شبکههای اجتماعی
تلگرام، توییتر، اینستاگرام، فیسبوک،...
هزار کشتی از طرف پنجاه ملیت مختلف از مالزی به سمت غزه به امید شکستن محاصره غزه درحرکتند.
نادرست
در اینستاگرام ویدیویی همراه با این خبر منتشر شده است که «هزار کشتی از طرف پنجاه ملیت مختلف از مالزی به سمت غزه به امید شکستن محاصره غزه درحرکتند». در ویدیو کاروان بزرگی از افراد، زنان و مردان و کودکان با پرچم فلسطین دیده میشود و در توضیحات نوشته شده روی ویدیو آمده «حرکت سیل عظیمی از مسلمانان جهان با نام قافله الصمود به سمت فلسطین برای شکستن محاصره غزه».
این پست در روز ۳۱ تیر ۱۴۰۴، یعنی دو روز قبل از نوشتن این گزارش منتشر شد.
اما آیا این ادعا درست است و این روزها ۱۰۰۰ کشتی از طرف پنجاه ملیت مختلف به سمت غزه درحرکتند؟ آیا ویدیوی منتشر شده مربوط به این حرکت است؟
ماجرای «کاروان ۱۰۰۰: فراخوان برای شکستن محاصره»
جستجوی خبر حرکت ۱۰۰۰ کشتی به سمت غزه، ما را به خبری در روز، ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ (۱۳ جون ۲۰۲۵) یعنی یک ماه و ده روز پیش رساند. در آن زمان شورای مشورتی سازمانهای اسلامی مالزی (MAPIM)، اعلام کرد که فراخوان ابتکار «کاروان ۱۰۰۰: فراخوان برای شکستن محاصره» را پس از توقیف کشتی «مدلین» به رهبری گرتا تونبرگ صادر میکند.
این ابتکار « از جامعه مدنی، سازمانهای بشردوستانه، اتحادیههای کارگری، جنبشهای مذهبی، کارگران دریایی و افراد صلحطلب از هر قاره خواسته است تا کشتیها، خدمه، تجهیزات پزشکی، غذا و همبستگیشان را ارائه دهند. هدف کمپین، گردآوری هزار کشتی ـ نمادی از اتحاد و اراده جهانی ـ برای نافرمانی مسالمتآمیز از محاصره و درخواست پایان فوری به مجازات جمعی بیش از دو میلیون فلسطینی است».
پیشنهاد این بود که این کاروان در چند مرحله از بندرهای مختلف جهان به حرکت درآید، کشتیها در آبهای بینالمللی به هم برسد و سپس به سوی غزه حرکت کنند. همه کشتیها تحت قوانین دریایی بینالمللی فعالیت کنند و فقط محمولههای انسانی حمل کنند. تیمهای حقوقی، خبرنگاران و ناظران نیز حضور داشته باشند تا شفافیت و امنیت تضمین شود.
با این وجود، این گروه از آن زمان بهروزرسانی دیگری درباره این کمپین و میزان پیشرفت آن منتشر نکردند. بنابراین این ابتکار در مرحله فراخوان، سازماندهی و جلب حمایتهای بینالمللی قرار دارد و هنوز تاریخ دقیقی برای حرکت این ناوگان احتمالی اعلام نشده.
تنها خبری که در روزهای اخیر از حرکت یک کشتی با کمکهای بشردوستانه به سمت غزه منتشر شد، خبر حرکت قایق امدادی غیر نظامی ائتلاف ناوگان آزادی (FFC) به نام حَنظَله (Handala) است، که در روز ۲۹ تیر ۱۴۰۴ (۴ روز پیش) از گالیپولی ایتالیا حرکت کرد و آخرین مرحله از سفر خود به غزه را آغاز نمود.
این ائتلاف اعلام کرده است که این مأموریت تنها چند هفته پس از حمله غیرقانونی اسرائیل به مادلین (Madleen)، یکی دیگر از قایقهای ناوگان آزادی، انجام میشود و توضیح داده که «حنظله» بخشی از ائتلاف ناوگان آزادی است، یک شبکه بینالمللی مردمی که از سال ۲۰۱۰ در حال دریانوردی علیه محاصره بوده است.
این گروه توضیحی درباره همبستگی احتمالی خود با کمپین کاروان ۱۰۰۰ مالزی نداد.
از این رو هیچ خبری درباره حرکت ۱۰۰۰ کشتی به سمت غزه برای شکستن محاصره وجود ندارد و در صورت صحت چنین خبری به سرخط خبرهای بینالمللی راه مییافت.
ماجرای ویدیوی منتشر شده از حرکت «قافله الصمود» چیست؟
در مورد ویدیوی منتشر شده که با توضیح «حرکت سیل عظیمی از مسلمانان جهان با نام قافله الصمود به سمت فلسطین» منتشر شده، هم این خبر قدیمی و مربوط به اواخر خرداد ماه ۱۴۰۴ است.
قافله الصُمُود یا کاروان پایداری یک کاروان زمینی بشردوستانه از تونس بود که با هدف آن رساندن کمکهای بشردوستانه به نوار غزه به راه افتاد.
این کاروان در صدد بود پس از شکستن محاصره اسرائیل بر غزه به گذرگاه رفح در جنوب نوار غزه برسد. حرکت خود را از ۱۹ خرداد ۱۴۰۴ ( ۹ جون ۲۰۲۵) با مشارکت حدود ۱۵۰۰ نفر و نزدیک به ۲۰ اتوبوس و ۳۵۰ خودرو آغاز کرد. بیشتر شرکتکنندگان از تونس بودند، به علاوه فعالانی از الجزایر، لیبی، موریتانی و مراکش.
کاروان از تونس وارد لیبی شد و تا شهر سرت (۴۵۰ کیلومتری شرق طرابلس، پایتخت) رسید. با وجود این هشت روز بعد از آغاز حرکت در تاریخ ۲۷ خرداد ۱۴۰۴ راهپیمایی در لیبی متوقف شده و ناکام ماند و بعضی از اعضای آن بازداشت شدند. نبیل الشنوفی، سخنگوی کاروان، اعلام کرد که پس از آزادی آخرین فرد بازداشت شده کاروان در شرق لیبی به تونس برمیگردند و در نهایت به تونس بازگشتند.
از این رو با توجه به اطلاعات موجود خبر این حرکت هم مربوط به این روزها نیست و حدود ۴۰ روز پیش و در بحبوحه حرکتها و مخالفتهای منطقهای و بینالمللی فعالان و جامعه مدنی برای شکستن محاصره غزه روی داد و در نهایت هم نتیجهای در پی نداشت.
شایعات دیگری هم درباره شکستن محاصره غزه و ورود کمکهای انشاندوستانه به این منطقه منتشر می شود از جمله ادعای نادرست درباره کمکرسانی هوایی چین به غزه با شکستن محاصره اسرائیل که ما پیش از این هم آن را فکت چک کرده و به آن نشان نادرست دادیم. این شایعه بار دیگر این روزها در شبکههای اجتماعی وایرال شد.
از این رو خبر حرکت ۱۰۰۰ کشتی از طرف پنجاه ملیت به سمت غزه برای شکستن محاصره این شهر نادرست و برداشتی غلط از یک خبر قدیمی است.