سفر حج برای همه مسلمانان رایگان نیست

این روزها و همزمان با نزدیک‌شدن به شروع مناسک حج در عربستان سعودی، خبری با این عنوان در شبکه‌های اجتماعی مانند تلگرام و اینستاگرام دست‌به‌دست می‌شود که ادعا می‌کند سفر حج عمره بار اول برای همه مسلمان رایگان شده است. برخی نیز همراه این ادعا، ویدیویی را از محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان منتشر کرده‌اند که به زبان عربی است و ادعا می‌کنند او در این ویدیو اعلام کرده که سفر حج عمره بار اول برای همه رایگان است.

ادعای رایگان بودن سفر حج، سال‌هاست در شبکه‌های اجتماعی کشورهای مسلمان‌نشین در آسیا و آفریقا دست‌به‌دست می‌شود.

این ادعا که حج عمره برای مسلمانان رایگان شده، به دو دلیل نادرست است.

۱- ویدیوی قدیمی مربوط به «رایگان شدن هزینه صدور ویزای عربستان» است

ویدیویی که از بن‌سلمان منتشر شده مربوط به مصاحبه او در سال ۲۰۱۷ است و ارتباطی با این روزها ندارد. این گفتگو با تلویزیون العربیه انجام شده و ماجرا مربوط به «هزینه صدور ویزای عربستان» (۵۰ ریال سعودی) است و ارتباطی با «هزینه سفر حج» ندارد.

مجری از بن سلمان درباره بالا رفتن هزینه‌های سفر حج به خصوص برای زائرانی که توان مالی کمتری دارند سوال می‌کند و می‌گوید آیا این افزایش هزینه‌ها باعث نمی‌شود افرادی نتوانند به حج بیایند و افرادی چند بار در سال این سفر را انجام دهند؟ بن‌سلمان نیز در پاسخ می‌گوید به تازگی قانونی تصویب شده که اگر کسی برای بار اول به حج عمره برود، هزینه صدور ویزا از او گرفته نمی‌شود.

۲- چنین قانونی در منابع رسمی و رسانه‌های معتبر وجود ندارد

نه در سایت رسمی دولت عربستان سعودی و نه در رسانه‌ها، خبر یا گزارشی وجود ندارد که نشان دهد سفر حج عمره بار اول با هزینه عربستان سعودی و به صورت رایگان باشد. در عوض، گزارش رسانه‌ها نشان می‌دهد هزینه متوسط سفر حج (بسته کشور مبدا) بین سه تا ۱۰ هزار دلار آمریکا است و زائران سالیانه این هزینه را پرداخت می‌کنند.

برخی از سایت‌های درستی‌سنجی در کشورهای مسلمان‌نشین، این ادعا را بررسی کرده‌اند و با اعلام اینکه رایگان بودن سفر حج، خبری بی‌اساس است، نسبت به کلاهبرداری‌هایی که با عنوان «ثبت‌نام حج رایگان» انجام می‌شود، هشدار داده‌اند.

البته خبرهایی درباره حمایت‌های دولت عربستان سعودی از زائران نیز وجود دارد. مثلا در خبرها آمده امسال به رسم میزبانی، عربستان از ۱۰۰۰ زائر پذیرایی می‌کند.

فکت‌نامه نیز به این ادعا که مراسم حج عمره اول برای زائران رایگان شده است نشان «نادرست» می‌دهد.