ویدیوی جعلی درباره خودکار طلا دزدیدن غریب‌آبادی

در شبکه‌های اجتماعی ادعایی مطرح شده که کاظم غریب‌آبادی، معاون حقوقی وزیر امور خارجه و از اعضای تیم مذاکره جمهوری اسلامی ایران با آمریکا، در پایان جلسه مذاکره، خودکار طلای روی میز را بلند کرده (دزدیده) و در جیب خود گذاشته‌است (اینستاگرام، تلگرام، توییتر، فیس‌بوک، یوتیوب).

ویدیویی هم به این اتفاق منسوب شده‌است.

در بعضی پست‌ها قیمت این قلم خودکار یا خودنویس را ۱۴،۳۰۰ دلار و در بعضی ادعاهای دیگر تا ۱۴۰ هزار دلار هم نوشته‌اند.

همچنین در تعدادی از این پست‌ها نام روزنامه «تایمز عمان» (Times of Oman) به عنوان منبع ادعا ذکر شده‌است. در این پست‌ها ادعا شده‌بود «روزنامه تایمز عمان با انتشار خبری اعلام کرده که موسی فرهنگ سفیر ایران در عمان، در نامه‌ای به معاون امور سیاسی وزارت خارجه این کشور، به‌خاطر حاشیه‌سازی رسانه‌های محلی مسقط درباره اشتباه سهوی عضو تیم مذاکره‌کننده ایران، خواهان عذرخواهی از ایران شده‌است».

آیا ویدیو دزدیدن خودکار طلا از روی میز مذاکرات واقعی است؟

خیر. شواهد نشان می‌دهد که این ویدئو واقعی نیست. در ویدیو می‌بینیم که غریب‌آبادی بلند می‌شود و خودکار طلایی را در جیب خود می‌گذارد. اما در این میان چند نشانه وجود دارد که ثابت می‌کند این ویدئو ساختگی است.

از جمله می‌توان به محو شدن خودکار و انگشتر کاظم غریب‌آبادی در لحظات پایانی، نحوه غیرطبیعی برخاستن از روی صندلی و ثابت ماندن فرم و چروک‌های پیراهن او اشاره کرد.

اما صرف نظر از این دلیل دیگری نیز وجود دارد که ثابت می‌کند این ویدئو از روی عکسی ساخته شده که دست کم چهار سال پیش در ساختمان قوه قضائیه تصویربرداری شده است. این مکان، محل برگزاری جلسات شورای عالی قوه قضاییه بوده‌است.

علاوه بر این تصاویر منتشر شده در خبرگزاری‌ها و منابع رسمی از پوشش تیم‌های مذاکره‌کننده در عمان نشان می‌دهد، در مذاکرات روز ۲۳ فروردین ۱۴۰۴، آقای غریب‌آبادی کت خاکستری و پیراهن مشکی به تن داشته که به کل متفاوت از ویدئوی ساختگی است که در آن او کت مشکی و پیراهن سفید (متمایل به آبی کمرنگ) به تن دارد. ویدیویی از ورود و استقبال تیم مذاکره‌کننده ایرانی است که در آن غریب‌آبادی همین کت و پیراهن مشکی را بر تن دارد. خبرگزاری «صدا و سیمای جمهوری اسلامی» هم پیش از شروع مذاکرات، ویدیویی از حرکت عراقچی به همراه بقیه تیم مذاکره‌کننده به سمت محل مذاکرات منتشر کرد که در آن غریب‌آبادی همین کت و پیراهن مشکی را بر تن دارد.

آیا ادعای دزدیدن خودکار طلا و خبر آن در رسانه‌های عمانی صحت دارد؟

صرف نظر از ساختگی بودن ویدئو گفته‌می‌شود:

روزنامه «تایمز عمان» به نقل از منابع دیپلماتیک نوشته بود که در پایان مذاکرات مسقط، آقای غریب‌آبادی به اشتباه خودنویس طلایی را که مطابق پروتکل‌های رایج دیپلماتیک از سوی کشور میزبان روی میز گذاشته شده بود، در جیب خود گذاشته است.به گفته تایمز عمان، موسی فرهنگ در نامه‌ای رسمی به معاون سیاسی وزارت خارجه عمان، ضمن اشاره به سهوی بودن این اقدام، خواهان عذرخواهی رسانه‌های محلی از ایران شده بود.تایمز عمان همچنین گزارش داده بود که آقای غریب‌آبادی ضمن ابراز تأسف، اعلام کرده است که خودنویس یادشده را از طریق سفارت ایران در عمان بازخواهد گرداند.

اما این ادعا نیز بی‌اساس است. از یک طرف سفیر ایران در مسقط در مصاحبه با تسنیم، کل ادعا (یعنی نامه‌نگاری با وزارت خارجه عمان در این‌باره)‌ را تکذیب کرده‌است و از طرف دیگر هیچ گزارشی در روزنامه یا وب‌سایت یا هر کانال خبری دیگری متعلق به تایمز عمان در این‌باره اصلا منتشر نشده‌است (سایت، اینستاگرام، توییتر، فیس‌بوک، یوتیوب).

راهول داس (Rahul Das) سردبیر تایمز عمان در پاسخ به سوال فکت‌نامه درباره انتشار این گزارش، در لینکدین پاسخ داد که آنها «چنین چیزی ننوشته‌اند».

ادعا پس از طرح در شبکه‌های اجتماعی در روزنامه هفت‌صبح پوشش داده‌شد و سپس شورای ملی مقاومت (سازمان مجاهدین خلق) آن را با استناد به تایید یک «روزنامه حکومتی» بازنشر کرد. روزنامه هفت‌صبح با تکذیب خبر در وزارت خارجه، اصل خبر را از سایتش حذف کرد. یک سایت عربی هم گزارشی در این‌باره منتشر کرده که ممکن است به اشتباه منبع قرار بگیرد. اما این رسانه عربی، اولا اصلا منبع معتبری نیست و دوم اینکه خودش به شبکه‌های اجتماعی فارسی‌زبان ارجاع داده‌است.

بنابراین نه اصل ادعا درست است، نه منبع آن (روزنامه تایمز عمان) واقعی است، نه نامه‌نگاری بین سفارت ایران در مسقط و وزارت خارجه عمان دراین‌باره انجام شده و نه ویدیو منتشر شده، ربطی به این مذاکرات دارد.

بنابراین فکت‌نامه به ادعای «کاظم غریب‌آبادی خودکار طلای روی میز مذاکرات را دزدید» نشان شاخ‌دار می‌دهد.