ماجرای بمب‌افکن 2-B که در عملیات فریب حمله به ایران شرکت داشت

در شبکه‌های اجتماعی و برخی رسانه‌ها در ایران خبری منتشر شده که ادعا می‌کند «یک بمب‌افکن 2-B بعد از بمباران تاسیسات ایران گم شده است». در این خبر تلویحا ادعا شده که ایران این بمب‌افکن 2-B آمریکا را شکار کرده است.

در بخشی از این پست‌ها آمده است:

«برخی منابع ادعا می‌کنند که این هواپیما ممکن است بر اثر نقص فنی یا خطای انسانی سقوط کرده باشد، در حالی که دیگران احتمال سرنگونی آن توسط سامانه‌های دفاع هوایی پیشرفته ایران را مطرح می‌کنند».

اما داستان از چه قرار است؟ آیا یکی از بمب‌افکن‌هایی که تاسیسات هسته‌ای ایران را بمباران کرده مورد هدف پدافند ایران قرار گرفته و از بین رفته یا گم شده است؟

در پاسخی کوتاه باید گفت خیر، این ادعا نادرست است.

بعد از آنکه ایالات متحده در عملیاتی پیچیده به نام «چکش نیمه‌شب» سه مرکز هسته‌ای ایران یعنی فردو، نطنز و اصفهان را هدف قرار داد، پیت هگ‌ست وزیر دفاع، و دانیل کین، رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا طی یک کنفرانس خبری جزئیاتی از چگونگی اجرای این عملیات را شرح دادند.

پنتاگون نقشه این حمله را هم منتشر کرد.

بر اساس این توضیحات و نقشه، هفت بمب‌افکن رادارگریز B‑2 Spirit از پایگاه وایتمن (میسوری) و موشک‌های تاماهاک از زیردریایی اسکادران اجرایی این عملیات بودند.

گروه حمله از پایگاه هوایی وایتمن در ایالت میسوری آمریکا پرواز کرد و با عبور از اقیانوس اطلس شمالی و تنگه جبل‌الطارق از فراز دریای مدیترانه گذشت و پس از طی کردن آسمان اسرائیل، سوریه و عراق وارد فضای هوایی ایران شد و با اتمام عملیات از همان مسیر به پایگاه وایتمن برگشت.

بر اساس این گزارش، این عملیات در روز ۳۱ خرداد ۱۴۰۴ ( ۲۱ جون ۲۰۲۵) آغاز شد و هر هفت بمب‌افکن‌ بعد از ۳۷ ساعت عملیات در روز اول تیر (۲۲ جون) به پایگاه هوایی وایتمن در ایالت میسوری آمریکا برگشتند.

در این گزارش تاکید شده است که طی این عملیات هیچ دفاع فعال یا عکس‌العمل هوایی/موشکی از سمت ایران مشاهده نشد.

از سوی مقامات و رسانه‌های ایرانی هم ادعایی مبنی برای شناسایی یا هدف قرار دادن این بمب‌افکن‌ها منتشر نشده است.

از این رو هیچ گزارشی از هدف قرار گرفتن یا سقوط هیچ‌یک از این بمب‌افکن‌ها از سوی ایران یا ایالات متحده گزارش نشده و بر اساس گزارش‌ها هر هفت بمب‌افکن بعد از انجام عملیات به آشیانه خود برگشتند.

داستان بمب‌افکن ناپدیدشده چیست؟

دانیل کین، رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا در بخشی از گفته‌های خود در کنفرانس خبری بعد از حمله توضیح داد:

«بسته اولیه عملیات همچنین شامل چندین هواپیمای فریب (decoy) بود که به سمت غرب و بر فراز اقیانوس آرام پرواز کردند، به‌عنوان بخشی از یک عملیات فریب که تنها تعداد بسیار محدودی از برنامه‌ریزان و رهبران کلیدی در واشنگتن و ستاد فرماندهی مرکزی (سنتکام) از آن مطلع بودند».

در همان روز ۳۱ خرداد، روز حمله هم رسانه‌های بین‌المللی به نقل از منابع آگاه خود از حرکت چندین بمب‌افکن رادارگریز B-2 به سمت گوام، یکی از جزایر غرب اقیانوس آرام خبر داده بودند. به نظر می‌رسد این بمب‌افکن‌ها که دقیقا در خلاف جهت بمب‌افکن‌های عملیاتی در حرکت بودند بخشی از همان عملیات فریب مورد اشاره کین هستند. این بمب‌افکن‌ها هرگز وارد خاک ایران نشدند.

در روز ۲۵ جون، ۴ تیر (سه روز پس از حمله) وبسایت (TWZ (The War Zone گزارش داد که یکی از بمب‌افکن‌های B-2 که در عملیات فریب مورد استفاده قرار گرفته بود و به‌سمت غرب بر فراز اقیانوس آرام پرواز کرده بود، مجبور به انحراف مسیر و فرود اضطراری در هاوایی شد. این وبسایت اینطور تحلیل کرده که «به‌نظر می‌رسد این نوع انحراف‌های اضطراری به هونولولو، برای ناوگان پیچیده، پر هزینه در نگهداری و سالخورده‌ی B-2، رو به افزایش است».

گزارش TWZ تاکید می‌کند که اطلاعات موجود درباره این عملیات فریب حتی از عملیات واقعی B-2 در ایران هم کمتر است. به‌نظر می‌رسد تنها دو فروند B-2 در این عملیات فریب مشارکت داشتند و با پشتیبانی از سوی یک گروه تانکر سوخت‌رسان، وانمود می‌شد که یک گروه بزرگ‌تری در حال حرکت است.

یکی از استنادات این وب‌سایت برای فرود یکی از B-2 در هاوایی، ویدیویی است که یک خلبان قدیمی به اسم دیوید مارتین از این بمب‌افکن در حساب کاربری X خود منتشر کرد. دیوید مارتین ویدیویی کوتاه از این B-2 در محوطه فرودگاه هونولولو منتشر کرد که یک خودروی پلیس نیز در نزدیکی آن مستقر بود.

وبسایت TWZ درباره این B-2 از چارلز هافمن، رئیس رسانه‌ای فرماندهی نیروی هوایی استراتژیک (AFGSC) ایالات متحده سوال کرد، او پاسخ روشنی نداد و تنها گفت: «ما درباره جابجایی، استقرار یا آرایش نیروها اظهار نظر نمی‌کنیم. فرماندهی نیروی هوایی استراتژیک قابلیت اجرای حمله جهانی در هر زمان به دستور رئیس‌جمهور ایالات متحده را حفظ می‌کند».

در روزهای اخیر وبسایت‌های Eurasiantimes و NDTV هم گزارش‌هایی بر همین مبنا منتشر کردند.

به گزارش Eurasiantimes این اولین بار نیست که یک B-2 در هاوایی فرود اضطراری انجام می‌دهد. این اتفاق در سال‌های ۲۰۰۸، ۲۰۲۱ و ۲۰۲۳ هم سابقه داشته است.

از این رو، با وجود اینکه مقامات نظامی ایالات متحده در این باره اظهار نظر رسمی نکردند، اما به نظر می‌رسد که یکی از بمب‌افکن‌های عملیات فریب که بر فراز اقیانوس آرام در حرکت بود، به دلیل نقص فنی احتمالی، در یکی از پایگاه‌های هوایی ایالات متحده در هاوایی فرود آمده است. بنابراین گم‌شدن مرموز یا شکار شدنی در کار نبوده است.

با این توضیحات، فکت‌نامه به این ادعا که «یک بمب‌افکن B-2 بعد از بمباران تاسیسات ایران گم شده است» نشان «نادرست» می‌دهد.