ادعای نادرست بیرون آمدن انگل از گوشت خوک با ریختن نوشابه روی آن

در شبکه‌های اجتماعی ویدیویی منتشر شده از فردی که مدعیست (لینک بایگانی) روی گوشت خام خوک خام نوشابه می‌ریزد و مدتی بعد موجودات کرم مانند سفیدی از آن بیرون می آید که به گفته او، انگل گوشت خوک است. ویدیو به انگلیسی است اما به فارسی روی آن نوشته: «الان می‌فهمم که چرا تو دین ما، خوردن گوشت خوک حرام شده‌است.» این اکانت اینستاگرامی مشخص نمی‌کند منظورش یهودیت است یا اسلام با این حال که اواتارش علامت مذهبی تائوئیسم است!

در ادامه بررسی می‌کنیم که این ادعا چقدر درست است؟ از ویدیوهای ریختن نوشابه روی گوشت خوک چه می‌دانیم؟ از انگل گوشت خوک «کرم مارپیچ» چه می‌دانیم؟ آنچه واقعاً در ویدیوها دیده می‌شود چیست؟ ریختن نوشابه چه تاثیری روی گوشت دارد؟

از ویدیوهای ریختن نوشابه روی گوشت خوک چه می‌دانیم؟

این ویدیو نخستین‌بار نیست که منتشر می‌شود. نسخه های انگلیسی زبان آن حدود ۴ تا ۵ سال پیش در فیس‌بوک شایع شده‌بود. اما غیر از این ویدیو، موارد مشابه دیگری هم وجود دارد که در آنها هم روی گوشت خام خوک، نوشابه می ریزد و نشان می دهد که پس از مدت کوتاهی، چیزهایی سفید رنگ و کرم‌مانند از گوشت بیرون می‌آیند یا نمایان‌تر می‌شوند. سازندگان این ویدیوها ادعا می‌کنند که این رشته‌های سفید، انگل‌هایی هستند که در گوشت خوک پنهان شده بودند و نوشابه آنها را بیرون کشیده‌است.

ادعای بیرون آمدن کرم از گوشت خوک با نوشابه، پدیده جدیدی نیست. این موضوع سال‌هاست که به اشکال گوناگون در اینترنت مطرح شده و نهادهای مطبوعاتی و درستی‌سنجی متعددی مانند اسنوپس (Snopes)، پوینتر (Poynter)، پولیتی‌فکت (PolitiFact) و یو‌اس‌ای تودی (USA Today) آن را بررسی و رد کرده‌اند.

از انگل گوشت خوک چه می‌دانیم؟

مهم‌ترین انگلی که در گوشت خوک کشف شده کرم مارپیچ یا Trichinella spiralis نام دارد که در گذشته در برخی نقاط جهان شیوع داشت اما امروزه در بسیاری از کشورها با بهبود شرایط بهداشت دام و روش‌های فرآوری، تقریباً ریشه‌کن شده‌است.

این انگل نوعی کرم لوله‌ای است که می‌تواند باعث بیماری تریشینوز (trichinellosis) شود. لاروهای این انگل در بافت عضلانی حیوانات آلوده (مانند خوک، خرس و گراز وحشی) به صورت کیست‌های بسیار کوچک قرار می‌گیرند.

نکته کلیدی و بسیار مهم این است که این لاروها و کیست‌های آن‌ها میکروسکوپی هستند؛ یعنی با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیستند. برای دیدن آن‌ها نیاز به میکروسکوپ است. بنابراین، رشته‌های سفیدرنگی که در ویدیوها با چشم دیده می‌شوند، نمی‌توانند لاروهای انگل تریکینلا باشند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) در ایالات متحده و سایر سازمان‌های بهداشتی معتبر جهانی بر این واقعیت تأکید دارند. طبق گزارش CDC:

1. از دهه ۱۹۴۰ تاکنون، میزان عفونت ناشی از این کرم در آمریکا بیش از ۹۹درصد کاهش یافته.
2. احتمال وجود انگل زنده در گوشت خوکی که از فروشگاه‌های معتبر تهیه می‌شود، بسیار اندک است.
3. حتی اگر انگل وجود داشته باشد، نوشابه تاثیری در فعال‌سازی یا بیرون کشیدن آن ندارد.

با بهبود روش‌های پرورش خوک (مانند عدم استفاده از پس‌مانده‌های گوشتی خام در تغذیه خوک‌ها) و افزایش آگاهی عمومی در مورد پخت صحیح گوشت، بیماری تریشینوز در بسیاری از کشورها بسیار نادر شده‌است.

آنچه واقعا در ویدیوها دیده می‌شود چیست؟

گوشت از فیبرهای عضلانی، بافت همبند (مانند تاندون‌ها و غلاف‌های نازک اطراف فیبرها) و چربی تشکیل شده است. بسیاری از این ساختارها، به ویژه قطعات کوچک بافت همبند یا ذرات چربی، می‌توانند سفیدرنگ باشند. نوشابه‌های گازدار حاوی اسید فسفریک و اسید کربنیک (ناشی از حل شدن دی‌اکسید کربن) هستند. این محیط اسیدی می‌تواند باعث تغییراتی سطحی در پروتئین‌های گوشت (دناتوراسیون) شود. این فرآیند ممکن است باعث شود برخی از این فیبرهای کوچک یا قطعات بافت همبند کمی منقبض شده، تغییر رنگ داده یا از بستر خود جدا شوند و بیشتر به چشم بیایند، گویی که بیرون زده‌اند. در برخی ویدیوهای debunking (افشاگر)، مشخص شده که آنچه به عنوان کرم معرفی شده، در واقع یک تکه کوچک تاندون یا چربی بوده که از ابتدا در گوشت وجود داشته است.

کاهش چشمگیر تریشینوز و روش‌های واقعی پیشگیری

روش‌های علمی و اثبات‌شده برای از بین بردن انگل تریکینلا (و سایر عوامل بیماری‌زای احتمالی) در گوشت خوک عبارتند از:

1. پخت کامل گوشت: گوشت خوک باید تا رسیدن به دمای داخلی ایمن پخته شود. CDC توصیه می‌کند که گوشت خوک کامل (مانند استیک یا راسته) تا دمای داخلی دستک کم ۱۴۵ فارنهایت (۵۳ درجه سانتی‌گراد) و گوشت خوک چرخ‌کرده تا دستکم ۱۶۰ فارنهایت (۷۱ درجه سانتی‌گراد) پخته شود. پس از رسیدن به این دما، توصیه می‌شود گوشت قبل از برش یا مصرف، به مدت سه دقیقه استراحت کند.
2. انجماد گوشت: انجماد گوشت خوک با ضخامت کمتر از ۶ اینچ (حدود ۱۵ سانتی‌متر) در دمای ۵ فارنهایت (منفی ۱۵ درجه سانتی‌گراد) به مدت ۲۰ روز می‌تواند لاروهای تریکینلا را از بین ببرد. البته باید توجه داشت که برخی گونه‌های تریکینلا که در حیوانات وحشی یافت می‌شوند، ممکن است به انجماد مقاوم باشند.

شستن گوشت خام قبل از پخت توصیه نمی‌شود، زیرا می‌تواند باعث پخش شدن باکتری‌های احتمالی در سطح آشپزخانه شود. و هیچ سندی هم وجود ندارد که ریختن نوشابه روی گوشت، غیر از تغییرات فیزیکی که در بالا اشاره شد، تاثیری در از بین بردن یا بیرون کشیدن انگل‌ها ندارد. ویدیوهایی که این پدیده را نشان می‌دهند، یا ساختگی هستند یا از تکنیک‌های گمراه‌کننده استفاده می‌کنند.

بنابراین فکت‌نامه به ویدئو «بیرون کشیدن انگل از گوشت خوک با ریختن نوشابه» نشان شاخ‌دار می‌دهد.