ادعای نادرست درباره اعلان هشدار گوگل یک دقیقه قبل از وقوع زلزله استانبول

ساعاتی پس از زمین‌لرزه روز سوم اردیبهشت ۱۴۰۴ استانبول، یک حساب کاربری X در توییتی نوشت:

«سیستم هشدار زلزله گوگل آمریکا جان میلیون شهروند ترکیه را نجات داد؛ سیستم هشدار زلزله اندروید گوگل امروز حدود یک دقیقه قبل از وقوع زمین لرزه 6.2 ریشتری، ساکنان استانبول ترکیه را مطلع کرد».

این ادعا درست و دقیق نیست. شدت و میزان خسارت زمین‌لرزه روز سوم اردیبهشت ۱۴۰۳ به اندازه‌ای نبود که افراد زیادی را در معرض کشته شدن قرار دهد. علاوه بر این هیچ گزارش مستند و دقیقی در دست نیست که ثابت کند، هشدار زودهنگام، یک دقیقه قبل از وقوع زمین‌لرزه اصلی (به بزرگای ۶/۲ در مقیاس امواج درونی زمین) به گوشی‌ها ارسال شده باشد.

در شبکه‌های اجتماعی برخی حساب‌های کاربری از دریافت هشدار روی گوشی‌های اندروید از چند ثانیه تا چند دقیقه پیش از وقوع زمین‌لرزه صحبت کرده‌ و تصاویری از اعلان هشدار منتشر کرده‌اند، اما در این پست‌ها زمان و تاریخ دقیق اعلان هشدار مشخص نیست.

در رسانه‌های ترکیه نیز، از جمله CNN ترک و حریت در همان روز زلزله گزارش‌هایی درباره قابلیت‌های سیستم هشدار اندروید، توصیه شهروندان به فعال کردن آن منتشر شده، اما صحبتی از هشدار زودهنگام، آن هم در حد یک دقیقه پیش از وقوع زمین‌لرزه مطرح نیست.

در جریان زمین‌لرزه دو سال پیش ترکیه و سوریه (زمستان ۱۴۰۱)، نیز شایعه شده بود پیش از وقوع زمین‌لرزه هشدار برای میلیون‌ها گوشی ارسال شده بود، اما بی‌بی‌سی همان زمان گزارش داد که در محدوده زلزله کسی هشداری دریافت نکرده است.

سیستم هشدار زلزله گوگل چیست؟

سیستم هشدار زلزله گوگل سرویس رایگان است که با استفاده از حس‌گرهای گوشی‌ هوشمند اندرویدی، زلزله‌ها را شناسایی می‌کند و هشدارهای اولیه را به کاربران در مناطق تحت تأثیر ارائه می‌دهد. زمانی که یک گوشی لرزشی شبیه به زلزله را تشخیص می‌دهد، سیگنالی ناشناس به سرورهای گوگل ارسال می‌کند. با جمع‌آوری داده‌ها از تعداد زیادی گوشی، گوگل می‌تواند وقوع، مکان و بزرگی زلزله را تشخیص دهد.

هدف این سیستم، ارائه چند ثانیه هشدار پیش از رسیدن لرزش‌های شدیدتر است تا افراد بتوانند اقداماتی حفاظتی مانند زمین‌گیر شدن، پناه گرفتن و نگه‌داشتن خود را انجام دهند. هشدارها به‌طور مستقیم به گوشی‌های اندرویدی ارسال می‌شوند و معمولاً شامل برآوردی از شدت زلزله نیز هستند.

در سال ۲۰۲۰، این سیستم در در مناطق خاصی راه‌اندازی شد، اما در حال حاضر در ۹۷ کشور فعال است.