده است.

این ویدیو پیش از ورود به فضای فارسی در اکانت‌های عراقی پربازدید شده بود.

در اکانت این حسینه در یوتیوب و همچنین در تیک‌تاک و سایر شبکه‌های اجتماعی ویدیوهای مرتبط فراوانی از این گوزن‌ها و حیواناتی مانند شترمرغ قبل از ذبح و در قفس منتشر شده است. (لینک۱، لینک۲)

آیا حیوانات ذبح‌شده گوزن زرد ایرانی هستند؟

بعد از انتشار این ویدیو، اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان اطلاعیه‌ای منتشر کرد و نوشت که گونه حیوان مشاهده‌شده در این فیلم، پرورشی بوده و هیچ‌گونه ارتباطی با گونه در خطر انقراض گوزن زرد ایرانی ندارد. همچنین تاکید شده که این حیوانات در زیستگاه‌های طبیعی استان خوزستان حضور ندارند. بر اساس این اطلاعیه گوزن زرد ایرانی تنها در مناطق تحت حفاظت مانند پارک ملی کرخه و منطقه حفاظت‌شده در نگهداری می‌شود، اعلام کرد شرایط حفاظتی این مناطق به‌گونه‌ای است که ورود افراد غیرمسئول به سادگی امکان‌پذیر نیست.

بر اساس گزارش‌های موجود از سال ۱۳۹۸ اداره حفاظت محیط زیست استان خوزستان پروژه‌هایی را تهیه و اجرا کرد که بر اساس آن بازگرداندن گوزن زرد ایرانی به زیستگاه‌های طبیعی‌اش در دز و کرخه آغاز شد. (پیام ما)

عکس‌هایی هم از شیوه‌های زنده‌گیری و انتقال این گوزن‌های منتشر شده است.

علاوه بر این روزنامه پیام ما نیز در مطلبی به قلم فرشاد اسکندری، کارشناس حیات وحش، توضیح داد:

« این گوزن‌ها، گوزن زرد ایرانی نیستند. گوزن زرد قبلا دو زیر گونه اروپایی و ایرانی داشت که اکنون هر کدام یک گونه جدید هستند و به‌لحاظ ظاهری تفاوت‌هایی با هم دارند. شاخ‌های گوزن زرد ایرانی و اروپایی متفاوت است. از نظر جثه گوزن زرد ایرانی بزرگتر است، الگوی خال‌های آنها مشابه نیست‌، تعداد خال‌های گوزن زرد اروپایی بیشتر و رنگ بدنش معمولاً روشن‌‌تر است (البته این موضوع در فصل‌های مختلف فرق دارد)، لک سیاهی در کفل گوزن زرد اروپایی وجود دارد که گوزن زرد ایرانی آن را ندارد یا بسیار کمرنگ است».

این کارشناس در توضیحات خود تاکید کرده که اغلب جمعیت گوزن‌های زرد ایرانی در ایران در محیط‌های فنس‌کشی‌شده نگهداری می‌شوند و تنها بخش اندکی از این جمعیت در پارک ملی دز رهاسازی‌شده و دسترسی به آنها بسیار دشوار است. به گفته او سایت‌های تکثیر گوزن زرد در ایران توسط نگهبان یا محیطبان حفاظت می‌شوند و به‌واسطه پایش، برداشت گوزن از آنها امکان ندارد. فرشاد اسکندری تاکید می‌کند:

«حتی ما برای زنده‌گیری گوزن از یک سایت و انتقال آن به سایت دیگر و یا رهاسازی، روزها،‌ هفته‌ها و گاه ماه‌ها منتظر می‌مانیم. ازاین‌رو، بعید به‌نظر می‌رسد به این راحتی برداشتی از این سایت‌ها صورت بگیرد و بعد هم در ملأعام گوزن را ذبح کنند».

بنابراین با وجود اینکه اصل ماجرا مربوط به ذبح گوزن در مراسم اربعین است اما محل این اتفاق در عراق است و گوزن‌هایی که ذبح می‌شوند، از گونه پرورشی اروپایی هستند و ارتباطی با گوزن‌های زرد ایرانی ندارند.